Herkes bir ümit bekliyordu! Afrika'da HIV (AIDS) aşı denemeleri durduruldu

Aşılar (PrEPVacc çalışmasının bir parçası) Uganda, Tanzanya ve Güney Afrika'da yaşları 18 ila 40 arasında değişen bin 500 kişi üzerinde test ediliyordu.

Aralık 2020'de başlayan Afrika liderliğindeki deneme, ilerlemenin ara değerlendirmesinin ardından geçen ay durduruldu. Nihai sonuçların 2024 yılının sonlarında kamuoyuna açıklanması bekleniyor.

Aşı testleriyle birlikte yürütülen maruziyet öncesi profilaksi hapı denemesi ise devam edecek.

Uganda Virüs Araştırma Enstitüsü'nden (UVRI) deneme direktörü ve London School of Hygiene & Tropical Medicine'da epidemiyoloji profesörü olan Dr. Eugene Ruzagira, "PrEPVacc deneme katılımcılarına yapılan aşılar durdurulmuştur çünkü bağımsız veri izleme komitemiz tarafından şimdiye kadar toplanan verilerin analizi, test ettiğimiz aşıların HIV edinme riskini azalttığını gösterme şansının çok az olduğu veya hiç olmadığı sonucuna varmalarına yol açmıştır. Bilimsel engeller yüksek, ancak bir gün HIV aşısının geliştirileceğine dair umutlarım da bir o kadar yüksek" dedi.

Avrupalı bilim insanlarının desteğiyle Afrikalı araştırmacılar tarafından yürütülen PrEPVacc denemeleri, özellikle enfeksiyon riski altındaki popülasyonlarda enfeksiyonu önleyip önleyemeyeceğini görmek için iki farklı HIV aşısı kombinasyonunu test etti. 

Denemeler, AB'nin Avrupa ve Gelişmekte Olan Ülkeler Klinik Araştırmalar Ortaklığı'ndan sağlanan hibe ile finanse edildi.

Araştırmanın sponsorlarından Imperial College London'dan Prof Jonathan Weber, "Klinik deneyler yapıyoruz çünkü soruların cevabını bilmiyoruz. PrEPVacc'da 20 yıldan fazla bir süredir geliştirilen kombinasyon aşı rejimlerinin HIV'i önlemek için göz ardı edilip edilmeyeceğini veya daha da geliştirilip geliştirilmeyeceğini öğrenmek önemliydi. Tek tek ürünlerin nihai sonuçlarını ve analizlerini beklerken, ara sonucumuzun bu nesil varsayılan HIV aşılarını yatağa attığına inanıyorum" diye konuştu.

PrEPVacc'ın UVRI'deki baş araştırmacısı Prof Pontiano Kaleebu, HIV enfeksiyonunu önlemek için etkili bir aşı geliştirmenin "Afrika için kritik bir hedef" olduğunu belirterek, "Bu hedef, dünyanın hiçbir yerinde hiçbir HIV aşısının etkinliğinin denenmediği şu günlerde daha da aciliyet kazanması gereken bir hedeftir. HIV önleme yolculuğumuzda çok yol kat ettik, ancak bizi yeniden ileriye götürecek yeni nesil aşı yaklaşımlarına ve teknolojisine bakmalıyız" ifadelerini kullandı.

RV144 aşısı 2003-2006 yılları arasında Tayland'da denendiği ve üç yıl sonra enfeksiyon oranlarını neredeyse üçte bir oranında azalttığı kaydedildi.

25 milyondan fazlası Sahra altı Afrika'da olmak üzere dünya genelinde yaklaşık 39 milyon kişinin HIV ile yaşadığı biliniyor.