Gadir Hum Bayramı nedir, nasıl ortaya çıktı? Gadir Hum Bayramı'nda neler yapılır, neler yapılmaz?

10/16 Mart 632 (18 Zilhicce) tarihine denk gelen Gadir-i Hum Bayramı, Hum Gölcüğü'nden adını alıyor. Bu gölcük Suudi Arabistan'ının Mekke Vilâyeti ile Medine Vilâyeti'ni birbirinden ayıran "Rebiğ Vadisi" üzerinde Rebiğ şehri yakınlarında yer alan bir beldenin adıdır. Önceden Medine'den Mekke'ye giden yolun yaklaşık 5. km'sinde sol tarafa düşen, adı geçen vadide bir nehir sebebiyle oluşmuş bir gölcük ya da bataklıktı. Peki, Gadir Hum Bayramı nedir, nasıl ortaya çıktı? Gadir Hum Bayramı'nda neler yapılır, neler yapılmaz?

GADİR HUM BAYRAMI NEDİR, NASIL ORTAYA ÇIKTI?

İslam dünyasında özellike Şii Müslümanlar tarafından kutlanan Gadir Hum Bayramı, dini bir bayramdır. Hz. Muhammed'in Veda Haccı dönüşünde, 18 Zilhicce tarihinde Gadir Hum adı verilen yerde gerçekleştirdiği bir vaaz ile ilişkilidir.
Gadir Hum, Arap Yarımadası'nda Mekke ile Medine arasında yer alan bir bölgedir. Hicri 10. yılın 18 Zilhicce (Miladi 16 Mart 632) tarihinde Hz. Muhammed, Veda Haccı dönüşü bu bölgede durur ve önemli bir konuşma yapar.

Hz. Muhammed, kalabalık bir Müslüman topluluğuna hitap eder ve Hz. Ali'yi "mevla" (efendi, veli) olarak ilan eder. "Ben kimin mevlası isem, Ali de onun mevlasıdır" ifadesiyle Hz. Ali'nin liderliğini vurgular. Bu olay, Şii inancına göre, Hz. Ali'nin İslam topluluğunun lideri olarak atanmasıdır.

Şii Müslümanlar, Gadir Hum olayını Hz. Ali'nin halifelik hakkının ilan edildiği gün olarak kabul ederler. Bu nedenle, Gadir Hum Bayramı, Şii toplulukları için büyük bir dini ve tarihi öneme sahiptir. Bu bayram, Hz. Ali'nin İslam dünyasının lideri olarak tanınmasının ve onun soyundan gelen imamların meşruiyetinin bir teyidi olarak görülür.

Şii Müslümanlar, Gadir Hum Bayramı'nı coşkuyla kutlarlar. Bu kutlamalar genellikle camilerde ve topluluk merkezlerinde düzenlenen özel dualar, vaazlar, şiirler ve dini etkinliklerle gerçekleştirilir. Ayrıca, yemek ikramları ve hayır işlerine de büyük önem verilir.

Sünni Müslümanlar için Gadir Hum olayı tarihi bir olay olarak kabul edilir, ancak Hz. Ali'nin halifelik iddiasının ilanı olarak yorumlanmaz. Sünni geleneğinde, bu olay Hz. Muhammed'in Hz. Ali'yi sevdiğini ve ona olan saygısını ifade ettiği bir konuşma olarak değerlendirilir.
Gadir Hum Bayramı, İslam tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir ve özellikle Şii Müslümanlar için büyük bir dini ve tarihi anlam taşır. Bu bayram, İslam dünyasında farklı mezhepler arasındaki tarihsel olayların ve liderlik tartışmalarının bir yansıması olarak da görülebilir.

GADİR HUM BAYRAMI'NDA NELER YAPILIR, NELER YAPILMAZ?

Gadir-i Hum Bayramı'nda erken saatlerde kalkılır ve vatandaşlar türbelere akın eder. Buralarda kurban kesilir, büyük kazanlarda içinde buğday-et karışımının olduğu "Hirise" adında bir yemek hazırlanıp vatandaşlara dağıtılır. Bu bayramda oruç tutmak, gusül abdesti almak, Hz. Ali'nin kabrini ziyaret etmek, sığınma duası okumak, Nubde Duasını okumak, öğle vaktine yarım saat kala iki rekat namaz kılmak (her rekatta 1 defa “Fatiha” suresi 10 defa “İhlas” suresi, 10 “Ayete'l Kürsü” ve 10 defa da “Kadir” suresi okunur), Mümin kardeşlerin birbirlerini görünce “Bizim Emirilmüminin ve Ehlibeyt imamlarının velayetine sarılanlardan eden Allah'a hamdolsun.” şeklinde tebrik etmek, 100 Defa “Dinin kemalini ve nimetinin tamamlanmasını Emirilmüminin Ali bin Ebu Talib'in velayeti kılan Allah'a hamdolsun.” demek önerilir.