Vergi paketi Temmuz'da Meclis'e sunulacak! Vatandaş yeni vergi paketine tepkili: Havaya bile vergi gelecek!

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı yeni vergi paketinde bahşiş gelirlerinden kira gelirlerine, para cezalarının artırılmasından yem ve gübredeki KDV istisnasının kaldırılmasına kadar birçok ayrıntılı madde yer alıyor. Pakette, bahşiş gelirlerinde basitleştirilmiş vergi uygulamasına geçilmesi öngörülürken KDV, ÖTV istisnaları ve indirimleri kaldırılacak. Yurtdışı çıkış harcının da 3 bin TL olması önerildi. 

YURT DIŞI ÇIKIŞ HARCINA ZAM 

Yurtdışına çıkış harcının 3 bin TL’ye yükseltilmesiyle, 2024’ün kalan altı ayında 12,5 milyar TL gelir elde edilmesi bekleniyor 

Yurtdışına çıkış yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından, çıkış başına alınan harç tutarının ise 150 TL’den 3 bin TL’ye yükseltilmesi bekleniyor. Harcın her yıl yeniden değerleme oranında artırılmasının sağlanması ve Cumhurbaşkanı’na verilen yetkinin buna göre düzenlenmesi önerildi. 

2023 yılında 8 milyon 743 bin 760 kişi yurtdışına harç ödeyerek çıkış yaptı. 2024 yılında da aynı sayıda kişinin yurtdışına harç ödeyerek çıkış yapacağı varsayımı ile altı aylık gelir etkisinin 12,5 milyar TL olacağı hesaplandı.

KİRAYI ELDEN ÖDEYEN KİRACILARA DA CEZA GELİYOR 

Gayrimenkul kiralamalarında ayrıntılı düzenlemeler yapılan vergi paketinde, meskenlerin kiraya verilmesi durumunda, kira bedelinin elden ödenmesinde kiracılara da özel usulsüzlük cezası getirilmesi öngörüldü. Buna göre asgari 7 bin 500 TL, azami 20 milyon TL olmak üzere elden ödenen bedelin yüzde 10’u oranında ceza kesilecek. Mesken ve iş yeri kiralamalarında kira bedelinin elden ödendiğinin, idarenin tespitinden önce kiracı tarafından bildirilmesi durumunda ise kiracı adına ceza kesilmeyecek.

Pakette, konut kiralarındaki istisnasının kaldırılması, kira ödemelerine tutara bakılmaksızın bankalar aracılığıyla ödeme zorunluluğu getirilmesi ve ödemeler üzerinden banka tarafından yüzde 20 kesinti yapılması, 2024 yılında kira gelirinin tarifenin üçüncü gelir dilimini (580 bin TL) aşmaması halinde beyanname verilmesinin ihtiyari bırakılması, aşması halinde ise beyanname verilmesi ve kesintinin mahsup edilmesi önerildi. Bu uygulamanın hayata geçmesi halinde 40 milyar TL gelir elde edilmesi tahmin ediliyor.

2023 yılı verilerine göre 580 bin TL üzerinde kira geliri elde edenlerin sayısı 12 bin 833, altında elde edenlerin sayısı ise yaklaşık 1,8 milyon kişi olarak belirlendi. Düzenlemenin, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yürürlüğe girmesi önerildi. 

SERBEST MESLEK FAALİYETLERİ İLE TİCARİ KAZANÇLARA TAKİP 

Ticari veya serbest meslek faaliyetlerinde bulunan mükelleflerin sıkı takibi amacıyla da düzenlemeler yapılacak. Doktorlar, diş hekimleri gibi serbest meslek sahipleri ile restoran, kuaför ve kafe vs. sahiplerinin hasılatları bir ayda üç, yılda da toplam 12 defadan az olmamak üzere denetlenerek tespit edilecek. Mükellef tarafından beyan edilen hasılat ile yoklamalarda tespit edilen hasılat arasında yüzde 20 gibi bir fark bulunması halinde mükellef, izaha davet edilecek. İzahatının yeterli görülmemesi ve mükellefin beyanını düzeltmemesi halinde, yapılmış hasılat tespitleri esas alınarak vergi dairesince re’sen tarhiyat yapılacak veya mükellef vergi incelemesine sevk edilecek.  

