Kanada'nın kan donduran ötenazi uygulaması. Yoksulları mı hedef alıyor?

Kanada’nın ötenazi yasası batı dünyasında derin bir tartışmanın fitilini ateşledi. 2016’da serbest bırakıldıktan sonra 2021’de “ölümcül hastalığa yakalanma” şartı kaldırıldı. Şimdiyse psikolojik hastalıkları olanların da ötenazi yaptırabileceği bir yasa yapıldı.

Bir depresyon hastasının ötenazi yaptırması başlı başına tartışmalı bir durum. Biraz zaman ve hayattaki değişimlerle toparlanabilecek bir bireyin devlet desteği ve hatta teşvikiyle hayatına son vermesi doğal olarak tepki çekiyor. Durumu daha ağır olup akli dengesini yitiren insanlar adına bu kararı kim verecek? Ailesi mi, devlet mi?

Bu sorular bir çoklarının aklını kurcalıyor doğal olarak. Ancak durum bununla sınırlı değil. Görünen o ki son yıllarda Kanada hükümeti insanlara ötenazi önerisinde bulunma da pek iştahlıymış. Dahası eften püften sebeplerle ötenazi yaptırmak isteyen insanları pek sorgulamadan kabul ediyorlarmış.

Eften püften sebeplerden kastım bel ağrısı ya da kısmi duyma kaybı. Hayatı zorlaştıran önemli rahatsızlıklar olsalar bile ötenazi dendiğinde akla gelen hastalıklar değiller. Bu gerekçelerin altında ise çok daha güçlü bir sebep yatıyor. O da yoksulluk.

Mesela 54 yaşındaki Amir Farsoud “sırt ağrısı” gerekçesiyle ötenaziye başvurdu. Tüm ötenazi başvurularına hemşirelerin onayı gerekiyordu ancak şu ana kadar alınan başvuruların %93’ü onaylanmıştı. Farsoud’un sırt ağrısının da kronik olduğuna ve geçerli sayılabileceğine hükmettiler.

Tabii 54 yaşındaki Kanadalının asıl gerekçesi başkaymış. Kirada oturduğu ev satılığa çıkarılınca kalacak yer bulamamış. Yoksulluktan barınakta yaşamak da istemeyerek kendini öldürmeye karar vermiş. Kendisi için internette 60 bin dolara yakın para toplanınca kendisini öldürmek istemediği ortaya çıktı.

52 yaşındaki emekli asker ve paralimpik sporcu Christine Gunther, hareket etmekte zorlandığı evine tekerli sandalya asansörü kurulması için devlete mektup yazdı. Kanada devleti ise ona ötenazi önerisiyle cevap verdi. Kanadalı sporcu, Twitter’da “ölmek değil, evime rahat girip çıkabilmek istiyorum” dedi.

Örnekler birle beşle de sınırlı değil. Özellikle yoksulları hedef alan bu uygulamaların üstüne bir de ötenazi övgüsünde bulunan reklamlar ortaya çıktı. Kısa sürede oluşan tepkiden kaldırılsalar da Kanada’da giderek büyüyen bir sorunu ortaya çıkardılar. Şimdiyse mental sorunları olan bireyler ötenazi için başvuru yapabilecekler.

Devletin bu konudaki savunmasına göre ötenaziyi yasaklamak “bireyin” otonom yapısına ve insanlık onuruna aykırıymış.

Yani özetle kendine zarar verme ihtimali ortaya çıkaran bir hastalığa çözüm olarak Kanada devleti kendinizi öldürmeniz tavsiyesinde bulunuyor. Bunca yıl boyunca intihara özendiren içeriklerin yasaklanması ya da işaretlenmesi üzerine çalışma yaptıktan sonra batıda böyle bir ilginç akımın çıkması ve bunun kendini yasalaştıracak kadar güçlü bir destek bulması gerçekten korkutucu.

Yoğun tepkilerden sonra uygulamada değişikliğe gidilip gidilmeyeceğini ise göreceğiz.