Merkez Bankası'ndan 15 bin dolar kararı. Merkez Bankası genelge yayımladı. ihracat bedelinde yeni oran belirlendi. 15 bin doların üzerindeki ihracat geliri yurda getirilecek

Merkez Bankası, ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin bir düzenlemeye daha gitti.

İhracatta 30 bin dolar olan terkin alt limiti, 25 Nisan 2022 tarihinden itibaren 15 bin dolar olarak uygulanacak.

TCMB’nin 16 Ocak 2020 tarihli İhracat Genelgesi’nin “terkin” başlıklı 28’inci maddesinin 1’inci fıkrasında yer alan 30.000 ABD Doları, Hazine ve Maliye Bakanlığının 21.04.2022 tarihli ve 1150193 sayılı yazısı üzerine Merkez Bankası tarafından 15.000 ABD Doları olarak değiştirildi.

Bugün yayınlanan genelgenin yürürlük tarihi 25.04.2022 olarak belirlendi.

Mevcut uygulamada 30 bin doların altındaki ihracat bedelinin yurda getirilmesi zorunlu değildi. Yeni düzenlemeyle söz konusu tutar 15 bin dolar düşürülmüş oldu. 25 Nisan'dan itibaren, 15 bin doların üzerindeki ihracat geliri yurda getirilecek.

Dünya gazetesi yazarı Abdullah Tolu'nun düzenlemeye ilişkin paylaştığı diğer bilgiler şu şekilde:

"Bu değişiklik sonrasında, her bir gümrük beyannamesi itibarıyla;

- 15.000 ABD doları veya eşitine kadar noksanlığı olan ihracat hesapları doğrudan bankalarca ödeme şekline ve toplam beyanname tutarına olan oranına bakılmaksızın,

- 15.000 ABD doları veya eşitinden yüksek olmakla birlikte 100.000 ABD doları veya eşitini aşmamak üzere, beyanname veya formda yer alan bedelin yüzde 10’una kadar noksanlığı olan (sigorta bedellerinden kaynaklanan noksanlıklar dahil) ihracat hesapları doğrudan bankalarca veya 90 günlük ihtarname süresi içinde ilgili Vergi Dairesi Başkanlıkları/Müdürlüklerince ödeme şekline bakılmaksızın,

- 200.000 ABD doları veya eşitini aşmamak üzere, 2018-32/48 sayılı Tebliğ‘in 9. maddesinde belirtilen mücbir sebep ve haklı durum halleri göz önünde bulundurulmak suretiyle beyanname veya formda yer alan bedelin %10’una kadar açık hesaplar ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce, terkin edilmek suretiyle kapatılacak."

MERKEZ BANKASI'NIN GENELGESİ ŞÖYLE

MADDE 1 – (1) Bu Genelgenin amacı, ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin
usul ve esasları düzenlemektir.

Dayanak

MADDE 2 – (1) Bu Genelge, 7/8/1989 tarihli ve 89/14391 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar ile
4/9/2018 tarihli ve 30525 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma
Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) (Tebliğ No: 2018-
32/48)’in 12 nci maddesinin birinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

MADDE 3 – (1) Bu Genelgede geçen;
a) 2018-32/48 sayılı Tebliğ: 4/9/2018 tarihli ve 30525 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (İhracat
Bedelleri Hakkında ) (Tebliğ No: 2018-32/48)’i,
b) 32 sayılı Karar: 7/8/1989 tarihli ve 89/14391 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
yürürlüğe konulan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararı,
c) Aracı Banka: GB’nin 28 inci hanesinde kayıtlı banka veya ihracatçı tarafından
ihracat hesabının kapatılması işlemlerini gerçekleştirmek üzere GB’nin bir örneği/GB bilgileri
ibraz edilerek anlaşma sağlanan bankayı,
ç) Bakanlık: T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığını,
d) Banka: 32 sayılı Karar’da tanımlanan bankaları,
e) Fiili İhraç Tarihi: Eşyaya ilişkin ihracat beyannamesinin kapanma tarihini,
f) GB: Gümrük Beyannamesini,
g) İBKB: 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in ekinde yer alan İhracat Bedeli Kabul Belgesini
ğ) Merkez Bankası: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını,
h) Mikro İhracat: 2009/15481 sayılı “4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı
Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar”ın 126 ncı maddesi kapsamında yer alan eşyalara
ilişkin ihracatı,
ı) NBF: Nakit Beyan Formunu ifade eder.
İhracat bedellerinin yurda getirilmesi

MADDE 4 – (1) 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in yürürlüğe girdiği tarihten itibaren fiili
ihracatı gerçekleştirilen işlemlere ilişkin ihracat bedellerinin yurda getirilme süresi fiili ihraç
tarihinden itibaren 180 günü geçemez. 180 gün azami süre olup bedellerin ithalatçının
ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin yurda getirilmesi esastır.
2
(2) 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in yayımı tarihinden önce fiili ihracatı gerçekleştirilen
ihracat işlemlerine ilişkin bedeller 2018-32/48 sayılı Tebliğ hükümleri kapsamında yer
almamaktadır.
(3) Özelliği olan ihracat işlemlerine ilişkin olarak bu Genelgenin 7 nci maddesinde
belirtilen süreler uygulanır.
(4) İhracat işlemlerine ait sözleşmelerde bedellerin tahsili için fiili ihraç tarihinden
itibaren 180 günden fazla vade öngörülmesi durumunda, bedellerin yurda getirilme süresi vade
bitiminden itibaren 90 günü geçemez. Öngörülen vadenin tespiti için ihracatçının yazılı
beyanıyla birlikte vade içeren sözleşmenin ya da vadeyi tevsik niteliğini haiz proforma fatura
veya poliçenin aracı bankaya ibrazı zorunludur.
(5) Serbest bölgelere yapılan ihracat işlemleri 2018-32/48 sayılı Tebliğ hükümleri
kapsamındadır.
(6) Ek:2'de yer alan ülkelere yapılan ihracat işlemleriyle ilgili olarak 2018-32/48 sayılı
Tebliğ'in 3 üncü maddesinin birinci fıkrası uygulanmaz.1
(7) Yurt içinde serbest dolaşımda bulunan malların gümrüksüz satış mağazalarında
satılmak üzere bu mağazalara veya söz konusu mağazaların depolarına antrepo rejimi
kapsamında antrepo beyannamesi ile alındığı işlemler için 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in 3 üncü
maddesinin birinci fıkrası uygulanmaz.
(8) Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketleri tarafından yapılan ihracat
işlemlerinde 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in 3 üncü maddesinin birinci fıkrası uygulanmaz.2
İhracat bedellerinin tahsil şekilleri

MADDE 5 – (1) İhracat bedelleri 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in 3 üncü maddesinin ikinci
fıkrasında belirtilen ödeme şekillerine göre tahsil edilir ve GB’nin 28 inci hanesine tahsil
işleminde kullanılan ödeme şekli yazılır. Birden fazla ödeme şeklinin kullanılması durumunda
kullanılan diğer ödeme şekilleri GB’nin açıklama kısmına yazılır.
(2) İhracat bedellerinin beyan edilen Türk parası veya döviz üzerinden yurda getirilmesi
esas olup, bedelin beyan edilenden farklı bir döviz üzerinden getirilmesi mümkündür.
(3) Türk parası üzerinden yapılan ihracat karşılığında yurda döviz getirilmesi
mümkündür.
(4) İhracat bedelinin yolcu beraberinde efektif olarak yurda getirilmesi halinde gümrük
idarelerine beyan edilmesi zorunludur.
Peşin döviz

