Temmuz ayı enflasyon rakamları 2022 yılının en düşük oranı olacak. Bu ay enflasyon oranını akaryakıt indirimleri düşürecek

Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş'tan Temmuz ayı enflasyon rakamları hakkında önemli bir köşe yazısı geldi. Alaattin Aktaş, temmuz ayı enflasyon rakamlarının 2022 yılının en düşük oranı olacağını yazdı.

Alaattin Aktaş'ın temmuz enflasyon tahmini hakkındaki yazısından önemli bölümler şöyle:

"Bu ay enflasyonun görece düşük kalmasını sağlayacak en önemli etken hiç kuşku yok ki akaryakıt fiyatlarındaki gerileme. Doların az artması, hatta euronun gerilemesi ve otomobile düşük oranda zam gelmesi de diğer etkenler.

Detaylara gelince...

Akaryakıt: Benzinde ay sonuna kadar zam ya da indirim söz konusu olmazsa ay ortalamasındaki fiyat 24 lira dolayında oluşacak. Buna göre hazirana göre yüzde 14 ucuzlama yaşanacak.

Motorinde bugünden geçerli olmak üzere 92 kuruş indirim var. Motorin fiyatı bu indirimden sonra ay sonuna kadar değişmezse ay ortalaması 25.50 düzeyinde oluşacak. Buna göre hazirana göre yüzde 9 ucuzlama olacak.

LPG fiyatı 10.90 dolayında ve hazirana göre yüzde 5.5 kadar bir ucuzluk söz konusu.

Dolayısıyla akaryakıttaki bu ucuzlama TÜFE’yi toplamda 0.46 puan kadar aşağı çekecek. Tabii ki bu doğrudan etki. Özellikle motorindeki ucuzlamanın diğer mal ve hizmet fiyatlarını olumlu etkilediği tartışılmaz. Belki motorin fiyatları düştü diye fiyat indirimi olmamıştır ama en azından motorin gerekçe gösterilerek zam yapılmamış ya da az yapılmıştır.

Otomobil: Toplam satışların yaklaşık yüzde 90’ını oluşturan 14 otomobil markasındaki zam oranı temmuz ayında yüzde 1.5 ile yüzde 12 arasında değişti. Zam oranını her bir markanın pazar payına göre ağırlıklandırdım. Bulduğum ortalama zam oranı yüzde 4 dolayında. Buna göre otomobil zammından temmuz enflasyonuna yansıma yaklaşık 0.30 puan.

Otomobil fiyatlarından TÜFE’ye yansıma konusunda TÜİK’ten alacaklı olduğumuzu unutmayalım. TÜİK’e göre haziran ayında benzinli otomobil fiyatları yüzde 3.77, dizel otomobil fiyatları yüzde 1.77 arttı. Oysa gerçek artış yüzde 15- 20 arasındaydı. TÜİK’in otomobil zammında oranı düşük yansıtması haziran enflasyonunun yaklaşık 1 puan düşük görünmesine yol açtı. Ya da TÜİK açısından söylersek otomobildeki bu iskonto edilmiş zam enflasyonun 1 puan düşük görünmesini sağladı. TÜFE’ye gerçek zam yansıtılsa memur ve emeklilere temmuz ayında verilecek enflasyon farkı daha yüksek olacaktı. (Dünya 5 Temmuz 2022.)

Ekmek: Başta büyük kentler olmak üzere ekmek fiyatları hemen her yerde artıyor. Büyük kentlerin toplamdaki ağırlığı da doğal olarak fazla. Ekmeğe bu ay yaklaşık üçte bir zam geldi ve bu da TÜFE’ye 0.84 puanlık bir etkide bulunacak.

Sigara: Sigaraya temmuz ayında gelen zam markalara göre değişmek üzere yüzde 7-8 dolayında. Bu zamdan TÜFE’ye yansıma da yaklaşık 0.32 puan.

İlaç: İlaç fiyatları bu ayın ilk günlerinde yüzde 25-30 kadar arttı. İlacın TÜFE’deki ağırlığı yalnızca yüzde 0.67 düzeyinde. Bu yüzden ilaç zammından TÜFE’ye yansıma 0.17 dolayında kalacak.

Altın: Ay sonuna kadar fiyatlarda çok büyük değişiklikler yaşanmadığı takdirde altının ay ortalamasındaki fiyatı haziranın yaklaşık yüzde 2.5 altında oluşacak. Bu da TÜFE’yi çok önemsiz de olsa, 0.03 puan kadar, aşağı çeken bir etki yaratacak.