Rusya-Ukrayna savaşında gıda krizi kapıda... Birçok ülke tehlike altında, büyük kıtlık yaşanabilir. Türkiye'de benzin ve mazotta rekor artış yaşanmıştı
Rusya-Ukrayna savaşı gıda fiyatlarının yükselmesini tetikledi. Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişimi başlattığı günden beri buğday ve diğer tahıl fiyatları artmaya devam ediyor. Savaşın sürmesi halinde dünyanın en büyük tahıl ihracatçıları arasında yer alan iki ülkeden yapılacak tahıl ticaretinde arz sorunları doğabilir. Bu yüzden bazı ülkelerin gıdaya erişiminde sorunlar yaşanabilir.
Ukrayna ve Rusya’nın Karadeniz üzerinden yapacağı tahıl ihracatının kesintiye uğraması özellikle de bu kaynaklara bağımlı ülkeler için gıda kıtlığına yol açabilir.
Financial Times’ın dün konu ile ilgili makalesine göre, savaşın uzaması halinde Mısır, Tunus, Fas, Pakistan ve Endonezya gibi ülkelerde yaşayan milyonlarca insan bundan etkilenebilir. Ayrıca bu sorunların siyasi sonuçları da olabilir. Tahıl kıtlığı, 2011’de Arap coğrafyasında gerçekleşen ayaklanmalarının nedenlerinden biri olarak gösteriliyor.
NAKLİYEDE SORUNLAR DOĞABİLİR
Halihazırda Ukrayna tahılına bağımlı olan Kuzey Afrika ve Asya ülkelerinin, uluslararası toplumun sorunu hızla çözmesini ve ulaşım altyapısı ile tahıl terminallerinin sabote edilmemesini ummaktan başka çaresi yok.
Enerji ve emtia bilgileri sağlayıcısı S&P Global Platts’a göre, Rusya ve Ukrayna’nın 2021-2022 hasat yılında toplam 60 milyon ton buğday ihraç etmesi bekleniyordu. Bu ithalatın büyük çoğunluğu ise Karadeniz’den yapılıyor. Ancak Karadeniz limanlarındaki gemilerin şuanda kiralama sigortalama işlemleri için uygun olmadığı belirtiliyor. Bu nedenle geçmiş mahsullerden kalan buğdayın taşınmasında da sorunlar çıkacağı öngörülüyor.
Dünyanın diğer büyük buğday ihracatçılarından ABD, AB ve Kanada’daki ihracat potansiyeli ise aradaki açığı kapatmak için yeterli değil. S&P Global tahminlerine göre, ABD’nin gelecek sezon 22 milyon ton, Kanada’nın 15,2 milyon ton, AB’nin 37,5 milyon ton tahıl ihraç etmesi bekleniyor.
Geçtiğimiz sene İran, Suriye, Irak, Türkiye ve Mısır gibi ülkelerde yaşanan kuraklık, küresel buğday üretimindeki açıkları artırdı ve gıda fiyatlarının artmasına katkıda bulunmuştu.
TÜRKİYE’Yİ DE ETKİLEYECEK
Aynı şekilde küresel doğalgaz fiyatlarının artması gübre üretiminde büyük sorunlar doğurmuştu. Avrupa’nın en büyük doğalgaz sağlayıcısı Rusya’ya dönük ekonomik yaptırımlar doğalgaz arzında yeni sorunlar doğurabilir. Bu da doğalgaz aracılığıyla üretilen gübrelerin fiyatlarının daha da artmasına sebep olabilir.
Türkiye’de küresel fiyatların artmasının yanında döviz kurlarında yaşanan kriz nedeniyle de gübre, mazot gibi ürünlerin fiyatları rekor oranda artmıştı. Fiyatlarının bu krizle birlikte daha da artması gıda fiyatları ve enflasyon üzerindeki baskının artmasına sebep olabilir.