Tahıl Koridoru Anlaşmasında sonuca varıldı: Süre 4 ay daha uzatıldı

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, tahıl anlaşmasının 120 gün daha uzatılacağını belirterek Türkiye ve Birleşmiş Milletler’in resmi açıklamasını beklediğini duyurdu. Anlaşmanın süresi 19 Kasım Cumartesi günü doluyordu.

Zelenski açıklamasında “Tahıl Anlaşması 120 gün uzatılacak. Antonio Guterres ve Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna ile birlikte gıda krizine karşı küresel mücadelede kilit karar aldı. Türkiye ve BM ortaklarından resmi açıklama bekleniyor” ifadelerini kullandı.

Sabah saatlerinde ilk açıklama Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov'dan gelmiş, Kubov anlaşmanın 120 gün uzatıldığını söyleyerek kararın, "küresel gıda kriziyle mücadele atılmış bir diğer önemli adım" olduğunu söylemişti.

ERDOĞAN'DAN ANLAŞMA UZATILDI AÇIKLAMASI 

Anlaşmayla ilgili Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan da açıklama geldi. Erdoğan: "Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması, 19 Kasım 2022 tarihinden itibaren 120 gün süreyle uzatılmıştır" dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan: "4 aylık dönemde 500'e yakın gemiyle 11 milyon tondan fazla tahıl ve gıda maddesinin ulaştırılması ile bu anlaşmanın ne denli önemli olduğu görülmüştür" açıklamasında bulundu.

Resmi Twitter hesabından açıklama yana Cumhurbaşkanı Erdoağn, "Türkiye’nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen dörtlü görüşmeler neticesinde, Türkiye, Birleşmiş Milletler, Rusya Federasyonu ve Ukrayna arasında alınan karar doğrultusunda, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması 19 Kasım 2022 tarihinden itibaren 120 gün süreyle uzatılmıştır. Anlaşmanın uzatılması iradesini ortaya koyan Birleşmiş Milletler’e, Genel Sekreter Sayın Guterres’e, Rusya Devlet Başkanı Sayın Putin’e ve Ukrayna Devlet Başkanı Sayın Zelenski’ye şükranlarımı sunuyor, emeği geçen herkesi tebrik ediyorum. Hayırlı uğurlu olsun" mesajını paylaştı.

— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) November 17, 2022

Milli Savunma Bakanlığı'nca sabah saatlerinde yapılan açıklamada ise tahıl anlaşmasının süresinin uzatılmasına ilişkin görüşmelerin sürdüğü belirtilmişti.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Ukrayna Altyapı Bakanının açıklaması bir niyet beyanıdır. Tahıl girişiminin süresinin uzatılması görüşmeleri devam etmektedir. Nihai sonuç toplantılar tamamlanınca açıklanacaktır" denildi.

BM: UZLAŞMAYI MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUM

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ise, resmi adı Karadeniz Tahıl Girişimi olarak bilinen tahıl anlaşmasının uzatılmasıyla ilgili tüm tarafların anlaşmasını memnuniyetle karşıladığını açıkladı.

Guterres, “Ukrayna'dan tahıl, gıda maddeleri ve gübre ihracatının güvenli seyrini kolaylaştırmak, Karadeniz Tahıl Girişimi'ni sürdürmek için tüm tarafların anlaşmasını memnuniyetle karşılıyorum. Girişim, çok taraflı çözümler bulmada sağduyulu diplomasinin önemini gösteriyor” dedi.  

Rusya'dan ise henüz konuyla ilgili açıklama gelmedi.

22 Temmuz’da yapılan anlaşmanın taraflarından Türkiye, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler tahıl ihracının genişleterek devam etmesinden yanaydı.

Rusya ise anlaşma kapsamında olmasına karşın kendi gıda ürünleri ve gübresini ihraç edemediğini söyleyerek engellerin kaldırılmasını istiyordu.

NE OLMUŞTU?

24 Şubat’ta Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlamasıyla çıkan savaşın en önemli sonuçlarından biri küresel gıda bunalımı oldu. Dünya tahıl gereksiniminin yaklaşık yüzde 30’unu karşılayan; mısır, arpa ve gübre konusunda da önemli ihracatçılar arasında yer alan Ukrayna ve Rusya’nın savaş yüzünden ihracat yapamaması başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere dünyada gıda tedariki konusunda sorun yarattı.

Mayıs ayında başlayan müzakereler sonucu, Rusya ve Ukrayna, Türkiye ve BM ile 22 Temmuz’da ayrı ayrı anlaşmalar imzaladı ve Karadeniz’de oluşturulan koridor üzerinden tahıl ihracatı başladı.

Geçen sürede sadece Ukrayna’nın gıda ürünlerinin ihraç edilmiş olması, Rusya’nın gübre ve tahılını satamaması olması Moskova’nın anlaşmanın devamına itiraz etmesine neden oldu.

Rusya’nın ihracatının önündeki engeller, ABD ve Avrupa Birliği’nin uyguladığı yaptırımlardan kaynaklanıyor. Gübre ve gıda ürünlerinin satışı yaptırımlardan muaf olsa da bu ihracatın gerçekleştirilmesi için gerekli taşımacılık hizmetleri, sigortalanmaları ve bankacılık işlemlerinin yaptırım kapsamında olması Rusya’nın satış yapmasını engelledi.

Bu sorunların aşılması için 4 aydır yapılan teknik çalışmaların sonuç vermemesi üzerine Moskova, anlaşmanın uzatılmayacağına ilişkin mesajlar vermişti.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, G20 Zirvesi öncesi yaptığı açıklamada, “Rus tahıl ve gübresinin ihracatının önündeki engelleri kaldırma konusunda oldukça ilerleme sağlandı. Umuyorum ki çabalarımız başarılı olacak ve kalan engelleri de kaldıracağız” ifadelerini kullandı.