Ormanda bulunan mantarlar tehlike saçıyor. Samsun Valisi Zülkif Dağlı'dan kritik bilgiler...

Samsun Valisi Zülkif Dağlı, kentte son bir ayda 71 mantar zehirlenme vakası olduğunu söyledi.

Dağlı, Terme Belediyesinin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) ve Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA) iş birliğinde yürüttüğü "Alternatif Tarım ile İstihdama Katkı Projesi" kapsamında hayata geçirilen mantar üretim tesisinde incelemelerde bulundu.

Terme için güzel bir proje olduğunu vurgulayan Dağlı, "Projenin maliyeti 4,5 milyon lirayı buldu. Bunun yarısı OKA, 2 milyon lirası da Terme Belediyesi tarafından karşılandı. Burada kültür mantarı üretiminin önünü açmak amacındayız." dedi.

Kadın üreticilerin işi öğrendikten sonra devamlılığın sağlanması amacıyla çalışmalar yürütüldüğünü belirten Dağlı, "Kendilerine bu çadırları kiralıyoruz, ardından kendi işlerini yapmaları suretiyle kendi çadırlarını oluşturacaklar. Burası hem eğitim hem öğrenme yeri. Yaparak öğrenecekler, ardından kendi işlerini kendi yerlerinde yapacaklar." diye konuştu.

Mantarın protein açısından değerli bir besin olduğuna işaret eden Dağlı, "Mantar tüketiminin ülkemizde gerçekten çok iyi karşılığı var. Bu manada belediyemizin OKA ile yaptığı projeyi başından beri destekledik, bundan sonra da desteklemeye devam edeceğiz. Projenin büyümesi için yeni çalışmalar da yapacağız. Kadın üreticilerimizin burada öğrendikten sonra kendi yerlerinde bunu devam ettirmeleri önemli." ifadelerini kullandı.

Vali Dağlı, mantar denilince akla zehirlenmeler de geldiğini dile getirerek, şunları kaydetti:

"Geçtiğimiz bir ay boyunca özellikle zehirlenme vakalarında ülkemizde can kayıpları da verdik maalesef. Bildiğim kadarıyla 15'in üzerinde can kaybı oldu değişik illerimizde. Allah'a şükür Samsun'umuzda can kaybı olmadı ama son bir ayda 71 mantar zehirlenme vakamız oldu. Bu azımsanmayacak bir rakam. Bunlar hastanelerimizde tedavi görmek suretiyle sağlıklarına kavuştu, halen yatanlarda da var. Çünkü bu, çok ciddi zehirlenmeye yol açıyor. Bu işin şakası yok. Bu manada kültür mantarı, istiridye mantarı gibi ürettiğimiz mantarların tüketilmesi son derece önemli. Aksi takdirde doğadan toplayacağımız mantarlardan ne ile karşılaşacağımızı bilemeyiz. Bu konu da duyarlı olmaya tüm vatandaşlarımızı, hemşehrilerimizi davet ediyorum."

Vali Dağlı'ya incelemelerinde Kaymakam Metin Maytalman ve Belediye Başkanı Ali Kılıç da eşlik etti.

BUNLARA DİKKAT!

Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölüm Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ilgaz Akata, doğada mantar toplamanın son derece tehlikeli olduğuna dikkati çekerek, "Dünyanın en zehirli mantarı olan köygöçürenin, pigmentleri pek gelişmeyen beyaz modeli var. Bunun şekli kültür mantarı gibi. Doğada yan yana çıkabilen bu mantarlar birbirlerine bazen ikizi kadar benziyor." uyarısında bulundu.

Dünyada tespit edilen 150 bin civarında mantar türü bulunduğunu belirten Akata, "Yaklaşık 6 bini ülkemizde, bunların da 80 civarı zehirli mantar. Bu 80 zehirli mantar içerisinde 10 tanesi ölümcül mantarlar sınıfında." dedi.

