Esaretten Cumhuriyet'in kahraman fotoğrafçılığına. Ahmet İzzet Bengüboz tarafından çekilen ve daha önce hiç görülmemiş fotoğraflar gün yüzüne çıktı

 Cumhuriyet'in ilk yıllarına ait daha önce hiç görülmemiş fotoğraflar 'Yüz Yıllık Miras' sloganıyla Cumhuriyet'in 100. yılına özel bir projeyle sergilenmeye başlandı.

Cumhuriyet'in ilk yıllarında en önemli belge fotoğrafçılarından biri olan Ahmet İzzet Bengüboz'un tarihi fotoğrafları Mudurnu Kaymakamlığı, Mudurnu Belediyesi ve Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (VEKAM) ortaklığında yürütülen bir proje ile ölümsüzleştirildi.

ESARET ALTINDA FOTOĞRAFÇILIĞI ÖĞRENDİ

Hem 1. Dünya Savaşı'nda hem de Kurtuluş Savaşın'a katılmış, hayatının önemli bir bölümünü cephelerde savaşarak geçiren ve esaret altında İngilizlerden fotoğrafçılık öğrenen, savaş sonrası dönemde ise Cumhuriyet’in ilk yıllarını belgeleyerek, 20’li ve 30’lu yılların coşkusunu ve sosyal dönüşümünü günümüze taşıyan belge fotoğrafçısı Ahmet İzzet Bengüboz'un görsel mirasını koruma altına almak üzere, kapsamlı bir projeyi hayata geçirildi.

1004 CAM NEGATİF ARŞİVE ALINDI

‘Yüz Yıllık Miras’ sloganı altında yapılan proje ile birlikte Ahmet İzzet Bengüboz tarafından çekilen ve çocukları ile torunları tarafından saklanan 1004 cam negatif önce arşive alındı. Ardından akademisyenler ve aralarında Coşkun Aral gibi çok önemli profesyonel fotoğrafçılarla oluşturulan seçki ile 450 fotoğraf dijital dokunuşlarla ölümsüzleştirildi. 

Dr. Ayşe Ege Yıldırım’ın küratörlüğünü üstlendiği projede sergilenen fotoğraflar, yapay zeka ve yenilikçi metotlar kullanılarak, dijital restorasyon ve renklendirme işlemine tabi tutuldu. Aynı zamanda NFT altyapısıyla da tescillenen eserler, dijital dünyada da güvence altına alındı.

BENGÜBOZ AİLESİNE TEŞEKKÜR

Bolu'nun Mudurnu ilçesinde, Cumhuriyetin ilk yıllarında çektiği fotoğraflarla bu dönemin izlerini yansıtan Ahmet İzzet Bengüboz’un çektiği fotoğraflar, ‘Yüz Yıllık Miras: Bengüboz’ projesi kapsamında açılan sergiyle gün yüzüne çıkarıldı. Bengüboz’un fotoğraflarının yer aldığı ve 29 Ekim’e kadar ziyaret edilebilecek serginin Fuatbeyler Konağı'nda düzenlenen tanıtım toplantısı büyük ilgi gördü.

Sergi açılışında konuşan projenin bilimsel danışmanlığını üstlenen Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Direktörü Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu ise yaptığı açıklamada, “Bengüboz ailesi, sahip oldukları bu önemli koleksiyonu özverili bir davranışla topluma bağışlayarak, sadece Mudurnu’nun kültürel tarihine değil Türkiye tarihine de katkıda bulunmuş, bu tür koleksiyonların bilimsel çalışmalar ve yeni araştırmalara kaynaklık eden niteliğinin anlaşılması için de örnek bir tutum göstermiştir" dedi.

SANAL MÜZEDE SERGİLENMEYE BAŞLANDI

Bilkom tarafından verilen dijital destekle birlikte ‘Yüz Yıllık Miras’ projesi ile Ahmet İzzet Bengüboz tarafından çekilen fotoğraflar www.yuzyillikmiras.com adresinde oluşturulan sanal müzede sergilenmeye başlandı. Sitede ayrıca esaretten Cumhuriyet döneminin en önemli belge fotoğrafçısı olan Ahmet İzzet Bengüboz’un ilham verici hayat hikayesi de anlatıldı.

AHMET İZZET BENGÜBOZ KİMDİR?

1969 yılında hayata gözlerini yuman Ahmet İzzet Bengüboz, doğup büyüdüğü Mudurnu’da geçen öğrencilik yıllarında, Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla yedek subay olarak orduya katıldı. Bengüboz, farklı cephelerde devam eden askerlik görevi esnasında Sina Cephesinde esir düştükten sonra, İskenderiye’deki bir esir kampında, üç yıla yakın bir süre zarfında hem İngilizceyi hem de fotoğrafçılığı öğrendi. Savaşın bitmesiyle Mudurnu’ya dönen Bengüboz, burada Nüfus Müdürlüğü’nde görev yaparken, bahsi geçen tarihi fotoğraflarla, Mudurnu’nun Cumhuriyet dönemini de tarihe not düştü.

İşte Ahmet İzzet Bengüboz'un Cumhuriyetin ilk yıllarına ışık tutan daha önce gün yüzüne çıkmamış fotoğraflarından birkaç kare: