'Motorin'e salı gecesi rekor zam. Sürücüleri ve çiftçileri isyan ettirecek mazot zammı için tarih verildi. EPGİS'ten ise son dakika açıklaması geldi, 'zam yapılmayacak' denildi

Brent petrolün fiyatının düşmeye başlamasıyla dünyada benzin ve motorin fiyatları da inmeye başladı. Türkiye'de ise akaryakıta zam üstüne zam yapılıyor.

Motorine yeni gelecek olan zamla birlikte tek celsede 2,18 TL ile zam rekoru kıran benzini de geride bırakacak.

ZAM YAPILMIŞTI

11 Haziran Cumartesi saat 00.01’den itibaren geçerli olacak zamlı tarife ile benzinin litre fiyatı İstanbul’un Avrupa yakasında 28,44 TL’ye, Ankara’da 28,54 TL’ye, İzmir’de 28,55 TL’ye yükseldi.

55 kuruş zam gelen otogazın litre fiyatı ise, İstanbul’un Avrupa yakasında 12,42 TL’ye çıktı.

Benzine 27 Mayıs’ta 1,42 TL, 2 Haziran’da 1,22 TL olmak üzere bir hafta içinde toplam 2,64 TL zam gelmişti. Motorinin litresi ise aynı dönemde 2,84 TL artmıştı. Motorinin satış fiyatı pek çok şehirde 28 TL’yi geçti.

Son 6 ayda benzin fiyatı yüzde 200’den fazla arttı. Motorine gelen zam oranı ise, yüzde 286’yı buldu.

MOTORİNE BİR ZAM DAHA GELİYOR İDDİASI

KRT'nin haberine göre Petrol Rafinerileri Anonim Şirketi’nin (TÜPRAŞ) rafineri çıkış fiyatındaki artış sebebiyle akaryakıt dağıtım firmalarında motorinin litre fiyatına 2,60 TL zam hazırlığı var.

14 Haziran Salı 00.01’den itibaren geçerli olacak zamlı tarife ile İstanbul’un Avrupa yakasında motorinin litresi 27,84 TL’den 30,44 TL’ye yükselecek.

Motorin Ankara’da 30,55 TL’ye, Ankara’da 30,56 TL’den satılacak.

Motorin litre fiyatı Adıyaman’da 30,78 TL’ye, Hakkari’de 31,02 TL’ye çıkacak.

Petrol fiyatı ile döviz kurlarının seyrine bağlı olarak zam tutarı azaltılabildiği gibi artırılabiliyor.

EPGİS'TEN AÇIKLAMA GELDİ

Öte yandan EPGİS, motorine zam geleceği yönündeki haberler üzerine sosyal medya üzerinden bir açıklama yaptı ve yeni bir zam iddiasının doğru olmadığını belirtti.

EPGİS açıklamasında, "Zorunlu Bilgilendirme. Sosyal medyada ve bazı basın organlarında bugün motorine 2,60 TL/LT zam geleceği bilgisi yayılmaktadır. Bugün için herhangi bir ürüne zam beklentisi yoktur. Yarın için ise bugün piyasalarda oluşacak değerler belirleyici olacaktır. Bugün için anılan bilgilere itibar edilmemesini ve ilgili kurumdan bu yönde yayın yapanlar hakkında suç duyurusunda bulunmasını bekliyoruz." denildi.

PEKİ 13 HAZİRAN AKARYAKIT FİYATLARI NE KADAR?

İşte, 13 Haziran güncel zamlı LPG, motorin ve benzin fiyatları:

OPET

Kurşunsuz benzin 28.44 TL

Motorin 27.84 TL

PETROL OFİSİ AKARYAKIT FİYATLARI

Kurşunsuz benzin 28.45 lira

Motorin fiyatı: 27.90 lira

BP AKARYAKIT FİYATLARI

Benzin fiyatı 28.45 lira

Motorin fiyatı 27.85 lira

SHELL AKARYAKIT FİYATLARI

Benzin 28.46 lira

Motorin fiyatı 27.91 lira

LPG: 12.40 TL

CLASS PETROL AKARYAKIT FİYATLARI

Benzin fiyatı 28.19 lira

Motorin fiyatı 27.19 lira

LPG 12.05 lira

AKARYAKIT FİYATLARI NASIL BELİRLENİYOR?

Fiyat, 2005 yılından itibaren en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınarak oluşuyor. Tüm akaryakıt ürünlerinin fiyatı, ham petrol fiyatındaki değişimlerden etkilenmekle birlikte, her bir ürünün fiyatı arz-talep dengesine göre ayrı ayrı belirleniyor. Rafineri fiyatları, en yakın erişilebilir serbest dünya piyasası Akdeniz havzasında oluşan benzin ve motorin fiyatları emsal alınarak, rafineriler tarafından belli bir metodoloji çerçevesinde oluşturuluyor.