"Uzman olmadan mantar toplanmasın"

Doğada mantar toplamanın son derece tehlikeli olduğunu vurgulayan Akata, şöyle konuştu:

"İnsanlar yaşadıkları bölgedeki acı tecrübeler nedeniyle oradaki mantarları az çok biliyor ama başka bir yere gittiklerinde bilgisizlik ya da dikkatsizlik nedeniyle mantarları karıştırınca zehirlenmeler yaşanıyor. Dünyanın en zehirli mantarları ile yenilebilir mantarlar kimi zaman birbirlerine çok benzeyebiliyor. Bu nedenle dikkatsiz bir göz bunları karıştırabiliyor. Bunun sonucu olarak bir ya da birkaç zehirli mantarın tüketilmesi hayati tehlikeye neden oluyor. İnsanlar, bir uzman yanlarında değilse mantar toplamaya gitmesin."

Prof. Dr. Akata, zehirli ve zehirsiz mantarların birbirine benzeyebildiğine işaret ederek, "Dünyanın en zehirli mantarı köygöçürenin, pigmentleri pek gelişmeyen beyaz modeli var. Bunun şekli kültür mantarı gibi. Doğada yan yana çıkabilen bu mantarlar birbirlerine bazen ikizi kadar benziyor. Bu mantarla bilmeyenler tarafından karıştırılıyor ve bu da ölümlere sebep oluyor." diye konuştu.

"Testin doğruluk oranı yüzde 99 düzeyinde"

Ölümcül mantar zehirlenmelerinin herhangi bir ilacı olmadığını anlatan Akata, buna karşın Ankara Üniversitesi olarak zehirli mantarların tespitine yönelik bir buluşa sahip oldukları bilgisini verdi.

Buluşlarının adının "Zehirli Mantarların ve Mantar Zehirlenmelerinin Ayırıcı Tanısını Sağlayan Alfa Amanitine Duyarlı İmmünokromatografik Kart Test" olduğunu aktaran Akata, şöyle devam etti:

"2020'de patentini aldığımız bu buluş, tıpkı gebelik testi gibi. Dünyada ölümcül mantar zehirlenmelerinin yüzde 98'i alfa amanitin adını verilen zehirli bir bileşeni ihtiva eden mantarların tüketilmesinden meydana geliyor. Biz bu testle alfa amanitini tespit ediyoruz. Mantarı tüketmeden önce sulandırıp testin üzerine sıktığınızda o mantarın içerisinde ölümcül madde olup olmadığı anlaşılıyor. Testimizin doğruluk oranı yüzde 99 düzeyinde. Bu Ankara Üniversitesi adına alınan ilk patent. Bunun ticarileşmesi için çalışmalarımız devam ediyor.

"Mantarlar pazara hiçbir denetim olmadan geliyor"

Mantar zehirlenmelerine karşı yetkili kurumların gerekli önlemleri alması gerektiğini dile getiren Akata, "Avrupa'da halk pazarlarından alınan mantarlardan kaynaklı zehirlenmeler 1950'li yıllardan beri görülmüyor ama ülkemizdeki mantar zehirlenmelerinin büyük bir kısmı halk pazarlarından alınan mantarlardan kaynaklanıyor. Ülkemizde mantarlar pazara hiçbir denetim olmadan geliyor. Bu konuda önlem alınmalı. Bu pazarları denetleyecek kişileri eğitirsek, Avrupa'daki denetleme sistemini ülkemize entegre edersek zehirlemeler bizde de sıfırlanacaktır." şeklinde konuştu.

"Mantarların protein miktarı oldukça düşük"

Prof. Dr. Akata, toplumun büyük bir kesiminin mantarların besin değerinin kırmızı etle aynı düzeyde olduğu şeklinde yanlış bir bilgiye sahip olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:

"Mantarın protein miktarını ancak bitkilerle karşılaştırabiliriz. Mesela bir kültür mantarının yüzde 90'ı sudur, yaklaşık yüzde 3,5 protein, yüzde 4,5 karbonhidrat ve kalan yüzde 2'si ise diğer elementlerdir. Baktığımızda protein miktarı oldukça düşüktür. İhtiva ettiği protein bizim vücudumuza çok da uygun bir protein değildir. Onun için mantarlara protein kaynağı olarak bakmak yanlış olur."