MADDE 6 – (1) Peşin bedel karşılığı ihracatın 24 ay içerisinde yapılması zorunludur.
Ancak 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in 9 uncu maddesinde yer alan mücbir sebep ve haklı durum
hallerinin varlığı nedeniyle 24 ay içerisinde ihracat yapılamayacağının anlaşılması halinde
belirtilen süre dolmadan ihracatçı tarafından peşin bedelin transfer edildiği/getirildiği bankaya mücbir sebep/haklı durum hallerinin 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in 9 uncu maddesinde belirtilen şekilde tevsik edilmesi kaydıyla banka tarafından ihracatçıya en fazla 1 yıla kadar ek süre verilebilir. Banka tarafından verilen toplam 1 yıllık ek sürenin sonunda mücbir sebep/haklı durum devamının belgelenmesi halinde ihracatçı hakkında 2018-32/48 sayılı Tebliğ kapsamında yapılacak işlemlere Bakanlık tarafından karar verilir. Ancak bu maddenin ikinci fıkrasında yer alan prefinansman kredisi hükümlerine ilişkin açıklamalar saklıdır.

(2) Peşin döviz karşılığında 24 ay içerisinde ya da birinci fıkra uyarınca verilen ek süre
sonunda ihracat yapılmaması veya bu süre içerisinde peşin döviz tutarının tamamının tek
seferde iade edilmemesi durumunda bu tutar kambiyo mevzuatı açısından prefinansman kredisi hükümlerine tabidir. Ancak, tamamı tek seferde iade edilmeyen veya süresi içinde ihracatı gerçekleştirilmeyen peşin döviz tutarının 30.000,- ABD Doları veya karşılığı döviz ya da Türk Lirasını geçmeyen kısmı prefinansman hükümlerine tabi olmaz.5 Söz konusu peşin dövize ilişkin 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun uyarınca yasal işlem başlatılmasını teminen bankalarca Bakanlığa bildirim yapılmaz.

Ayrıca,6 24 ay tamamlanmadan önce indirim, iskonto veya malda bozulma gibi haklı sebeplerin bulunması ve bu durumun ihracatçı tarafından peşin bedelin transfer edildiği/getirildiği bankaya sözleşme ve kesin satış faturasında yapılan değişiklikle tevsik edilmesi halinde peşin bedelin tevsik edilen tutar kadar kısmının iade edilmesi mümkündür. Bu durum dışında kalan kısmi iadelerde kısmi iade tarihinde söz konusu peşin bedel prefinansman hükümlerine tabi olur. Kısmi olsun veya olmasın Bankalarca yalnızca transferi gerçekleştiren kişiye peşin bedelin iadesi mümkündür. Peşin bedelin iadesine ilişkin KKDF mevzuatı hükümleri saklıdır.

(3) Bankalarca peşin döviz tutarına ilişkin ihracat taahhüdünü yerine getirmeyen
kişilere yazı yoluyla tebligatta bulunulur ve ihracatın süresi içerisinde gerçekleştirilip
gerçekleştirilmediğine dair 10 iş günü içerisinde yazılı beyan göndermeleri talep edilir. Kişiden
temin edilen yazılı beyan Bakanlığa yapılacak bildirime eklenir. Kişiden yazılı beyan temin
edilememesi halinde, beyan talebinin ihracatçıya iletildiğine dair tevsik edici belge (posta
alındısı vb.) bildirim ekine konmak suretiyle safahatı da belirtilerek Bakanlığa bildirimde
bulunulur.

(4) Bankalarca peşin bedel tutarının firma hesabına geldiği tarihten itibaren azami 24
ay içerisinde İBKB düzenlenmesi mümkündür. Ancak, birinci fıkra kapsamında ek süre
verilmesi halinde ek süre müddetince de İBKB düzenlenebilir.

(5) 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in yayımı tarihinden önce ihracatçıya peşin ödenen
bedeller 2018-32/48 sayılı Tebliğ hükümleri kapsamında yer almamaktadır.

(6) Peşin bedeller, gönderenin muvafakatı ile devreden ihracatçı firmanın yazılı
beyanının alınması ve devralan tarafından tekrar devredilmemek kaydıyla başka bir ihracatçı
firmaya devredilebilir.

(7) Devir işlemi, bedelin döviz tevdiat hesabına transfer edildiği tarihten itibaren peşin
bedelin kullanım süresi içinde kısmen veya tamamen sadece bir firmaya yapılabilir. Kısmi
devir yapılan işlemlerde aynı firmaya bilahare devir yapılması mümkündür.