Duvar resminden korkuyorlar

1976-1980 yıllarında sanat, sanatçı hakları ve örgütlenmeleri, duvar resimleri, siyaset ve kitlesellik üzerine bir araştırma ve arşiv projesi olan “Duvar resminden korkuyorlar”, 31 Ocak-21 Nisan 2013 tarihlerinde SALT Beyoğlu’nda. 

Fotoğraflar, basılı kaynaklar ve döneme ilişkin söyleşileri içeren sergide, Görsel Sanatçılar Derneği’nin 1977’de düzenlediği 1. Mayıs Sergisi’nin bir kısmının yeniden kurulumu da yer alıyor. Sergiye, dönemin farklı kültürel alanlarını kapsayan kamuya açık tartışma ve film gösterimleri eşlik ediyor. 

“Duvar resminden korkuyorlar”, araştırması sürdürülen, henüz erişilmemiş yazılı ve görsel belgelere açık bir sergi. Bu bağlamda, o dönemin kültür aktörleri ve dönemi hatırlayanlardan bu arşivi zenginleştirmeleri, varsa yanlışlarını düzeltmeleri, boşluklarını doldurmaları ve yeni tartışmalar açmaları bekleniyor. 

 

“Duvar resminden korkuyorlar”, 12 Eylül öncesi kültür üretiminin özgül bir yönüne odaklanıyor. Sergi, Haziran 1976’da dönemin yerel belediyesinin davetiyle 13. Antalya Uluslararası Film ve Sanat Festivali’ne katılan sanatçıların yaptığı duvar resimleri ve sokak heykellerinin macerasıyla başlıyor. Farklı meslek gruplarının yanı sıra çeşitli edebiyatçı, eleştirmen, tiyatrocu ve sinemacılardan oluşan bir grubun 11 Eylül 1980 akşamı, Kuşadası Kültür ve Sanat Şenliği kapsamında Açık Hava Sineması’nda çektirdiği bir fotoğrafla sonlanıyor.  Sergi, duvar resimleri, siyaset ve kitlesellik üzerine yapılan projelerin izini sürerken sanatçı hakları, sanatın toplum, ekonomi, emek ve siyasetle birebir ilişkisi ve sansür uygulamalarını inceliyor. 1976-1980 yıllarında devletin kültür politikaları hakkında zamanının oldukça gelişkin tartışmalarını da yeniden gündeme getiriyor. 

1970’li yılların ortalarına dek oyuncu, müzisyen, yazar, sinemacı ve fotoğrafçılar ile kültür alanının diğer üyelerinden oluşan entelektüel sol, siyasal kültürü biçimlendirmede önemli bir rol oynamıştı. Ancak çok büyük çaplı siyasal ve toplumsal hareketlerin hâkimiyetine sahne olan 1970’lerin ikinci yarısında entelektüeller arka planda kaldı.

“Duvar resminden korkuyorlar”, 1976-1980 aralığında sanatçıların bu ilişkideki yerini belgeliyor. Bu çerçevede sergi “an”ı, zamanın iyimser ama vesveseli ve boğucu kabuğuna hapsetmeyi değil; günümüzün pazarlaşmış hegemonyasından çıkış yolları sunma umuduyla nelerin kazılıp çıkarılabileceğine, yeniden canlandırılabileceğine ve en baştan tartışılabileceğine bakmayı amaçlıyor.