Korkunç gerçek! Yasak olmasına karşın dünyada kullanımı arttı! Türkiye’de de tarım pestisitlerin yarısı 5 ilde kullanılıyor
Heinrich Böll Stiftung Derneği tarafından hazırlanan “Tarımda Kullanılan Zehirler Hakkında Gerçekler ve Rakamlar: Pestisit Atlası”, bilim insanlarının uyarılarına ve Avrupa Birliği Gıda Güvenliği Otoritesi’nin (EFSA) yasaklamasına rağmen, pestisit kullanımının dünyada rekor seviyelere çıktığını ortaya koydu. Pestisitlerin Türkiye'de de yoğun şekilde kullandığı tespit edildi.
Küresel pestisit pazarının bu yıl itibariyla 130,7 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaştığı tahmin ediliyor. Pestisit kullanımının yoğun olarak kullanıldığı illerde halk sağlığı, biyoçeşitlilik kaybı, kimyasal kirlilik gibi önemli sorunların görüldüğü belirtilen Atlas’da, pestisite maruz kalanlarda kalp, akciğer ya da böbrek yetmezliğinin yaşandığı ifade ediliyor.
Pestisitin beş büyük üreticisi olan Syngenta, Bayer Corteva, BSF ve FM’nin 2020 toplam cirosu 30,9 milyar euro olduğu belirtiyor. Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği Proje Koordinatörü Yonca Verdioğlu ve Pestisit Atlası’nın Türkiye’ye dair bilgilerini oluşturan ve bilimsel okumaları yapan Gıda Mühendisi, Yazar Dr. Bülent Şık’ın katıldığı toplantıda kamuoyu ile paylaşıldı.
TÜRKİYE'DE DE YOĞUN ŞEKİLDE KULLANILIYOR
Heinrich Böll Stiftung Derneği’nin yayımladığı Pestisit Atlası’na göre Türkiye’de pestisit kullanılanımın yüzde 50’sinin Adana, Mersin, Manisa, Aydın, Bursa, İzmir ve Antalya’da kullanıldığı belirtiliyor.
Bu illerde hektar başına kullanılan pestisit miktarı Antalya’da 2020 yılı verilerine göre hektar başına yaklaşık 14 kilogram, Manisa’da ise 9 kilogram seviyesinde bulunuyor. Dünya çapında ise yılda 4 milyon ton pestisit kullanılıyor.
EN ÇOK ÇOCUKLARI ETKİLİYOR
Pestisit Atlası’na göre Türkiye’de kullanılan pestisit etken madde sayısı 2018 yılında 385 adede düştüğü aktarılıyor. Ancak 2008-2021 yılları arasında da 213 etken maddenin kullanımına yasak getirildiğini belirtilen Atlas’ta, Türkiye’den ihraç edilen gıda ürünlerinde yasaklanmış pestisit kalıntılarının çıktığına, bu nedenle pestisit etken madde sayısının resmi kurumların bildirdiğinden çok daha fazla olduğuna işaret ediliyor.
Henirich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği Proje Direktörü Yonca Verdioğlu, söz konusu atlas ile pestisite yönelik farkındalığın oluşturulmasını hedeflediklerini belirterek, “Biz dernek olarak pestisitin çevreye, doğal hayata insana ne tür zararlar verdiğini ortaya koyarak bu zehirleri nasıl azaltabileceğimize dair tartışmalara anlamlı bir katkı sunmayı amaçlıyoruz” dedi.
PESTİSİT NEDİR?
Pestisit, tarımda ekinlere ve bitkilere zarar verme potansiyeli bulunan haşereleri, istenmeyen yabani otları, böcekleri yok etmek ve kontrol altında tutmak için kullanılan kimyasal bir maddedir. Kimyasal yapılarına ve işlevlerine göre sınıflara ayrılan pestisit, böcek öldürücü (insektisit), ot öldürücü (herbisit), mantar öldürücü (fungusit) gibi çeşitleri bulunmaktadır. Pestisitler gıdalarda kalıntı bırakabilir. Pestisit, meyve-sebze gibi gıdaların iyi yıkanmayıp yenmesi sonucunda sağlık açısından ciddi zararlara neden olabilir.