Enflasyon verileri milyonlarca memur ve emeklinin maaş zammı için kritik öneme sahip. Çünkü memur ve emeklilerin maaşı her yıl ocak ve temmuzda açıklanan geriye dönük 6 aylık enflasyona göre belirleniyor. Posta gazetesinin haberine göre, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), tarafından 3 Ocak’ta yüzde 64.77 olarak açıklanan 2023 yılı enflasyon rakamıyla memur ve emeklilerin maaş artış oranı da netleşmişti. Buna göre; memur ve memur emeklisinin maaşı yeni yılda yüzde 15 toplu sözleşme zammı dahil yüzde 49.25 oranında artmıştı.
5 AYDA ORTAYA ÇIKAN TABLO
Ocak ayında SSK ve Bağkur emeklisinin zam oranı son 6 aylık enflasyon oranı olan yüzde 37.57’de kalmıştı. Aradaki yaklaşık 12 puanlık zam farkı yasayla kapatılmıştı. Böylece memurlar ile SSK ve Bağkur’lular dahil tüm emeklilerin maaşındaki artış yüzde 49.25 olmuştu. Şimdi gözler temmuzda oluşacak enflasyon rakamında. TÜİK’in dün açıkladığı mayıs enflasyonuyla birlikte ilk 5 aylık enflasyon netleşti. Enflasyon ocakta yüzde 6.70, şubatta yüzde 4.53, martta yüzde 3.16, nisan ayında yüzde 3.18, mayısta ise yüzde 3.37 olarak gerçekleşti. Böylece 5 aylık enflasyon yüzde 22.72 oldu.
BEKLENTİ ANKETİ NE DİYOR
İlk 5 aylık enflasyona göre SSK ve Bağkur emeklileri şimdiden yüzde 22.72 zammı garantiledi. Zamdan önceki son veri haziran enflasyonu. Merkez Bankası’nın piyasa katılımcıları ile yaptığı son ankette haziran enflasyonu yüzde 2.56 olarak öngörülmüştü. Haziran ayında enflasyon bu beklenti doğrultusunda çıkarsa bu yılın ilk 6 aylık dönemindeki enflasyon yüzde 25.86 olacak. Emeklilerin ek zamla ilgili talepleri var. Bu konuda daha önce açıklama yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, temmuz ayını işaret etmişti. Dolayısıyla şimdilik bir şey demek için erken.
TOPLU SÖZLEŞME İLE HESAP DEĞİŞİYOR
Memur ve memur emeklisinin alacağı zamda toplu sözleşme hükümleri uygulanıyor. İki yılda bir yapılan toplu sözleşmenin sonuncusu geçen yıl ağustosta imzalanmıştı. Buna göre; memur ve memur emeklisine 2024’ün ilk altı ayında yüzde 15, ikinci altı ayında yüzde 10; 2025’in ilk altı ayında yüzde 6 ve ikinci altı ayında yüzde 5 zam yapılması kararlaştırılmıştı. İlk 5 aylık enflasyona göre memur ve memur emeklisi için yüzde 6.7 oranında fark oluştu.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI
Toplu sözleşme zammıyla memur maaşları ve emekli memur aylıkları için yüzde 17.4 oranında zam kesinleşti. Merkez Bankası’nın beklenti anketine göre haziranda enflasyon yüzde 2.56 olursa bu kez 6 aylık dönem için yüzde 9.4’lük enflasyon farkı oluşacak ve yüzde 10’luk toplu sözleşme zammıyla temmuzda memur ve memur emeklisinin alacağı zam yüzde 20.4’e çıkacak. Böylece temmuz ayında en düşük memur maaşı 39 bin 400 lira, en düşük emekli memur aylığı ise 17 bin 740 lira olacak.
BU KEZ SSK VE BAĞKUR’LU AVANTAJLI OLACAK
Eğer enflasyon ilk 6 ayda yüzde 25.86 olursa, SSK ve Bağkur emeklisi ile memur emeklisinin alacağı zam arasında 5 puanlık fark oluşacak. Bu kez zam oranı SSK ve Bağkur emeklisi lehine olacak. Ocakta SSK ve Bağkur emekli maaş zammı düşük kaldığından ilave artış yapılmıştı. Temmuzda bu yönde bir zam eşitlemesinin olup olmayacağına hükümet karar verecek.
KÖK MAAŞ DA ARTACAK
En düşük emekli maaşı 1 Ocak itibarıyla 7 bin 500 liradan 10 bin liraya yükseltilmişti. Bir başka deyişle kök maaşlar 5-6 bin lira olsa dahi devlet aradaki farkı karşılıyor. Dün açıklanan enflasyon verisi bu kök maaşların da artmasını sağlayacak. Yani şimdiden kök maaşlarda yüzde 22.72’lik artış olacağını söyleyebiliriz. Eğer en düşük emekli maaşı 10 bin lirada kalırsa, yüzde 22.72’lik orana göre şu anda 8 bin 150 lira ve üzeri kök maaşı olanların temmuzda alacağı maaşın 10 bin lirayı aşacağını söyleyebiliriz. Zam yüzde 25.86 olursa bu durumda 7 bin 950 lira ve üzeri kök maaşlar 10 bin liralık taban maaşların üzerine çıkabilecek.
