Doların ne olacağını tane tane anlattı. Dolar yükselecek mi yoksa dolar düşecek mi? Ünlü ekonomist Esfender Korkmaz doların akıbetini açıkladı
Dolar kuru son dönemlerde geriliyor ve 31 ile 32 lira arasında değişen bir alış satış rakamına sahip. Kimi iktisatçılar doların düşeceğini söylerken bazı iktisatçılar ise doların bu seviyelerde kalmayacağını ve artmaya başlayacağı yönünde açıklamalar yapıyor. Peki dolar artacak mı yoksa düşecek mi? Ünlü iktisatçı Esfender Korkmaz merak edilen soruya yanıt verdi.
Yeniçağ gazetesinden Esfender Korkmaz'ın "Dolar kuru üstüne spekülasyonlar" başlıklı yazısından bir bölüm
TL’nin yüzde 40 oranında daha düşük değerde olmasına rağmen, Dolar kuru 32 lirada sabit kalmaz, çünkü Türkiye’de enflasyon yüksek ve riskler daha fazladır.
1.Hükûmet döviz gelsin diye, yabancı sermaye ye enerji sektöründe alım miktarı ve fiyat garantisi veriyor. Uluslararası Tahkim Sözleşmesi yapıyor. Alman iş adamlarından bizzat dinledim.
Bu yolla enerji fiyatları düşse bile biz daha yüksek fiyatla enerji almaya devam edeceğiz. Böylece bugün döviz krizine girmeyelim diye geleceğimizi ipotek altına almış oluyoruz.
Buna rağmen yabancı sermaye Hukuk-Demokrasi ve Güven sorununa takılıyor. İlave olarak her tavizi veren bir Türkiye’nin döviz sorununda ne kadar kritik eşikte olduğu algısı oluşuyor.
2.Herkes biliyor ki, cari açığın çözümü için ithal girdi oranının düşürülmesi gerekiyor ama hükûmet bu konuda önlem almıyor. Cari açık bu sene geçen seneye göre daha düşük ama yine de 40 milyar Doların üstünde çıkar.
Cari açığın finansmanı değişmeden yabancı yatırım sermayesi ile olursa, döviz ihtiyacı daha düşük kalır. Ama Türkiye’ye yabancı yatırım sermayesi gelmediği için dış borçla finanse ediliyor. Döviz ihtiyacı artıyor. Bu durumda elbette dolar kuru da artacaktır.
3.Dolar kurunun sabit kalması için Türkiye’ye en az 50 milyar dolar sıcak para veya doğrudan sermaye girişi olması gerekir. Ancak Türkiye’ye yabancı yatırım sermayesi gelmiyor, Portföy yatırımları da borsaya bağlı olarak girip-çıkıyor.
4.2024 özel sektörün toplam döviz pozisyon açığı 84,7 milyar dolar, kısa vadeli pozisyon açığı 58,1 milyar dolardır. Yüksek değil ama döviz kazanamayan bir ekonomide yüksektir. Pozisyon açığı varsa, döviz ihtiyacı yüksek demektir. Bu nedenle döviz talebi de yüksek olur ve kurlar artar.
5.Dolar son bir ayda dünyada bir miktar değer kaybetti. Dolar endeksi;
*30 Nisan’da 106,22 iken,
*20 Mayıs’ta 104,47’ye geriledi.
ABD faiz indirirse dolar endeksi düşer. Ancak halen ABD’de TÜFE 3,4 ve 10 yıllık hazine faizi 4,41’dir. Yani reel faiz oranı 0,98’dir.
Jerome Powell, “yüzde 2 enflasyon hedefine ulaşmak için önümüzde uzun bir yol var” diyor. Bu sürede faizleri indirmeyeceğini ve hatta uygun olduğunda faizleri daha yüksek seviyeye çıkarmaya hazır olduklarını ilave etmişti.
Bu durumda dolar endeksi düşse bile sınırlı kalır. TL düşük değerde de olsa Türkiye de enflasyon ve risk yüksek olduğu için TÜFE-dolar enflasyon farkı kadar artar.
6.Bankalar mevduat faizini daha da düşürmek için dolar kuru 32 lirada sabit kalacak diye bazı finansçıları konuşturuyor. Ancak mevduatta BSMV 2,5 puan arttı. Ele geçen mevduat faizi düştü. Bu da dolara talebi artıracaktır.
Yıl sonu dolar kuru artar ve fakat ne olur çok net değil. Yeni bir kur şoku veya bir temerrüt sorunu da olursa, Dolar kuru daha fazla artar.