Yeni asgari ücrette bu rakam konuşuluyor. Kabinenin gündeminde EYT yok, 3600 Ek gösterge ve asgari ücret var. Peki Asgari ücrette son durum nedir? 3600 EK GÖSTERGE NEDİR?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı dün bir açıklama yaparak Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili bir çalışmalarının olmadığını, gündemdeki konuların ise asgari ücret ve 3600 ek gösterge olduğunu açıklamıştı. Peki asgari ücrette son durum nedir? Asgari ücrete 2022 yılı için ne kadar zam verilecek? BU konuda vatandaşın beklentisi yüksek. Kabinenin masasında ise asgari ücret ile ilgili şu rakamlar konuşuluyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, "Bakanlığımızın önündeki çalışma takviminde 3600 ek gösterge konusunda kapsam ve maliyet çalışması ile asgari ücret tespiti bulunmakta ve bu iki konuya ilişkin çalışmalar devam etmektedir. Bakanlığımızın öncelikli gündeminde EYT ile ilgili bir çalışma bulunmamaktadır" açıklaması yapmıştı.
Peki asgari ücret ile ilgili son durum ne?
Sabah gazetesindeki habere göre milyonlarca vatandaşı doğrudan ilgilendiren asgari ücret zammında arka arkaya gelen açıklamalar beklentileri yükseltti. Vatandaş 3.500- 4.000 TL arasında zam bekliyor. Asgari ücretin 3.500 TL'ye çıkması yüzde 24 artış demek. 4.000 TL'ye çıkarsa da yüzde 42 zam yapılmış olacak.
Öte yandan; İşveren asgari ücretten düşük ödeme yapamaz. Yaparsa idari para cezası var...
Bunun işverene maliyeti ise 6 bin TL'ye yaklaşacak.
Bu nedenle, hükümet de işçi-işveren de hem çalışan hem de işveren lehine düzenlemeye gitmek için görüşmeler yapıyor. Yeni yıldan itibaren geçerli olacak asgari ücret zammı için geri sayım başlarken merak edilen soruların yanıtları şöyle:
Asgari ücret nasıl belirleniyor?
Yasa gereği beş işçi, işveren, devlet temsilcisinin yer aldığı 15 kişilik Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirleniyor. Türk-İş işçi, TİSK de işveren tarafı adına masaya oturuyor. Hükümet masada hakemlik görevi görürken, asgari ücret tespitinde Türkiye İstatistik Kurumu hesaplaması, enflasyon verileri, refah payı, ülkenin ekonomik durumu belirleyici oluyor. Bu yıl ise bir ilk yaşanacak. Türkiye genelinde yapılacak anketle çalışanın 2022 asgari ücretin ne kadar olması gerektiği konusunda görüşü alınacak.
Komisyon ne zaman toplanacak?
Komisyon her yıl aralık ayının ilk haftası toplanıyor. Komisyon geçen yıl ilki 4 Aralık olmak üzere 15 Aralık, 22 Aralık ve 28 Aralık'ta gerçekleştirmişti.
Kimleri etkileyecek?
Yeni asgari ücretle birlikte çalışma, sosyal güvenlikte birçok ödeme kalemi de yeniden belirlenecek. Yeni yılda en düşük aylık, ihbar, kıdem tazminatı, emzirme yardımı yükselecek. Genel Sağlık Sigortası primi, evde bakım, 65 yaş aylığında çeşitli avantajlar getirilecek. Bu nedenle memur, sözleşmeli personel maaşları da asgari ücretten doğrudan etkileniyor. GSS primleri devlet tarafından karşılananların sayısı artacak.
Asgari ücreten düşük ödeme yapılabilir mi?
