Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu: Türkiye salgın döneminde güçlü bir reel ekonomik performans sergiledi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Toplantısı'nda yaptığı konuşmada Aralık 2021 ile Haziran 2022 tarihleri arasında kredi verilen firma sayısının toplamda 1 milyon 878 binden 1 milyon 960’a çıkarak 82 bin adet arttığını kaydederek, kredi kullanan KOBİ’lerin sayısının 195 bin adet yükselerek 2 milyon 56 bine yükseldiğini ve bankacılık sektörünün kar yaratma kapasitesinin yüksek olduğunu söyledi. 

Reel sektördeki karlılığa ilişkin değerlendirmesinde Kavcıoğlu, "Ben 30 yılı aşkın bir bankacı olarak reel sektörle iç içe olarak reel sektöre hizmet ettim. Bu sebeple Reel sektörle aramıza hiç kimse giremez" diyerek sözlerine şöyle devam etti:

Ben Merkez Bankası Başkanı olduktan sonra 20 milyar dolarlık reeskont limitini 30 milyar dolara çıkardık. Vadeyi 1 yıla yaydık faizleri düşürdük tabana yaygın bir şekilde kullanımını sağladık. Bugün böyle avantajlı bir kredinin hala talep görmesi çok doğal. Onun için biz de bu limitin 10 milyar dolarını Kamu ve Özel Bankalara açtık, limitleri verdik. Size ve bize hepimize düşen görev bu kredinin hedefli olarak en sağlıklı bir şekilde doğru yerlere doğru firmalara ulaşmasıdır. Bizim çabamız budur. Bunda da kısmen başarılı olduk.

Yine ihracatın arttırılması ve ithal ikamesi yatırımlarının artması için Cumhurbaşkanımızın açıkladığı yüzde 9 faiz ve 2 yıl ödemesiz 10 yıl vadeli yatırım kredisi Merkez Bankası kaynaklarından karşılanmaktadır.

Geçen yılın ilk yedi ayına kıyasla 2022 yılının aynı döneminde reeskont kredisi kullanan firma sayısı 2363’den 4812’ye; kredi kullanım tutarı da 11,04 milyar dolardan 11,95 milyar dolara yükselmiştir.

Reeskont kredisi kullanımlarının tabana yayılmasına yönelik yaptığımız çalışmalar neticesinde, 2022 yılı başından bu yana toplam kredi kullanımı içerisinde KOBİ’lerin payı istikrarlı bir şekilde artmıştır. 2022 yılı Ocak ayı sonunda reeskont kredisi kullanımları içerisinde yüzde 6 olan KOBİ payı, 2022 yılı Temmuz ayı itibarıyla yüzde 20’nin de üzerine çıkmıştır.

Bu dönemde KOBİ reeskont kredisi kullanan firma sayısı 1881’den 3439’a yükselmiştir.

Bu kapsamda, ihracat kredilerine erişim konusunda yaptığımız düzenlemeler KOBİ’leri olumlu etkilemiştir. Liralaşma stratejimiz ile birlikte reeskontta yüzde 90’lara çıkan TL kredi kullanımı içerisinde KOBİ’lerin payı yüzde 50’ye ulaşmıştır.

KOBİ’lerimizin yüksek ihracat performansı nedeniyle bu durum reeskont programımızın cari dengeyi destekleme kapasitesini de olumlu etkilemiştir.

Yeni ekonomi modelimizde, cari fazlaya destek olacak hedefli kredi politikalarımızla ülke ekonomimiz için en verimli sonuçları almaya odaklanmış durumdayız. Tüm düzenleme ve kararlarımızı da bu doğrultuda alıyoruz.

Reel sektöre verilen söz konusu destekler için gerekli finansal koşulları oluşturduğumuz gibi bu kaynakların ekonomimiz için azami verimi sağlayacak alanlarda doğru kullanımını da önemsiyoruz. Hem kaynakların reel sektörümüzle tabana yaygın şekilde buluşturulmasında hem de söz konusu kaynakların döviz kurları ve enflasyonda istikrarsızlık oluşturmayacak ve cari denge hedefimize katkı verecek şekilde kullanılmasının sağlanmasında son derece kararlıyız.

"Bazı bankalar hiç kredi vermemektedir"

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu toplantıda yaptığı açıklamada, son dönem firmaların finanmana ulaşımlarının zorlaştığına dikkat çekerek "En büyük sıkıntıyı küçük ve orta ölçekli işletmelerimiz yaşamaktadır" dedi.

Kredi faizlerindeki yükselişin yanı sıra, kredi limitlerinin reel olarak daraltıldığını kaydeden Hisarcıklıoğlu "Merkez Bankası fonlama faizi yüzde 14, mevduata verilen ortalama faizler yüzde 20 civarındayken, bazı bankalar ticari kredilere yüzde 30 ila 50 arasında faiz uyguluyor. Bazıları da hiç kredi vermemektedir" şeklinde konuştu.

Hisarcıklıoğlu'nun konuşmasında şu ifadeler öne çıktı:

- Yurtiçinde enflasyon ve üretim maliyetlerindeki artışların yanı sıra, tüm dünyada yükselen hammadde ve enerji fiyatlarıyla da karşı karşıya kaldık.

- Rusya-Ukrayna savaşı, Çin-Tayvan gerilimi, enerji ve gıda arzındaki sıkıntılar, kovid-19’un yeniden yayılması ve dünya genelinde faizlerin artmaya başlaması, küresel büyümeyi aşağı yönlü etkiliyor. 2022’nin geri kalanında, dünyayı daha kasvetli ve daha belirsiz bir ortam bekliyor.

- Dolayısıyla, karşımıza çıkan bu zorlu dönemde; firmalarımızın uygun koşullarla finansmana erişiminin sağlanması, ülkemiz ekonomisi için kritik önemdedir.

- Son dönemde, finansmana ulaşım zorlaşmış, her il ve ilçemizdeki firmalarımızdan bu yönde gelen şikâyetler artmıştır.

- En büyük sıkıntıyı da; en fazla gözetilmesi gereken küçük ve orta ölçekli işletmelerimiz yaşamaktadır.

- Kredi faizlerindeki yükselişin yanı sıra, kredi limitlerinin reel olarak daraltıldığı ve kullanımda sıkıntılar yaşandığı iletilmektedir.

- Merkez Bankası fonlama faizi yüzde 14, mevduata verilen ortalama faizler yüzde 20 civarındayken, bazı bankaların ticari kredilere yüzde 30 ila 50 arasında faiz uyguladıkları görülmektedir. Bazıları da hiç kredi vermemektedir.

- Diğer bir sorun; kredi vadeleridir.

- Yatırımlar için gerekli olan uzun vadeli ve sabit faizli kredi bulmak da, giderek daha güç hale gelmektedir.