Esad’ın devrilmesi sonrası Cilvegözü Gümrük Kapısında hareketlilik yaşandı. Suriyelilerin yurtlarına dönüşleri başladı. Sayı şu an için istenilen seviyede değil. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş kalmak isteyen Suriyeliler için 'başımızın üstünde yerleri var' dedi. Türkiye'nin geri dönmek isteyen Suriyelilerle ilgili planları da ortaya çıktı.
İlk etapta, Atme gibi İdlib civarındaki kamplarda kalmak durumunda kalanların evlerine dönüşü organize edilecek, ardından Türkiye'deki Suriyelilerin dönüşü sağlanacak.
Elektrik, su, altyapı, eğitim, sağlık gibi hizmetlerin verilebilmesi gibi hususlarda finansmanın nasıl sağlanacağı konusu üzerinde durulurken bugün Ankara önemli bir konuk ağırlayor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen bir araya geldi.
Görüşmelerde, geri dönüşlerin finansmanının gündeme gelmesi ve insani yardımların ulaştırılması konularının ele alınması bekleniyor.
Sabah'ta yer alan habere göre; Ankara, Suriye'nin yeniden imarı ile ilgili çalışmaların geri dönüşleri hızlandıracağını ifade ediyor.
İNSANİ YARDIMLAR TÜRKİYE ÜZERİNDEN
Suriye'deki Esad rejiminin çökmesinden sonra açıklamalarda bulunan Von Der Leyen, bu sene insani yardım fonlarını 160 milyon Avronun üzerine çıkardıklarını ve gıda, ilaç ve barınma malzemeleri gibi hayati öneme sahip malzemeleri taşıyan bir insani yardım hava köprüsü başlattıklarını söyledi. İç savaşın çıktığı ilk günden bu yana Suriye'ye giden insani yardımların büyük kısmı Türkiye üzerinden naklediliyor. AB tarafından finanse edilen yardım uçaklarının da 50 ton sağlık malzemesini önümüzdeki günlerde sınır ötesinde dağıtılmak üzere Adana'ya getireceği değerlendiriliyor.
SÜREÇ PLANLANIYOR
Erdoğan ile Von Der Leyen, geçtiğimiz hafta bir telefon görüşmesi gerçekleştirerek, Suriye'deki son gelişmeleri ele aldı. Erdoğan görüşmede, Türkiye'nin önümüzdeki süreçte Suriye'nin terör unsurlarından arındırılması, birliğinin sağlanması, toprak bütünlüğünün korunması, tüm etnik ve dinî unsurlarıyla Suriyelilerin tamamının barış içinde yaşaması için Suriye halkına güçlü destek vermeye devam edeceğini ifade etti. Suriyelilerin ülkelerine onurlu, güvenli ve gönüllü geri dönüşleri ile ilgili sürecin planlandığını, Suriye'nin yeniden imarı ile ilgili çalışmaların geri dönüşleri hızlandıracağını belirtti.
Tüm sığınmacıların döneceğini düşüncesinin gerçekçi olmadığına dikkat çeken akademisyen Doç. Dr. Nevzat Evrim Önal Cumhuriyet'e verdiği demeçte, “Bu düşünce, sığınmacıların sadece Esad’tan kaçtığı yönündeki yanlış kanaate dayanıyor. Bir kısmı kuşkusuz böyle ve şimdi yağmaya katılmak ya da kurulacak yeni gerici devlet aygıtında bir yer kapmak için dönüyordur. Ama Suriye’den göç edenlerin büyük kısmı sefaletten kaçtı ve sefalette yakın gelecekte bir değişiklik olmasını beklememiz için hiçbir sebep yok” dedi.
‘ANLAŞMA FESHEDİLMELİ’
Türkiye’ye geldikten sonra ekonomik istikrar yakalayan ve hayat kuranların dönmeyeceğini söyleyen Önal, “İkincisi, Türkiye sermaye sınıfı göçmen işçilerin sağladığı sosyal haklardan yoksun ve ucuz işgücü olanağından vazgeçmez. Üçüncüsü, Suriye’de siyasi durum halen çok karışık ve yaşananlar pekala yeni göç dalgalarına neden olabilir” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin sığınmacı politikasını çelişkili kılanın AB ile yürürlükte olan Geri Kabul Anlaşması olduğuna değinen Önal, “Bu anlaşma feshedilmeli, Türkiye’nin sadece Doğu değil Batı sınırı da göçmenlere açılmalı ve bu yük daha çok ülke tarafından paylaşılmalı” çağrısında bulundu.
Suriyelilerin genel bir dönüş eğiliminde olmadığını söyleyen Emekli Albay Orkun Özeller savaş sırasında Suriye’de kalanların, dönmek isteyenlere “Siz vatan hainiz, ülkenizi bırakıp gittiniz” diyerek tepki gösterdiğini ve bunun da bir caydırıcılık yaratabileceğini belirtti.
Bu aşamada Türkiye’nin bir hamle yapması gerektiğini vurgulayan Özeller, şunları söyledi:
“Hem uluslararası hem de iç hukuk bizden yana. Türkiye, sığınmacıların Suriye’ye gönderilmesine bakanlıklar kanalıyla teşvik edici, yerleştirileceği yerlerde de belirleyici olmalı. Özellikle Colani’nin (Cihatçı terör örgütü HTŞ lideri) son açıklamalarında Kürt grupların Afrin’e ve kuzeydeki merkezlere yerleşeceği söylemleri de göz önünde bulundurulursa ne kadar önemli bir hamle olacağı anlaşılır. Türkiye bu hamleden korkar çekinir ya da bile isteye yapmazsa yarın çok büyük beka problemleri ile karşılaşılacaktır.”