F-35 savaş uçağı düştü: Alevler içerisinde kaldı

New Mexico'daki Albuquerque Uluslararası Sunport Havalimanı yakınlarında bir F-35 savaş uçağı düştü.

Acil durum ekipleri olay yerine sevk edildi ve uçaktaki tek kişi olan pilotun, uzaklaştırılırken bilincinin açık olduğu bildirildi.

Jetin hangi havaalanından kalktığı bilinmezken Kirtland Hava Kuvvetleri Üssü de havaalanının yanında bulunuyor.

Havaalanı kısa bir süre sonra uçuşlara yeniden başladı.

Yetkililer kazanın nedenini açıklamadı ancak görgü tanıkları uçağın pistten kalkmadan kısa bir süre önce bazı sorunlar yaşadığını söyledi ve uçağın kalktıktan kısa bir süre sonra düştüğü belirtildi.

F-35 SAVAŞ UÇAĞI

F-35 savaş uçakları 5. nesil savaş uçağı olarak adlandırılırlar. F 35 savaş uçakları aralarında Türkiye'nin de bulunduğu toplam olarak 9 ülkenin katkısı ile yapılmaktadır. Bu devletler; Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Türkiye, İtalya, Kanada, Norveç, Hollanda, Danimarka ve Avusturalya’dır. Ayrıca Türkiye bu uçağın birçok parçasını da üretmektedir.

Tek motorlu olmasına rağmen kullandığı F-135 motoru sayesinde çift motorlu uçaklarla hemen hemen aynı performansı sunan, radarda düşük görünürlüğe sahip, 5. Nesil “Derin Taarruz” yani bombardıman ağırlıklı bir “Multirole” (Çok Amaçlı) uçak. Bombardıman ağırlıklı diyoruz çünkü tasarımı ve yapılış amacı dolayısıyla safkan bir avcı uçağı kadar Hava-Hava görevleri konusunda yeterli değil. Görevi daha çok düşman topraklarının içine sızmak ve kritik kara hedeflerini vurmak olduğu için zaten böyle bir şeyde beklenmiyor. Ancak tabii ki gerekli olduğu durumlarda Hava-Hava görevlerini de icra edebiliyor. Özellikle son sürüm yazılım güncellemelerini edinen uçakların bu noktada çok iyi bir yol kat ettiği basına yansıyan haberler arasında.

Uçağın temelde 3 farklı versiyonu bulunuyor. İlk model olan F-35A’nın diğer F-35 modellerine göre farkı konvansiyonel iniş kalkış dediğimiz standart hava meydanlarına iniş kalkış gerçekleştirebilecek şekilde üretilmesidir. Ayrıca bu konfigürasyonda dahili 25mm’lik bir top da bulunmaktadır. Toplam 180 mermi kapasitelidir. 8 Ton dahili yakıt kapasitesine sahiptir. Yaklaşık 2200 km’lik bir menzile ve 1100 km’lik bir harekât yarıçapına sahiptir. Havadan yakıt ikmali gerçekleştirebilir. Bu işlem “Boom” operatörü olan tanker uçaklarda gerçekleştirilebilir. Özellikle F-16 ve muadili savaş uçaklarının yerini alması için geliştirilmiştir. Türkiye’nin yanı sıra ABD, İsrail, İtalya, Kanada, Norveç, Hollanda, Avustralya ve Danimarka’da bu versiyondan sipariş vermiş durumda. Bu versiyonun birim maliyeti 89 milyon Dolar civarında.

