Sigorta sistemi değişiyor! Almanya modeli geliyor...

Türkiye'de, yaşlanan nüfus ve artan bakım ihtiyaçlarına yönelik yeni bir sigorta sistemi geliyor.. Türkiye Gazetesi Yazarı İsa Karakaş, bugün köşesinde 'Hızla yaşlanan nüfus için "Bakım Sigortası" devreye giriyor!' başlıklı yazısında şu detaylara yer verdi:

Ülkemiz açısından demografik verileri de TÜİK istatistikleri aracılığıyla ortaya çıkmaktadır. Bu Kurumun son verilerine göre yıllık nüfus artış hızı 2022 yılında binde 7,1 iken, 2023 yılında binde 1,1 oldu. Önümüzdeki yıllarda nüfus artış hızının daha da kötüye gideceği hatta eksiye düşeceği realitesiyle karşı karşıyayız. Bu durum nüfus artış hızında alarm düzeyinde olağanüstü düşüşlere işaret ederken beraberinde yaşlı nüfus ve bakım sorununu ortaya koymaktadır.

Yine TÜİK verilerine bakıldığında erkeklerde hayat süresi 76’ya yakın iken bu sayı kadınlarda 82’ye yaklaşmaktadır. Dolayısıyla ileri yaş düzeyinde nüfus hızla artırmaktadır. Hâl böyle iken bakıma muhtaç kişi sayısı her sene katlanarak artmaktadır. Nüfusun hızla yaşlanması, özellikle sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından majör faktör olarak ortaya çıkmaktadır.

GELENEKSEL BAKIM HİZMETLERİNDE SONA DOĞRU

Ülkemiz AB ülkeleri arasında en genç nüfusa sahipken artık hızla yaşlanmaktadır. Evlilikler gecikmekte, doğurganlık sayısı gittikçe azalmakta ve hayat süresi gittikçe uzamaktadır. Geleneksel olarak çocuklar ve aile tarafından üstlenen bakım hizmetleri artık azalan doğumlarla birlikte çocuk olmaması, ya da çocuk ve akrabanın olmasıyla birlikte şehirleşmenin had safhaya varması, değişen üretim ve çalışma şekilleri ile birlikte aile bağlarının zayıflaması ya da aile bireylerinin uzun süren bakım hizmetlerini üstlenmek istememesi ile birlikte bakıma muhtaç yaşlı ve engelli sayısı had safhaya varmaktadır. İlerleyen yıllarda sayı katlanarak artacaktır. Buna karşın yeterli bakımevi bulunmamaktadır.

Diğer yandan bakım hizmetleri yüksek maliyet gerektirmektedir. Bu maliyetin altından kalkmak çoğu kişi için mümkün bulunmamaktadır.

Engellilik, yaşlılık ya da değişik kronik hastalıklar, kaza, afet ve diğer nedenlerle birçok insan maalesef elden ayaktan düşmekte ve günlük ihtiyaçlarını karşılamaktan aciz kalmaktadır. Bu durumda olup aynı zamanda yoksul olanlar kendi imkânları ile hayatlarını idame ettiremediğinden bunlara devlet evde bakım yardımı yapmaktadır. Hâlen aylık ortalama 535.000 kişi bu yardımdan faydalanmaktadır.

Yardım, bakıma muhtaç olan kişinin bakımını üstlenen akrabası ya da diğer yakınlarına verilmektedir. Bu nakdî yardımların ihtiyaçları karşılamaktan son derece uzak olduğunun altını çizelim… Ayrıca mevcut düzenlemede evde bakıma muhtaç kişiye bağlı olarak sosyal yardım şeklinde nakdî para yardımları yapılmasından ibarettir. Planlı, programlı olmadığı gibi sosyal güvenlik çatısı altında da bulunmamaktadır.

YENİ SİGORTA NASIL OLACAK?

Hükûmetin bütün plan ve programlarında öngörülen “Bakım Sigortası” belli bir plan ve programa dayalı sosyal sigortalar tekniğine göre işleyen yeni bir sigorta kolu olabilecektir. Bakım sigortası hızla nüfusu yaşlanan Almanya tarafından 28 yıl önce geliştirilmiştir. Alman bakım sigortası birçok ülke tarafından tatbik edilmektedir. Alman Bakım Sigortası çalışan ve işverenlerden alınan primlerle birlikte devletin katkısı da söz konusudur.

Bakım hizmetlerinin sadece kamuya ait bakımevleriyle yürütülmesi söz konusu değildir. Bunların yanı sıra özel sektör girişimcilerinin işletecekleri kurumlar da bu hizmeti verebilir. Ayrıca en önemli ayağını bakıma muhtaç kişiye evde yakınları ya da profesyonel hizmet sunan kişiler tarafından verilmesi şeklinde olabilir. Evde bakım hizmetleri aynı zamanda muhtaç kişinin ruh sağlığı açısından da ehemmiyet arz etmektedir. Son olarak bakım sigortası açısından ülkemizin maalesef çok geç kalmıştır. Bu nedenle hiç zaman kaybetmeden mezkûr sigorta kolunun ivedi olarak yürürlüğe konması öngörülmektedir.