Nazım Hikmet Ran bugün ölüm yıl dönümünde anılıyor. Şiirleri hafızalara kazınan usta edebiyatçı, Selanik'te dünyaya geldi ve Moskova'da hayatını kaybetti. Komünist düşünceleri nedeniyle defalarca tutuklandı ve hapis cezasına çarptırıldı. Hayatının çoğunu sürgünde geçirdi ve buradayken de yazmaya devam etti. Düşüncelerinden ve faaliyetlerinden dolayı tutuklanacağını anladı ve ülkeyi terk etti. Bunun ardından Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığı'ndan çıkarıldı. Nazım Hikmet'in şiirleri, oyunları, romanları, öyküleri, yönettiği filmleri, senaryoları , fıkraları, inceleme yazıları, mektupları, çevirileri, seçkiler ve derlemeleri bulunuyor. Peki, Nazım Hikmet kimdir, neden ceza aldı ve vatandaşlıktan çıkarıldı? Nazım Hikmet Ran'ın hayatı ve eserleri...
NAZIM HİKMET KİMDİR?
Nâzım Hikmet 14 Ocak 1902 tarihinde Selanik'te dünyaya geldi. 20. yüzyılın en önemli şairlerinden biri olan Hikmet, şair, romancı ve oyun yazarıdır. Toplumsal aktivist olan Hikmet, hayatının büyük bölümünü hapishanede geçirdi.
Hikmet, ilk şiirlerini çocukken yazmaya başladı. İstanbul Nişantaşı Numune Mektebi'nde, Galatasaray Lisesi'nde ve Heybeliada Bahriye Mektebi'nde eğitim alan Hikmet, 1921'de Moskova'ya gitti ve Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi'nde eğitim gördü. Türkiye'ye döndüğünde şiirleri ve yazıları ile tanınmaya başlanan Nazım Hikmet'in ilk önemli şiir kitabı "835 Satır" 1929 yılında yayımlandı.
Hikmet, siyasi görüşlerinden ötürü birçok kez tutuklandı ve uzun yıllar boyunca hapis yattı.
Nazım Hikmet, marksist ve komünist ideolojiyi benimsiyordu. Eserlerinde de toplumsal adalet ve özgürlük temalarını işledi. Usta isim 1951 yılında Türkiye'den ayrılmak zorunda kaldı ve hayatının geri kalanını Sovyetler Birliği ve Doğu Bloku ülkelerinde geçirdi. Sürgündeyken de yazmaya devam eden Hikmet, dünyada tanınmaya başladı.
Hikmet 3 Haziran 1963 tarihinde Moskova'da kalp krizi sonucu vefat etti. Mezarı Moskova'daki Novodeviçi Mezarlığı'nda yer alıyor.
NAZIM HİKMET NEDEN CEZA ALDI?
Nazım Hikmet, hayatı boyunca siyasi görüşleri ve faaliyetlerinden dolayı biçok kez ceza aldı ve hapis yattı. Hikmet, marksist ve komünist ideolojiyi benimsiyordu. Bundan dolayı tehlikeli bir muhalif olarak görülüyordu. 1920'lerde ve 1930'larda Türkiye Komünist Partisi'ne üye oldu ve bu parti adına faaliyetler yürüttü. Siyasi görüşleri ve yazıları sebebiyle sürekli gözetim altında tutuldu ve defalarca tutuklandı.
1938'de ise Nazım Hikmet, orduyu ve donanmayı isyana teşvik ettiği iddiasıyla yargılandı ve 28 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Bu davada, şiirlerinin ve yazılarının askeri personeli isyana teşvik ettiği öne sürüldü. "Donanma Davası" olarak bilinen bu dava sonucunda Hikmet, 12 yıl boyunca cezaevinde kaldı.
NAZIM HİKMET NEDEN VATANDAŞLIKTAN ÇIKARILDI?
Hikmet'in yazıları ve şiirleri, dönemin iktidarlarına karşı eleştiriler içeriyordu. Bundan ötürü, birçok kez "hükümete karşı propaganda" yapmaktan yargılandı. 1940'lı yıllarda çeşitli yazılarından dolayı tekrar tekrar tutuklandı ve mahkum edildi.
Son olarak 1950'de Türkiye'de af kanunu çıkınca serbest bırakıldı, ancak 1951'de yeniden tutuklanma korkusuyla Türkiye'den ayrıldı. Sovyetler Birliği'ne kaçtı ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkarıldı. 2009 yılında ise Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı iade edildi.
NAZIM HİKMET RAN'IN EN ÜNLÜ ESERLERİ
Şiir Kitapları ve Şiirleri:
- 835 Satır (1929)
- Jokond ile Si-Ya-U (1930)
- Benerci Kendini Niçin Öldürdü? (1932)
- Sesini Kaybeden Şehir (1931)
- Şeyh Bedreddin Destanı (1936)
- Memleketimden İnsan Manzaraları (1941-1950)
- Kuvâyi Milliye Destanı (1968)
- Taranta Babu'ya Mektuplar (1935)
- Yaşamaya Dair
- Kafatası (1932)
- Unutulan Adam (1935)
- Ferhat ile Şirin (1965)
Roman ve Diğer:
- Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim (1962)
- Kan Konuşmaz (1965)