İhraç edilen ürünlerdeki pestisit kalıntılarının ve aflotoksin gibi kanserojen maddelerin limitler üzerinde bulanması nedeniyle geri gönderilen ürünlerin sayısı giderek artıyor. Pestisitler yani zirai ilaçlar gıda üretimini artırmak amacıyla endüstriyel tarımda yaygın olarak kullanılıyor.
Son dönemlerde limon, kuru incir, antep fıstığı ve nar gibi birçok üründe pestisit kalıntısı ve aflotoksin tespit edilmesi nedeniyle gümrükten geri çevrilerek Türkiye'ye iade edilmişti.
Hayatımızın birçok noktasında maruz kaldığımız pestisitlerin zararlarına ilişkin İç hastalıkları uzmanı Dr. Önder Ovalı, Medyatava'ya konuştu.
Uzman Dr. Önder Ovalı, “bilinçsiz kullanılan pestisitlerin, çevreye ve insan sağlığına önemli zararlar verebileceğini” belirtti. Dr. Ovalı, “Özellikle yüksek dozda kullanıldığında pestisitler havaya, toprağa, yeraltı ve yeryüzü sularına ve böylece tüm çevreye dağılabiliyor. Pestisitler ayrıca hayvanların yemlerine de bulaşabildiğinden çiftlik hayvanlarının bedeninde de birikime neden olabiliyor. Kümes hayvanları ve yumurtalarda da pestisit kullanılabilmektedir. Böylece sadece sebze ve meyvelerde değil, soframıza gelen yumurta, et, balık, süt ve süt ürünlerinde de pestisit içeren bazı maddeler bulunabilmektedir.” dedi.
BALDA BİLE PESTİSİT KALINTISI BULUNDU
Ovalı konuşmasına şu sözlerle devam etti; “Yapılan bir araştırmada, dünya genelinden toplanan bal örneklerinin dörtte üçünde pestisit kalıntısı bulunmuştur. Tarımda ve bal arısı zararlılarına karşı kullanılan pestisitler nedeniyle bal, arı sütü, polen ve propolis gibi arı ürünlerinde de pestisit kalıntılarına rastlanabilmektedir. Pestisitler, arılar gibi tarım zararlılarının dışındaki canlı türlerine ve insanlara da zarar vermektedir.”
GIDADAKİ PESTİSİT KALINTILARININ İNSAN SAĞLIĞINA ZARARLARI
Hayatımızın birçok noktasında maruz kaldığımız pestisitlerin zararlarına ilişkin Önder Ovalı, sebze, meyve ve diğer gıdalardaki ilaç kalıntılarının beslenme yolu ile alındığında, emziren annelerin sütüne ve hamile kadınların bebeklerine de geçebileceğini ve böylece erken doğuma ve süt verme sürecinin kısalmasına neden olabileceğini vurguladı. Ovalı sözlerine “Yapılan araştırmalar, tarımsal ilaç kalıntılarının gebeleri ve çocukları daha fazla etkilediğini ortaya koymuştur” diyerek devam etti.
“ÇOCUKLARDA ZEKA GERİLİĞİNE NEDEN OLUYOR”
Çocuklar üzerindeki zararlarına değinen Dr. Ovalı, “Yapılan bazı araştırmalarda zirai ilaç kalıntılarının beslenme yolu ile çocuklara geçmesi halinde; çocuklarda boy kısalığı, zekâ geriliği ve dikkat eksikliği gibi olumsuz etkiler yaptığı tespit edilmiştir” dedi. Ovalı ayrıca, pestisitlerin sadece tarımda değil haşere ve kemirgen mücadelesi için okullarda, parklarda ve kentsel yaşamın birçok alanında kullanıldığını ve bu durumun özellikle çocuklardaki riski artırabileceğini de vurguladı.
“HORMONLARI VE DOĞURGANLIĞI DA ETKİLİYOR”
Ovalı, “Pestisit kalıntılarının östrojen ve testosteron gibi hormonları etkileyerek doğurganlığı ve sperm sayısını olumsuz etkilediğini, Tip 2 Diyabet riskini artırdığını ve tiroid fonksiyonlarını azaltabildiğini gösteren çalışmalar da vardır” ifadelerini kullandı.
“YETİŞKİNLERDE PARKİNSON VE ALZHEİMER RİSKİNİ ARTIYOR”
Pestisit kalıntılarına uzun süreli maruz kalmanın Parkinson ve Alzheimer riskini, ayrıca depresyon ve intihar vaka sayılarını artırdığı düşünülmektedir diyen Ovalı, konuşmasına şu sözlerle devam etti; “Tarımsal ilaç kalıntılarına uzun süreli maruziyet çeşitli kanserlere, kadınlarda özellikle meme kanserine, erkelerde ise en fazla prostat kanserine yol açmaktadır. Kronik maruziyette bazı tarım ilaçlarında bulunan kurşun, civa, bakır, çinko ve arsenik gibi ağır maddeler nedeniyle siroz gibi karaciğer hastalıkları, ayrıca böbrek, eklem hastalıkları ve lösemi oluşabilmektedir.”
“MEYVE VE SEBZELERİ YIKAMAK YETERLİ DEĞİL”
Bazı pestisitler bitkinin kökleri tarafından emilerek bitkinin genetiğine ve içine de sirayet ettiğinden dolayı pestisit kalıntılarının giderilmesi için meyve ve sebzeleri yıkama, kabuklarını soyma, ve pişirme yönteminin yeterli olmayabileceğini belirten Önder Ovalı, tüketicilerin bireysel çabalarından ziyade üreticilerin ve yöneticilerin pestisit kullanımının standart, denetim ve eğitimine odaklanması ve organik tarım gibi pestisit kullanımının azaltılmasına yönelik tarım uygulamalarının desteklenmesi gerektiğini vurguladı.