Maliye Hesap Uzmanları Vakfı (HUV) tarafından düzenlenen Enflasyonla Mücadele ve Merkez Bankacılığı" paneline katılan Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, diğer tüm politikalar, araçlar, gündemler ve hedeflerle birlikte aslında bir dezenflasyon programı uyguladıklarını belirtti. Şimşek, "Bu iyi bir haber. Çünkü biz dezenflasyon sürecinde iç talebi bir miktar yavaşlatacağız, dış talepteki ilave katkı çok değerli olacak. Küresel ölçekte başarılı bir dezenflasyon var ve dünyada yumuşak iniş başarıldı, bu çok iyi haber. Son dönemeçle ilgili soru işaretleri olmakla birlikte dezenflasyonun devam etmesi, 2025'te hedeflerle paralel noktaya gelmesi bekleniyor." açıklamasını yaptı. Peki, Dezenflasyon nedir, olursa ne olur? Deflasyon ve dezenflasyon farkı nedir?
DEZENFLASYON NEDİR?
Dezenflasyon, enflasyon oranının düşmesi anlamına gelir. Yani dezenflasyon, fiyat artış hızının yavaşlaması demektir. Genellikle merkez bankalarının ve hükümetlerin uyguladığı sıkı para ve maliye politikalarının bir sonucu olarak karşımıza çıkar. Dezenflasyondaki amaç, kontrolsüz fiyat artışlarını dizginlemek ve ekonomik istikrarı sağlayarak uzun vadede sürdürülebilir bir ekonomik büyüme elde etmektir.
Dezenflasyona;
Para politikaları, maliye politikaları, dışsal şoklar ve talep daralması neden olur.
Dezenflasyonun pozitif ve negatif etkileri vardır. Dezenflasyon bir yandan ekonomik istikrar, düşük faiz oranları, uzun vadede yatırım ve büyüme için daha sağlıklı bir ortam sunarken, diğer yandan kısa vadede işsizlik artışı, ekonomik büyümede yavaşlamaya sebep olabilir.
Dezenflasyonun yönetilmesi önemlidir. Çünkü, çok hızlı bir dezenflasyon süreci, ekonomik durgunluğa neden olabilir. Bundan dolayı ekonomik politikalar dengeli bir şekilde uygulanmalıdır.
DEZENFLASYON OLURSA NE OLUR?
Dezenflasyon olması halinde enflasyon düşer. Bu da hem tüketiciler hem işletmeciler açısından istikrarlı bir ekonomi sağlar.
Ayrıca merkez bankalarının faiz oranlarını düşürmesine de neden olur. Böylece borçlanma maliyetini azaltır ve yatırımlar ile tüketici harcamalarını teşvik eder.
Enflasyonun düşmesiyle yatırımlar artar, ekonomik büyüme hızlanır.
Yine düşük enflayonla beraber tüketim maddelerinin diyatları daha yavaş artar. Böylece alım gücü yükselir.
Dezenflasyon olması halinde negatif durumlar da söz konusudur. Hızlı bir dezenflasyon talebin düşmesine neden olabilir. Bu da ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir.
Yine talep daralacağı ve ekonomik büyüme yavaşlayacağı için işsizlik oranları da artabilir. Bu yüzden şirketler işten çıkarmalara başlayabilir.
Nominal gelirlerin düşmesiyle borç ödemeleri de zorlaşabilir.
Bu süreçte tüketiciler ve işletmeler fiyatların daha da düşeceğini bekleyerek harcamalarını ve yatırımlarını erteleyebilirler. Bu da, talep daralmasını şiddetlendirebilir.
DEFLASYON VE DEZENFLASYON FARKI NEDİR?
Dezenflasyon, fiyatların mutlak anlamda düşmesi olan deflasyon ile karıştırılıyor. Dezenflasyon durumunda, fiyatlar genel olarak hala artmaya devam eder, ancak bu artış hızı azalır.
Deflasyon durumunda ise enflasyonun negatif yönde demektir. Deflasyon, ekonomilerde durgunluğa sebep olabilir. Piyasalardaki ürünlerin, talep düşüşünden dolayı fiyatlarının sürekli olarak azalma eğiliminde olması durumudur.
Deflasyon olduğunda fiyatlar genel seviyesi sürekli ve geniş çaplı bir şekilde düşer.
Bakan Şimşek'ten kritik enflasyon mesajı: Geçiş dönemi son eriyorGündem
DEFLASYONUN NEDENLERİ NELER?
- Talep yetersizliği
- Para arzının azalması
- Aşırı üretim
Deflasyon; kısa vadede alım gücünün artmasını sağlarken, ekonomik durgunluğu ve resesyon riskinin artmasını da beraberinde getirir. Ayrıca deflasyon, işsizlik oranlarının yükselmesine neden olur. Borçların ödenmesi zorlaşabilir. Tüketici harcamalarının ertelenmesine ve talebin daha da düşmesine sebebiyet verir.