Gizli bir enflasyon biçimi olan küçültmasyon, artık hemen hemen her yerde kaşımıza çıkıyor. Aynı fiyata aldığımız ürünler zamanla daha az ve daha küçük olmaya başladı. Daha çok mimarlık ve mühendislik alanında karşımıza çıkan bu terim, artık hayatın bir parçası oldu. Kimileri ürünlerde küçültmasyon yapıldığını fark ederken, kimi artık bu durumu fark edemiyor. Ürünlerin boyut ve miktarında azalma olarak gördüğümüz küçültmasyona gelin birlikte bakalım. Küçültmasyon nedir? Azaltma stratejisi (Shrinkflation) Küçültmasyon ne anlama geliyor?
KÜÇÜLTMASYON NEDİR?
Küçültmasyon, enflasyonun -asyon ekinden türemiştir. Özellikle yüksek enflasyona sahip ülkelerde daha sık rastladığımız küçültmasyon, fiyatların aynı kalmasına rağmen ürün boyut ve miktarının azaltılmasıdır. Bu bazen üründeki malzemelerin azaltılması olarak da karşımıza çıkar. Abur cubur ürünlerinde bunu sıklıkla görürüz. Örneğin cips poşetlerinin çoğunun artık daha boş olması, bazı çikolataların boyutlarının küçülmesi ya da bir yiyecekteki bileşenlerin azalması ya da olmaması, küçültmasyona örnektir. Küçültmasyon yöntemi ile şirketler satış hacmini korur, maliyetleri düşürür ve karını artırır. Bu yöntem enflasyonun bir alternatifi olarak karşımıza çıkar.
Şirket, bir ürünün fiyatını artırmak yerine aynı etiket fiyatına daha küçük bir paketi piyasaya sunar. Böylece vatandaş fiyatların artmasından ötürü endişe yaşamadan ve satın alma alışkanlıklarını değiştirmeden alışveriş yapmaya devam eder. Öyle ki bunu fark edenlerden, "Hizmet ve kalite düştü, fiyatlar aynı" cümlesini duyabilirsiniz. Ya da satın aldığı üründe malzemelerin eksik ya da daha az olduğunu fark edenler vardır.
KÜÇÜLTMASYON NEDEN YAPILIR, NE İŞE YARAR?
Süpermarketler üzerinde bir araştırma gerçekleştirildi. 6 hafta süren deneyde toplam 5 ürün üzerinde deneme yapıldı. Ürünlerin fiyatı ve boyutu değiştirilmedi. Sadece müşterileri fiyatın ve boyutun daha önce farklı olduğuna inandırmak için raflardaki etiketler değiştirildi. 4 hafta boyunca farklı biçimlerde gerçekleşen deneyde her hafta farklı bir yol izlendi. Son iki haftada ise kontrol haftası olarak kullanıldı. Ancak bu haftaların birinde ürünlerin etiketine, "Yeni ürün" yazılırken diğerine eklenmedi.
Böylece; birinci haftada yalnızca fiyatın arttığı, ikinci haftada fiyatın aynı fakat ürün boyutunun küçültüldüğü, üçüncü haftada hem fiyatın hem de boyutun arttığı, dördüncü haftada ise ürünün fiyatının ve boyutunun küçültüldüğü izlenimi yaratılmak amaçlandı. Bu süreçlerde ürünlerin normal satış fiyatı veya gramajı değiştirilmedi. Sadece önceki satış fiyatı ya da gramajı değiştirildi.
Araştırma sonucunda; en çok satışın 4. haftada gerçekleştiği görüldü. En az satış ise birinci haftada oldu. Bu araştırma; ürünlerin fiyatını arttırmanın, satın alma davranışımızı olumsuz etkilediğini fakat gramajı azaltmanın tam tersi bir etki yaptığını ortaya çıkardı.