Mahfi Eğilmez'den kritik faiz uyarısı! Merkez Bankası faizi düşürürse neler yaşanacak? Enflasyon ve dolar kuru patlar

Merkez Bankası'nın verdirdiği faiz indirimi kararları Eylül ayından bu yana Türkiye'ye enflasyon ve liranın değer kaybı olarak döndü. Buna göre, enflasyon mayıs ayında aylık bazda yüzde 2,98 artarken, yıllık enflasyon yüzde 69,97'den yüzde 73,50'e yükseldi.

Eylül ayından itibaren gerçekleştirilen faiz indirimleriyle birlikte dolar kuru 7 lira 30 kuruş seviyesinden hızlı bir yükselişle 17 lirayı aştı.

MAHFİ EĞİLMEZ, YÜKSEK KUR VE ENFLASYONU DEĞERLENDİRDİ

Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, kişisel blogunda "Yüksek Kur ve Yüksek Enflasyonun Nedenleri" başlıklı yazısıdna ekonomik verileri değerlendirdi.

Mahfi Eğilmez yazısında, "Bir ekonomide normal koşullarda tasarruf sahibine bankalarca ödenecek faizin enflasyonun üzerinde olması gerekir ki bankaya para yatıran kişi ya da kurum satın alma gücünü kaybetmesin (pozitif reel faiz.) Eğer bankaların mevduat sahiplerine vereceği faiz enflasyonun altında kalırsa (negatif reel faiz) o zaman ‘paradan kaçma eğilimi’ başlar. Bazı kişiler ve kurumlar, paralarını, değeri sürekli düşen ulusal parada tutmak yerine yabancı para mevduata geçerler. Bu geçişin dolaylı yoldan enflasyon yaratıcısı etkisi olabilir. Yabancı para değerlendikçe bu mevduatın ulusal para karşılığı yükselir ve insanlar varlıklarının arttığını düşünerek daha fazla harcama yapmaya başlarlar (zenginleşme etkisi.) Bazı kişi ve kurumlar satın alma güçlerini değerlendirebilmek için otomobil, konut, beyaz eşya satın almaya yönelirler. Her iki eğilim de sonuçta talep artışına yol açar ve dolayısıyla enflasyonu körükler." ifadelerini kullandı.

Eğilmez, "Dolarizasyon etkisi altında bir ekonomide, enflasyon oranı yüksek iken (gelişmekte olan ülkeler için yüzde 6’nın üzeri yüksek sayılır) para arzının reel büyümeden fazla artırılması halinde enflasyon hızlanır. Eğer para arzının artırılmasına merkez bankasının faiz indirimi de eşlik ediyorsa enflasyonu tutmak mümkün olmaz. Bu ekonomide enflasyondaki geçici düşüşler ters baz etkisinin kendisini göstermesine bağlı kalır." değerlendirmesinde bulundu.

13 HAZİRAN DOLAR KURU NE KADAR?

Geçtiğimiz perşembe günü Ekonomi yönetiminin açıkladığı yeni adımların ardından 16,75'e kadar çekilen dolar/TL haftayı 17,00-17,02 seviyelerinde kapattı. 

Kur yeni haftaya yükselişle başladı. 

Dolar/TL 17,26-27 seviyelerinde güne başladı. 

Euro ise 18,13 TL'de yer alıyor. 

GÖZLER FED KARARINDA 

Cuma günü açıklanan yüksek ABD enflasyon verisinin ardından küresel piyasalar Fed’in bu haftaki faiz kararını bekliyor.

Mayıs ayında Fed, politika faizini 50 baz puan artırdı. Banka, bununla beraber faiz aralığını yüzde 0,25-0,50 düzeyinden yüzde 0,75-1,00 seviyesine yükseltmiş oldu.

Bu hafta İngiltere ve Japonya Merkez Bankaları'nın da faiz toplantıları izleniyor. 

Vadeli piyasalarda Fed'in Ekim ayına dek yapılacak üç toplantıda toplam 175 baz puan artış yapması fiyatlanıyor. Fiyatlamalar bu artışlardan en az birinin 75 baz puan olması yönünde.
Yatırımcılar Fed’in 40 yılın en yüksek enflasyonunu kontrol altına almak için Ekim ayına dek yapılacak üç toplantıdan en az birinde 75 baz puanlık bir faiz artışı yapmasını öngörüyor.

Para piyasalarının Eylül ayındaki toplantı bitiminde toplam 175 baz puanlık artışı fiyatladığı ve bu durumun iki kez 50 baz puan ve bir kez 75 baz puan artışı ihtimaline işaret ettiği görülüyor.

Üç toplantı için daha önceki beklenti her birinde 50 baz puanlık artış şeklindeydi. Daha önce Fed yetkilileri 75 baz puanlık bir faiz artışını masa dışında bırakmıştı. Fed son olarak 1994 yılında 75 baz puanlık faiz artışı gerçekleştirmişti.

Yüksek enflasyon beklentileri değiştirdi

Cuma günü açıklanan verilerin ABD’de enflasyonun mayıs ayında yüzde 8,6’ya çıkarak 40 yıllık zirvesini tazelediğini ortaya koymuştu.

Allianz SE Baş Ekonomi Danışmanı ve Bloomberg Opinion yazarı Mohamed El-Erian, pazar günü CBS yayınında “Enflasyon görünümünün daha da bozulmasından endişeliyim. Bu hızla yüzde 9’a ulaşabiliriz” dedi. Fed’in enflasyonla mücadelede geride kalmaya devam ettiğini söyleyen El-Erian, çarşamba günü sonuçlanacak Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısından 50 baz puanlık artış beklediğini belirtti. “Şu anda stagflasyon dönemindeyiz diyen El-Erian, uzun süreli enflasyonun ABD ekonomisini resesyona itebileceğini ifade etti.

Eski Fed Başkanı Ben Bernanke ise CNN yayınında yaptığı açıklamada, resesyon ihtimali olsa da Fed’in yumuşak inişi başarma şansı olduğuna inandığını söyledi.

Eski ABD Hazine Bakanı Lawrence Summers gelecek iki yıl içinde resesyon olabileceğini belirtti. JPMorgan Chase & Co. Başekonomisti Bruce Kasman enflasyonu, resesyona girmeden “kabul edilebilir bir seviyeye” düşürme konusunda eskiye göre daha karamsar olduğunu belirtti. Bu arada cuma açıklanan enflasyon verisinin ardından Barclays ve Jefferies LLC, Fed’in bu haftaki toplantıda 75 baz puan faiz artıracağını öngördü. Bloomberg anketindeki artış beklentileri 25 baz puan ile 100 baz puan arasında değişiyor.