FİYATLAR NEDEN DÜŞÜYOR, YÜKSELİYOR?

Rafinerilerin fiyat metodolojisi çerçevesinde uluslararası piyasalarda yaşanan dalgalanmalar yurt içi fiyatlara hemen yansımıyor. Fiyat metodolojisi gereği rafineri sahibi referans fiyat ortalaması belli bant aralığında kaldığı sürece fiyat değişikliğine gitmiyor, söz konusu fiyat bandını yukarı ya da aşağı yönde kırması durumunda kırılımın yönüne göre yeni fiyatlar oluşuyor.

GENOVA’DA BELİRLENEN HAM PETROL MÜ YOKSA BRENT Mİ FİYATLARDA BELİRLEYİCİ OLUYOR?

Burada bir yanlış anlaşılma söz konusu. Ürün fiyatlarıyla ham petrol fiyatları arasında pozitif yönlü ve yüksek bir korelasyon bulunuyor. Ham petrol fiyatlarında brent fiyatları gösterge olarak kabul ediliyor. Türkiye’de akaryakıt fiyat oluşumunda ise doğrudan belirleyici olan ve yurtiçi fiyatları etkileyen unsur (ham-brent) petrol fiyatından ziyade “işlenmiş petrol” yani benzin ve motorinin uluslararası piyasadaki kendi fiyatları. Dolayısıyla, brent petrol fiyatındaki değişim aynı oranda işlenmiş ürünlere yansımayabiliyor. Bunun için sadece brent petrol fiyatlarına bakılarak rafineri çıkış fiyatlarındaki değişimi tahmin etmek gerçekçi bulunmuyor.

BU FİYAT NEREDE AÇIKLANIYOR?

Rafineri satış (çıkış) fiyatına esas referans fiyatın oluşumunda Akdeniz havzasında (Genova/Lavera) oluşan rafine edilmiş benzin ve motorin ürünlerinin fiyatı esas alınıyor. Küresel petrol piyasalarında S&P Global Platts (Platts) şirketi referans veri sağlayıcı olarak kabul ediliyor, piyasa fiyatlarının şekillenmesinde önemli bir etkisi var. Bunun için Türkiye’deki rafinericiler fiyat oluşumunda Platts verilerini kullanıyor. Rafinerici lisansı sahiplerinin akaryakıt satış fiyatının takibinde Platts European Market Scan’de CIF MED (Genova/Lavera) başlığı altında ABD Doları/ton cinsinden yayımlanan günlük fiyatların Merkez Bankası tarafından açıklanan Döviz satış kuru üzerinden TL’ye çevrilmiş olan tutarı (TL/ton) dikkate alınıyor.

GECE YARISI DEVREYE GİREN FİYAT GERİYE DÖNÜK NASIL OLUŞUYOR?

Genova fiyatları ile TCMB tarafından açıklanan döviz satış kuru dikkate alınarak rafineri çıkış fiyatları oluşuyor. Mevcut günde, bir önceki günden başlayarak geriye doğru belirli sayıdaki günün ortalama fiyatları ile en son fiyatın belirlendiği tarihteki referans fiyatlar kıyaslanıyor, aradaki sapmanın belli bir büyüklüğün üzerine çıkması durumunda yeni rafineri çıkış fiyatı belirleniyor. Rafineri fiyatındaki değişim bir sonraki gün için 00:00’dan geçerli olacak şekilde pompaya yansıtılıyor. Benzin ve motorin ürün fiyatları veya döviz kurundaki değişimden kaynaklanan aşağı ya da yukarı yönlü meydana gelecek akaryakıt nihai satış fiyatlarındaki değişiklikler, yeni fiyatın devreye gireceği günden iki gün önce oluşan ve yayınlanan Akdeniz havzası (Genova/Lavera) benzin ve motorin ürün fiyatları ile TCMB tarafından açıklanan dolar satış kuru baz alınarak tespit ediliyor. Benzin ve motorin ürün fiyatı ile dolar kurunun çarpılması sonucu elde edilen fiyatı litreye dönüştürülüp ÖTV ve gelir payı ilave edildikten sonra KDV de eklenerek vergili rafineri çıkış fiyatı bulunuyor. Vergili rafineri çıkış fiyatının üzerine dağıtıcı marjı ve yüzde 18 KDV eklenerek akaryakıt dağıtım fiyatı elde ediliyor. Akaryakıt dağıtım fiyatının üzerine bayi marjı ve yüzde 18 KDV eklenerek akaryakıt bayi fiyatına ulaşılıyor.