Ortak Türkçe Alfabe nedir, kaç harf var? Türk dünyası ortak alfabesine hangi harfler eklenecek?
Birleşik Türkçe Alfabesi ya da Birleştirilmiş Türk Dilleri Abecesi olarak da adlandırılan Ortak Türkçe Alfabe üzerinde uzlaşma sağlandı. Türk Akademisi Türk Devletleri Teşkilatı'nın kurduğu Türk Devletleri ortak alfabesi araştırma konusu oldu. Alfabe, Türk dillerindeki asal sesler esas alınarak düzenlendi. Büyük oranda şekillenen alfabede kaç harfin bulunduğu ve hangi harflerin eklendiği merak edildi. Peki, Ortak Türkçe Alfabe nedir, kaç harf var?
1991 yılında başlatılan ortak alfabe çalışmaları üzerinde uzlaşma 11 Eylül 2024 tarihinde sağlandı. 33 yıl önce Türk Şurası tarafından 21-23 Mart 1993 tarihleri arasında Antalya'da toplantı düzenlenmiş ve Türkiye Cumhuriyetleri alfabelerine Q, X, W, Ň, Ä harflerinin eklenmesi kabul edilmişti. 9-11 Eylül 2024 tarihlerinde Azerbaycan'da Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu üçüncü toplantısı gerçekleşti ve alfabe sisteminde uzlaşma sağlandı. Peki, Ortak Türkçe Alfabe nedir, kaç harf var? Türk dünyası ortak alfabesine hangi harfler eklenecek?
ORTAK TÜRKÇE ALFABE NEDİR, KAÇ HARF VAR?
Ortak Türkçe Alfabe, Türk dillerindeki asal seslerin baz alındığı ve aynı kaynaktan çıkanların sınıflandırıldığı, bu şekilde tüm harflerin gösterildiği bir sistemdir.
Bundan 33 yıl önce başlatılan çalışmalar ile Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk-Kardeşlik ve İş Birliği Kurultayı tarafından 21-23 Mart 1993 tarihlerinde Antalya'da düzenlenen toplantıda, Türki Cumhuriyetlerin alfabelerine Q, X, W, Ň, Ä harflerinin eklenmesi ortak karar olarak kabul edildi. Bu karar ile beraber 34 harfli bir alfabe Türk dünyasının önemli bir bölümünde en azından protokolde yürürlüğe girmiş olacaktı.
İlk olarak 1991'de bilim insanları tarafından önerilen Latin tabanlı Ortak Türk Alfabesi projesi 2024 yılında düzenlenen toplantıda kapsamlı bir şekilde gözden geçirildi.
TÜRK DÜNYASI ORTAK ALFABESİNE HANGİ HARFLER EKLENECEK?
Türk Akademisi'nden yapılan açıklamaya göre; akademi ve Türk Dil Kurumu'nun işbirliği ile 9-11 Eylül 2024 tarihlerinde bir toplantı düzenlendi. Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de gerçekleşen Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu 3. toplantısında uzlaşma sağlandı. TDT'den yapılan açıklamada, "Toplantının temel amacı, bu alanda edinilen bilgiler ve komisyonun 2 yıllık faaliyet deneyiminden yararlanarak Türk dilleri için ortak alfabe projesine ilişkin çalışmaları sonuçlandırmaktı." ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada, 34 harften oluşan Ortak Türk Alfabesi önerisi üzerinde uzlaşma sağlandığına yer verildi. Buna göre; önerilen alfabedeki her harf, Türk dillerinde bulunan farklı fenomenleri temsil ediyor. Ortak Türk alfabesinin geliştirilmesi, Türk halkları arasında karşılıklı anlayış ve işbirliğini teşvik ederken, onların dil mirasını da koruduğu belirtildi.