Seferberlik ve Savaş Hali Yönetmeliği nedir, ne değişti? Seferberlik nedir, hangi durumlarda ilan edilir?

Resmi Gazete'de yayımlanan kararın ardından, "Seferberlik ve Savaş Hali Yönetmeliği nedir, ne değişti?" ve "seferberlik nedir, hangi durumlarda ilan edilir?" gibi sorular da merak konusu oldu. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçilmesiyle beraber 2018'de Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu'nda değişiklik yapılmış, Cumhurbaşkanına 'seferberlik ilan yetkisi' verilmişti. Yeni kararla, 24 Mayıs 1990 tarihli Seferberlik ve Savaş Hali Tüzüğü yürürlükten kaldırıldı ve yerine Seferberlik ve Savaş hâli Yönetmeliği getirildi.

SEFERBERLİK VE SAVAŞ HALİ YÖNETMELİĞİ NEDİR, NE DEĞİŞTİ?

22 Mayıs 2024 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan kararla, Seferberlik ve Savaş Hal Kanunu kaldırıldı, Seferberlik ve Savaş Hali Yönetmeliği yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu yönetmelikle beraber tüzükteki Bakanlar Kuruluna atfedilen görev ve yetkiler Cumhurbaşkanına tanımlandı. Ayrıca Cumhurbaşkanlığının görev ve yetkilerine ilişkin usul ve esaslar belirlendi.

Seferberlik ve Savaş Hali Yönetmeliği ile beraber; devletin güç ve kaynaklarını barış halinden seferberlik ya da savaş haline, bunların henüz ilan edilmemiş olduğu ancak savaşı gerçekleştirebilecek bir durumun baş gösterdiği gerginlik ve buhran dönemlerine hızla ve etkin bir şekilde geçirebilmek için hazırlıkların yürütülmesi amaçlanıyor.

Bunun yanında, seferberlik ve savaş hallerinin ilanı ve kaldırılmasına ilişkin duyuru işlemlerini, seferberlik ve savaş hali planlaması kapsamındaki personel ve araç erteleme işlemlerine yönelik usul ve esasları da belirliyor.

Bu yönetmelikle Milli Eğitim Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlığına ilişkin görev ve yetkiler de güncellenmiş oldu.

Yeni Seferberlik ve Savaş Hali Yönetmeliği ile;

• Seferberlik ilanının duyurulması Cumhurbaşkanınca yapılacak
• Seferberlik ilanı kararında, seferberliğin genel ya da kısmi oluşu, kısmi seferberlikte kapsayacağı yerler, yürürlüğe gireceği saat ve tarih belirtilecek
• Türk Silahlı Kuvvetlerine, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına özel kanunlarla katılan muvazzaf/sözleşmeli subay ve astsubaylar, uzman jandarmalar, uzman erbaşlar, sözleşmeli erbaş ve erlerden devlete karşı işlenen suçlar hariç, yüz kızartıcı suçlardan 1 yıl veya daha fazla hapis cezası alanlarla disiplinsizlik veya ahlaki durumlardan meslekten çıkarılanlar yedek er kaynağına alınacak.
• Yönetmelikte görev verilen kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler; elektronik ortamda bilgi paylaşımı esnasında bilgi güvenliği ve siber güvenlik konularında önlemleri almak ve aldırmak, ihtiyaç durumunda işlemlerin aksatılmadan yürütülmesine ilişkin gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamakla yükümlü olacak.

SEFERBERLİK NEDİR, HANGİ DURUMLARDA İLAN EDİLİR?

Seferberlik, bir ülkenin savaşa veya acil bir duruma hazırlanması amacıyla tüm kaynaklarını ve insan gücünü harekete geçirdiği genel bir süreçtir. Ülkemizde seferberlik ilan edilmesi genellikle ülkenin milli güvenliğini tehdit eden durumlarda gerçekleşir. Seferberlik ilan edilen durumlar şunlardır:

• Savaş Tehlikesi
• Doğal Afetler
• Terör Tehdidi