BAHŞİŞ GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ DE PAKETTE YER ALIYOR 

Vergi paketinde, bahşiş gelirlerinde basitleştirilmiş vergi uygulamasına geçilmesi öngörülüyor.

Pakette konuyla ilgili, “Hizmet alanlar tarafından servis elemanlarına bırakılan bahşişler hediye niteliğinde olduğundan gelir vergisinin konusuna girmemektedir. Bahşişin fatura bedeline yansıtılması veya diğer şekillerde toplanan bahşişlerin işverence belirlenen kriterlere göre işçilere dağıtılması durumunda, ücretin bir unsuru olarak değerlendirilen bu ödemelerin ücret matrahına eklenerek tevkif suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir” ifadeleri yer aldı.

Ayrıca “İşletme tarafından fiş/fatura düzenlenmek suretiyle hizmet bedeline ilave olarak tahsil edilen bahşiş bedelleri hizmetin matrahına dahil bir unsur olarak kabul edilmekte ve KDV’ye tabi tutulmaktadır” denilerek şöyle devam edildi:

“Bahşiş gelirlerinin; işverenlerce ayrı açılan bir banka hesabında takip edilmesi, fatura/fiş bedelinin yüzde 10’undan fazla olmaması, çalışan başına aylık brüt asgari ücreti aşmaması, bahşiş gelirlerinden yüzde yüzde 10 kesinti yapılmak suretiyle çalışanlara aktarılması kaydıyla bu gelirlerin ayrıca ücret matrahına dahil edilmemesinin, vergiye gönüllü uyumu artırıcı etkisi olacaktır.”

Düzenlemenin kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren uygulanması öngörülüyor.

Yeni vergi paketinde deniz taşıma araçlarına uygulanan KDV istisnası da revize edilecek. Ayrıca gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan taşıma araçlarına da uygulanan KDV istisnası kaldırılacak. Bu düzenlemeden de 1 milyar TL gelir etkisi bekleniyor.

Esnaf muaflığından yararlanmak için “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” alınması zorunlu tutulacak. Ayrıca esnaf muaflığından yararlanmak için “hasılat haddi” sınırlaması getirilecek. Esnaf muaflığı kapsamında bulunan geleneksel meslekler arasına, hasır ve sepet örücülüğü, kispet yapımı, nakkaşlık gibi meslekler de eklenecek.

Düzenlemeyle vergiden muaf esnaf sayısının belirlenmesi planlanıyor. Bu kapsamda vergi muafiyeti belgesi alacak kişi sayısının ise 1 milyon civarında olacağı tahmin ediliyor ve yıllık 1000 TL gibi bir harç alınması durumunda 1 milyar TL gelir etkisi olacağı hesaplanıyor.

Nüfusu 30 bini aşmayan ilçelerde, basit usul kapsamında faaliyette bulunan 124 bin mükellefin bu düzenlemeyle vergiden muaf esnaf kapsamına alınacağı öngörülüyor. Yaklaşık 700 bin mükellefin gerçek usule geçirilmesinin gelir artırıcı ve gönüllü uyumu destekleyici etkisi olacağı değerlendiriliyor.  Asgari gelir vergisi uygulaması ve günlük hasılat tespitiyle 7,9 milyar TL gelir etkisi olabileceği hesaplanıyor. Bu düzenlemenin de 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girmesi öneriliyor.

ENGELLİ ARAÇ ALIMLARINDA ÖTV İSTİNASINA 10 YIL 

Araç alımlarında engellilere yönelik ÖTV istisnasının da yeniden düzenlendiği pakette, mevcut durumda beş yılda bir yararlanılan bu sürenin 10 yıla çıkarılması öngörülüyor. Bu kapsamda taşıtların veraset yoluyla intikali halinde istisnaya konu vergilerin mirasçılar tarafından ödenmesi, her sene yeniden değerleme oranında artan araç satış bedelinin yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılması ve Cumhurbaşkanı’nın yeniden değerleme oranında artan tutarı yüzde 50’sine kadar artırma yetkisinin kaldırılması önerildi. 

