Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın başkanlık ettiği Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ilk toplantısı başladı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, komisyon başlangıcında gerçekleştirdiği konuşmasında şöyle konuştu:
"Ortak akıl ve uzlaşı ile tespitin gerçekleşeceğine inanıyorum.
Asgari ücret en önemli sosyal politika aracıdır. Sadece asgari ücrete tabi olarak çalışanları değil, tüm çalışanları ve tüm iş verenleri ilgilendiren bir konudur.
Son 11 yılın en düşük seviyesi olan yüzde 8,5 olarak gerçekleşen işsizlikle yaptığımız mücadeleye devam edeceğimizi bildirmek isterim.
Ekonomideki bu genel toparlanma ile birlikte önümüzdeki yıl çok daha güçlü bir istihdam göreceğiz.
Bir hakem rolü üstlenerek, işçi ve işverenimizin mutabakatı ile asgari ücreti tespit etmektir bizim görevimiz.
Komisyon ekonomik ve sosyal koşulları dikkate alarak bu tespiti yapmaktadır. Bugüne kadar sistemimiz etkin bir şekilde işlemiş ve işlemeye devam edecektir.
Çalışanlarımızın gelirlerini enflasyona ezdirmeyecek, istihdamı koruyacak ve artıracak en makul noktada belirlenmesi için çalışacağız. "
İKİNCİ TOPLANTI 18 ARALIK'TA
Asgari ücretle ilgili ilk yapılan toplantı sona erdi. Komisyon 18 Aralık'ta yeniden bir araya gelecek.
KİMLER KATILDI?
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ev sahipliğindeki toplantıda, işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işçi tarafını ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için TÜRK-İŞ temsil ediyor.
4 İŞÇİ DE KATILDI
Asgari Ücret Tespit Komisyonunda ilk kez 4 işçi yer aldı. Kasiyer, hastane işçisi, enerji işçisi ve Karayolları'nda çalışan taşeron işçi, milyonlarca asgari ücretlinin sesi oldu.
TÜRK-İŞ: ÜCRET AÇLIK SINIRININ ALTINDA
TÜRK-İŞ Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun tespit edeceği yeni asgari ücretin işçilerin ve toplumun beklentilerine uygun olmasını beklediklerini dile getirdi.
Sosyal devlet anlayışında iktisaden zayıf kesimlerin korunmasının amaçlandığını ifade eden Ağar, asgari ücretin yeniden tespitinin milyonlarca ücretli çalışan ve ailesi tarafından umutla takip edildiğini söyledi.
Ağar, asgari ücretin tespitinde hükümetin yaklaşımının belirleyici olduğunu ifade ederek, işçilerin geçim şartlarının iyileştirilmesi yolunda atılan olumlu adımların sürdürülmesi gerektiğini dile getirdi.
Asgari ücretin vergi dışı bırakılması uygulamasının geçen yıl hayata geçirildiğini anımsatan Ağar, bunun ardından vergide adaleti sağlamaya yönelik adımların devam etmediğini belirtti.
Fiyat artışlarının, başta gıda ve kira olmak üzere her alanda devam ettiğine dikkati çeken Ağar, şunları söyledi:
"Alınan tedbirler henüz işçinin mutfağına, geçim şartlarına olumlu olarak yansımamıştır. İşçinin, memurun, emeklinin yaşadığı enflasyon ile açıklanan resmi enflasyon rakamları arasında büyük uyumsuzluk vardır. Asgari ücret, aylardır açlık sınırının altındadır. Halen günlük net asgari ücret 380 liradır. Bu ücretle işçi ve ailesi hangi zorunlu ihtiyacını karşılayabilecektir?"
NE ZAMAN AÇIKLANACAK?
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Asgari ücret Tespit Komisyonu, yeni asgari ücreti belirlemek için en fazla 4 toplantı yapabiliyor. Toplantılarda anlaşma sağlanamazsa, Kamu Hakem Heyeti zamlı asgari ücreti belirliyor. Asgari ücret en geç 31 Aralık 2023 gününe kadar açıklanmış olması gerekiyor.
NE KADAR ASGARİ ÜCRETLİ VAR?