5 AYLIK ENFLASYON FARKI İLE ZAM HESAPLAMA TABLOSU
5 aylık enflasyon rakamı da yüzde 22,72 olarak hesaplandı. Sabah gazetesinden Mete Dirice'nin haberine göre hesaplama tablosu şu şekilde:
5 aylık enflasyon: Yüzde 22,72
5 aylık SSK, Bağ-Kur emekli zammı: Yüzde 22,72
Memur toplu sözleşme zammı: Yüzde 10
Memur enflasyon farkı dahil zam oranı: Yüzde 17,32
EMEKLİ VE MEMUR TEMMUZ ZAMMI İÇİN 1 VERİ KALDI
Haziran ayı enflasyon rakamlarının açıklanması ile nihai emekli ve memur zammı belli olacak. TÜİK'in açıklamasıyla 3 Temmuz günü saat 10:00'da 6 aylık enflasyon enflasyon rakamları kesinleşecek.
6 AYLIK ENFLASYON BEKLENTİSİ YÜZDE 25,86
Merkez Bankası Mayıs ayı Piyasa Katılımcıları Anketi yayımlandı. Buna göre Haziran ayı enflasyon beklentisi 2,56 oldu. Bu rakamlara göre Tüketici Fiyat Endeksi'nin 2.340,26'ya yükselmesi bekleniyor.
Yine buradan esasla yapılan hesaba göre Ocak-Haziran dönemi 6 aylık enflasyon oranı yüzde 25,86 olacak. Yani kabaca enflasyonun yüzde 26 bandında olacağı hesaplanıyor.
6 AYLIK BEKLENTİYE GÖRE EMEKLİ VE MEMUR MAAŞI HESAPLAMA TABLOSU
6 aylık enflasyon: Yüzde 25,86
6 aylık SSK, Bağ-Kur emekli zammı: Yüzde 25,86
6 aylık memur enflasyon farkı: Yüzde 9,44
6 aylık memur toplu sözleşme zammı: Yüzde 10
6 aylık memur enflasyon farkı dahil zam oranı: Yüzde 20,04
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI İÇİN 2 FORMÜL
6 aylık enflasyon ortaya çıkacak ve bu rakamlara göre refah payı masaya yatırılacak. Bunların dışında 10 bin TL olarak uygulanan en düşük emekli maaşı için yeni düzenleme bekleniyor.
6 aylık enflasyon beklentisi olan yüzde 25,86'a göre hesap yapıldığında en düşük emekli maaşı 12500-13000 TL civarında belirlenecek.
En düşük emekli maaşı için en güçlü 2. senaryo ise 1 yıllık enflasyon beklentisi hesabı oldu. Burada Haziran sonrası yıllık enflasyonun yüzde 35-40 bandına oturması bekleniyor. Buna göre hesap yapıldığında en düşük emekli maaşının 13500-14000 TL civarında olabileceği hesaplandı.
KALICI REFAH ARTIŞI
'İşçinin, emeklinin ve memurun ücretlerine yapılacak zamlarla alım gücü artsa bile bunun enflasyon karşısında erimesi nedeniyle refah artışı gerçekleşemez' bilinciyle hareket eden hükümet 4 kritik maddeyi belirledi. Buna göre:
Öngörülebilir ücret artışlarıyla milyonların alım gücü artacak. Temmuz ayında emekli ve memur zammı, Aralık ayında da yeni asgari ücret belirlenecek
Sıkı para politikası ve koordineli maliye politikalarıyla enflasyonun beli kırılacak ve artan alım gücü korunacak. Böylece kalıcı refah artışının temelleri atılmış olacak
Sürdürülebilir ekonomik büyüme için ihracat teşvik mekanizmalarının güçlendirilerek Türkiye'nin pazar payı genişleyecek
Kamuda harcama kontrolü yaparak tasarruf ön planda olacak
EMEKLİ VE MEMUR MAAŞLARI NASIL HESAPLANIYOR
SSK, Bağ-Kur emeklisi bilindiği üzere her yıl Ocak-Temmuz dönemi olmak üzere 6 aylık dilimler halinde zam alıyor. 6 aylık enflasyon rakamı doğrudan emekli maaşı zammı olurken, son yıllarda Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla refah payı uygulaması dikkat çekiyor.
Memur ve memur emeklisi de tıpkı diğer emekliler gibi yılda 2 kez zam alıyor. Memur maaşları bir önceki toplu sözleşme zammının üzerindeki enflasyon farkı ile toplu sözleşme zammı ile belirleniyor.