İkinci versiyon olan F-35B’nin ise diğer F-35 modellerine göre en büyük farkı dikey iniş kalkış dediğimiz standart hava meydanlarına iniş kalkış gerçekleştirebilmenin yanında helikopter gemisi gibi kısıtlı alana sahip pistlerden de iniş kalkış gerçekleştirebilmesidir. (Aslında tam olarak dikey iniş kalkış demek biraz yanlış, kısa kalkış dikey iniş daha doğru bir tabir lakin neticede dikey kalkış da yapabiliyor.) Egzoz yönlendirme teknolojisi sayesinde F-35B tıpkı bir helikopter gibi dikey iniş kalkış yapabilmektedir. Bu konfigürasyonda dahili bir top bulunmaz. Harici bir pod olarak 25mm’lik bir top takılabilir. Bu top Toplam 220 mermi kapasitelidir. 6 Ton dahili yakıt kapasitesine sahiptir. Yaklaşık 1700 km’lik bir menzile ve 830 km’lik bir harekât yarıçapına sahiptir. Havadan yakıt ikmalini “Probe and Drogue” yakıt ikmal yöntemi ile yapabilmektedir. Spesifik olarak AV-8B Harrier savaş uçaklarının yerini alması için geliştirilmiştir. Bunun yanında genel olarak F-35A ile aralarında aşırı fark olmadığı için F-35A’nın yerine geçeceği uçaklarında yerine geçebilir. Türkiye bu uçak için henüz resmi bir sipariş vermemiştir ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi Deniz Kuvvetleri Komutanlığımız (TCG-ANADOLU ve TCG-TRAKYA gemilerinde kullanmak üzere) toplam 32 adet F-35B alınmasını talep etmiştir. ABD Deniz Piyadeleri için, İngiltere ve İtalya ise donanma kuvvetleri için bu modelden sipariş etmişlerdir.

Temel versiyonlardan sonuncusu olan F-35C’ye gelecek olursak: F-35C’nin diğer modellerle arasında bulunan fark ise uçak gemilerine iniş kalkış yapabilecek şekilde dizayn edilmesi. Bu modelde yapısal olarak bazı farklar mevcut. Bunlardan en belirgin olanı F-35C’nin kanat alanının diğer F-35 versiyonlarına göre daha büyük olması. Bu sayede uçak katapult teknolojisi ile uçak gemilerinden kalkış yaparken büyük kanat alanı sayesinde düşük süratlerde dahi havada daha kolay tutunabiliyor. Uçak gemilerinde kullanılmak üzere özelleştirildiği için daha ergonomik şekilde tasarlanmış. Park halindeyken kanatları katlanabiliyor ve bu sayede daha az yer kaplıyor. Bu versiyonda da dahili bir top bulunmuyor. Harici bir pod olarak 25mm’lik top takılabiliyor. Bu topta Toplam 220 mermi kapasiteli. Uçak 9 Ton dahili yakıt kapasitesine, yaklaşık 2600 km’lik bir menzile ve 1100 km’lik bir harekât yarıçapına sahip. Spesifik olarak F/A-18 Hornet savaş uçaklarının yerini alması için geliştirildi. Bunun yanında tıpkı F-35B gibi, genel olarak F-35A ile aralarında aşırı fark olmadığı için F-35A’nın yerine geçeceği uçaklarında yerine geçebilir. Türkiye bu uçak için henüz resmi bir sipariş vermemiştir ve şuan için vermeyi de düşünmemektedir. Zaten bu model ülkemizin bir uçak gemisi olmadığı veya yapmadığı için şuan gerekli bir durumda da değildir. ABD Deniz Kuvvetleri haricinde şuan için resmi bir alıcısı yoktur.

Bunlardan sonra pek bir esamesi okunmasa da son bir model daha var. Kanada’nın özel şartnamesine göre dizayn edilen ve CF-35 olarak isimlendirilen F-35’ler devşirilmiş olduğu F-35A’lardan farklı olarak paraşüt ve yakıt ikmali için B ve C modelinde kullanılan “Probe and Drogue” yakıt ikmal yöntemini kullanmaktadır. Bunun haricinde diğer F-35A’lardan bir farkı bulunmamaktadır.

Bu spesifik farkları bir kenara bırakırsak tüm versiyonlarda ortak olan sabit özelliklerde bulunuyor. Kısaca onlardan da bahsetmemiz gerekirse uçağın maksimum sürati 1.6 Mach yani saatte yaklaşık 1700 km’ye ulaşabiliyor. Yerden maksimum 50.000 feet yani yaklaşık 15 km yükseğe tırmanabiliyor. Maksimum kalkış ağırlığı 31 ton olarak belirtiliyor. 18 tona yakın ekstra yük taşıyabiliyor. Stealth kabiliyetine gerek olmadığı durumlarda maksimum 12 adet 250 kg’lik MK-82 bombası veya 6 adet 1 tonluk MK-84 bombası taşıyabiliyor. Bu yüklemelerle birlikte 2 adet Hava-Hava füzesi taşıyabiliyor. Uçağın sadece Hava-Hava görevi için yüklendiği bir senaryoda ise (yine stealth kabiliyetine gerek olmadığı durumlarda) maksimum 14 adet Hava-Hava füzesi taşıyabiliyor.