Asgari ücret, 1 Temmuz itibarıyla net 11 bin 402 lira olarak uygulanıyor. Asgari ücret kadar bu seviye civarında ücret alanların oranının yüksekliği de dikkat çekiyor. Asgari ücretlilerin oranı Avrupa Birliği ortalamasında yüzde 4 iken Türkiye’de inşaat, hazır giyim ve mobilyada yüzde 60-70 aralığında seyrediyor. Asgari ücretin biraz üzerinde ücret alanlar da göz önünde bulundurulduğunda 17 milyon çalışanın yaklaşık 7 milyonu asgari ücret alıyor.
BU YIL TEK ZAM MI YAPILACAK?
Edinilen kulis bilgilerine göre asgari ücret zammında alt sınır yüzde 40 seviyelerinde. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Bakan Vedat Işıkhan’ın açıklamalarına göre 2024’te tek zam yapılacak. Belirlenecek ücrette yüzde 40’lık orana refah payının de eklenmesi bekleniyor.
DAHA ÖNCE NE KONUŞULMUŞTU?
TÜRK- İŞ: MASADAN KALKARIZ
Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, asgari ücret görüşmelerinde, 14 bin TL civarında hesaplanan açlık sınırının teklif edilmesi halinde, "O zaman masadan kalkarız. Öyle şey olmaz" dedi. Atalay, “Bizim rakam telaffuz etmemiz doğru değil. Ne vereceklerini görelim; ondan sonra tavrımızı belirleriz" derken, asgari ücrete bir yıl artış yapılmayacağı göz önüne alındığında, yılsonuna kadar geçimi sağlayacak bir artış yapılması gerektiğini söyledi.
Şimdiye kadar yapılan açıklamalarda işveren kesiminden asgari ücretin belirlenmesinde kriter olarak hedef enflasyonun olması gerektiğini söyleyen de, geçmiş enflasyon artı büyüme diyen de var. İşçi kesiminden gelen öncelikli talep ise enflasyonun durdurulması. İşçi tarafında pazarlık mutlaka Türk-İş'in açlık sınırının üzerinde başlamalı önerisi de var, en düşük kamu çalışanı ve devlet memuru aylıklarının baz alınmasını öneren yani 30 bin lirayı işaret eden de.
DİSK 30 BİN LİRA DEDİ
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Başkanı Arzu Çerkezoğlu tarafından yapılan açıklamada, asgari ücretin yüksek enflasyon koşullarında yılda dört kez belirlenmesi gerektiği dile getirildi. Açıklamada, asgari ücret en düşük kamu işçisi ücreti ve en düşük memur maaşı dikkate alınarak hesaplanması talebinin altı çizildi. 2023’te en düşük kamu işçisinin 24 bin 500, en düşük memur maaşının 20 bin lira olduğu ve bu ücretlerin yıl başında artacağı düşünüldüğünde DİSK'in işaret ettiği rakam 30 bin lira olarak ortaya çıktı.
İTO: HEDEFLENEN ENFLASYON KADAR OLSUN
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, asgari ücretin Orta Vadeli Program'da hedeflenen enflasyon oranında artırılması gerektiğini söyledi. Avdagiç, “Asgari ücret bu konuda mevcut politikalar ve hedeflenen enflasyon dikkate alınarak kurulan dengeleri bozmayacak şekilde artırılmalı” dedi. 2024 enflasyon tahmini son OVP'de yüzde 33 oldu.
MÜSİAD'IN İSTEDİĞİ RAKAM
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Mahmut Asmalı, belirsizliklerin azaltılması ve spekülasyonların önüne geçilmesi için, asgari ücretin tespitinde kalıcı bir formülün bulunmasının elzem olduğunu belirterek, "Önerdiğimiz formülümüzde asgari ücret artış oranı; geçmiş 6 aylık enflasyon oranına, yine son 6 ayın ekonomik büyüme oranı eklenerek belirlenmektedir. Bu formül, asgari ücretin belirlenmesindeki belirsizlikleri azaltarak reel sektörün daha sağlıklı fiyatlandırma yapmasına olanak tanırken, çalışanların satın alma gücünü koruyarak gelir dağılımında oluşabilecek bir kötüleşmenin önüne geçecektir" dedi.
YÜZDE 40 ÜSTÜ ZAM BEKLENİYOR
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kabine toplantısı sonrasında asgari ücret zammı için " Yılbaşında ekonomik dengeyi sarsmayacak, çalışanlarımızın kayıplarını giderecek bir asgari ücret belirleyeceğiz" sözleri sonrası kulisler hızlandı. Asgari ücret zammı tahminleri yüzde 40 ve üzerine çıktı.