Bu konuda alternatif olarak getirilen bir diğer öneri de ÖTV istisnasının tamamen kaldırılarak, teşvikin sosyal yardım şeklinde yapılması oldu. Engellilerin gelir durumları ve alınacak taşıtların yerli olması gibi kriterlerle Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın nakit destek sağlaması öngörüldü.

POS CİHAZLARINA VERGİ DÜZENLEMESİ 

Vergi paketinde, bankalar tarafından mükelleflere verilen POS cihazlarına yönelik düzenleme de mükellef adına kayıtlı POS cihazını başka mükelleflere veya mükellef olmayanlara mal ve hizmet satışı için kullandıranlara, başkasına ait POS cihazını kullananlara, her bir tespit için özel usulsüzlük cezasının üç katı ceza kesilecek. Bu kapsamda bilanço esasına göre defter tutanlara 90 bin TL, işletme hesabında defter tutanlara 45 bin TL, diğer mükelleflere 22 bin 500 TL ceza uygulanacak.

FATURA DÜZENLEMEYENLERE CEZA 

Bir iş yerinin fatura düzenlemediğinin ihbar edilmesi halinde muhbire yapılacak ödeme artırılacak. Pakette, “İhbarın konusunu oluşturan vergi aslı ve vergi ziyaı cezasının kesinleşmesi sonucu tahsil edilen tutarın yüzde 15’i oranında ihbar ikramiyesi ödenmesi, özel usulsüzlük cezası kesilmesini gerektiren fiilleri (fatura, ÖKC fişi vb. belgelerin düzenlenmemesi) haber verenlere tahakkuk ettirilen cezanın yüzde 5’i tutarında ihbar ikramiyesi ödenmesi” önerildi. Aynı muhbire bir takvim yılı içinde ödenebilecek azami ikramiye tutarı 20 bin Türk lirasını geçmeyecek.

Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmesi gereken fatura ve benzeri belgelerin düzenlenmemesi ve alınmaması halinde satıcıya özel usulsüzlük cezasının üç katı kesilmesi öngörülüyor.

Paketteki öneriye göre, her türlü dijital ortamda alım, satım, kiralama, ilan ve reklam gibi ticari faaliyet gösteren aktörlerin bu faaliyetlerine ilişkin bildirime konu bilgilerin alınabilmesi amacıyla Vergi Usul Kanunu’nda düzenleme yapılacak.

Bu kapsamda “Bilgi alınacak mükellefler” hizmet sağlayıcılar, elektronik ticaret hizmet sağlayıcıları, aracı hizmet sağlayıcıları, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları, erişim sağlayıcılar, içerik sağlayıcılar, yer sağlayıcılar ve sosyal ağ sağlayıcılar; “Alınacak bilgiler” elektronik ticaretin yanı sıra internet dahil olmak üzere her türlü dijital ortamın reklam, ilan, satış ve kiralama gibi iktisadi ve ticari amaçlara konu işlemler, şeklinde yeniden tanımlanacak.

İstenilen bilgileri vermeyen mükellefler adına bildirime konu her bir bilgi için özel usulsüzlük cezası kesilecek. Bir bildirim için 10 milyon lirayı aşmamak üzere her bilgi için 30 bin TL ceza kesilecek.

İDARİ PARA CEZALARINA GECİKME ZAMMI 

Vergi paketinde, süresinde ödenmeyen amme alacaklarına ilişkin düzenleme de ceza mahiyetindeki amme alacaklarının tamamına gecikme zammı uygulanması öngörüldü. Mevcut durumda süresinde ödenmeyen alacaklara aylık yüzde 3,5 gecikme zammı uygulanıyor. Amme alacaklarından vergi kaybı cezalarına tam oranda, adli para cezalarına yarısı oranında gecikme zammı uygulanıyor. 

Ayrıca Kabahatler Kanunu’nda da düzenleme yapılarak İcra ve İflas Kanunu’na göre takip edilen idari para cezalarını kapsayacak şekilde tüm idari para cezalarına gecikme zammı uygulanacağına ilişkin hüküm eklenecek.