İşveren asgari ücretten düşük ödeme yapamaz. İş sözleşmesine de bunun aksine hüküm konulamaz. Bu yıl için en düşük AGİ 268 lira olup işveren tarafından ödenmek zorunda. Asgari ücreti düşük ödeyen, AGİ'yi vermeyen işverene idari para cezası uygulanır. Asgari ücretin belirlenmesinde işveren tarafından çalışana ödenen ek ücret, sosyal yardımlar dikkate alınmıyor. Kısmi süreli çalışanlar yasal asgari ücretin tam olarak ödenmesini talep edemez.
2022 YILI İÇİN KAÇ LİRA OLMASI BEKLENİYOR?
Yapılan açıklamalar ve sosyal medyada yapılan anketlerde yüzde 25-30 artış tahminleri ön plana çıkıyor. Yüzde 25'lik zamma göre brüt asgari ücretin 4.471 liraya net asgari ücretin de 3.532 liraya, yüzde 30'luk zamma göre brüt asgari ücretin 4.650 liraya, net asgari ücretin de 3.673 liraya çıkması bekleniyor. Her iki oran dikkate alındığında asgari ücretin 3.500 ile 3.750 lira arasında olacağı tahmin ediliyor.
ASGARİ ÜCRETİN İŞVERENE MALİYETİ NE KADAR?
Bu yıl için 3.577,50 lira olan asgari ücrette işveren payı (yüzde 15.5) 554.51 lira, işveren işsizlik sigorta primi (yüzde 2) 71.55 lira olmak üzere işverene toplam maliyeti 4 bin 203 lirayı buluyor.
NE KADAR VERGİ ALINIYOR?
Gelir Vergisi Kanunu 103. maddeye göre; asgari ücretli bir işçinin, ücret matrahının yıllık 24 bin lirayı aştığı ay ve takip eden diğer aylarda, ücretinin bir sonraki vergi diliminde yüzde 20 üzerinden vergilendirilmesi gerekiyor. Bu yıl için belirlenen 3.577 lira olan brüt asgari ücret üzerinden 456 TL gelir vergisi alınıyor. Ancak bu rakamdan 268 TL Asgari Geçim İndirimi düşüyor. Böylece 188 TL kesinti yapılıyor. 27 TL de damga vergisi bulunuyor.
3600 EK GÖSTERGE NEDİR?
Ek gösterge; memurların, aylık ücretlerinde, emekli aylıklarında ve emekli ikramiyelerinde belirleyici unsurlardan biridir. Memurların maaş hesabında kullanılan ölçütlerden birisi olan ek göstergedeki artış, mevcut maaşları artırmakla birlikte asıl etkiyi emeklilik ikramiyesine ve emekli maaşına yapıyor.
Ek gösterge maaşı, ek gösterge puanının aylık katsayısı olarak belirlenir. Ek göstergesi 3600 olan bir memur, göstergesi 2 bin 500 olan bir memurdan emeklilikte daha fazla maaş ve ikramiye alabiliyor.
Memuriyette 30 hizmet yılını dolduran ve 1. derecenin 4. kademesine ulaşmış olan yükseköğretim mezunu personel arasında ek göstergeden yararlanmayan ya da ek göstergesi 3600'dan düşük olanların ek gösterge rakamlarının 3600 olarak belirlenmesi durumunda, aylık ücretlerinde ve emekliliğe ilişkin haklarında değişiklik yaratıyor.
Hesaplamalara göre, 3600 ek göstergenin yasalaşmasıyla öğretmen, polis, hemşire, din görevlileri ve yöneticilerin maaşlarında brüt 107 TL, emekli aylıklarında 820 lira ve emekli ikramiyelerinde de 24 bin 600 lira artış olacak.
Düzenleme, öğretmen, polis, hemşire, din görevlileri ile yönetici pozisyonundaki memurları kapsıyor. Halen maaş, emekli aylığı ve emekli ikramiyeleri 2200’ün altı, 2200 ve 3000 ek göstergeye göre hesaplanan memurlardan, 3600’e yükselecek olanların, toplam memur sayısının yüzde 90’ını oluşturduğu belirtildi.