Depremde hayat kurtarıyor: Karbon elyaf. Karbon elyaf nedir. Karbon elyaf güçlendirme nedir. Karbon elyaf yöntemi nasıl yapılır. Karbon elyafın maliyeti ne kadardır? Karbon Liflerle Güçlendirilmiş Polimer (CFRP) Nedir?

Kahramanmaraş merkezli 7.6 ve 7.5 büyüklüğündeki depremlerin ardından can kaybının ve yıkımın en fazla yaşandığı şehirlerin başında gelen Hatay'a giderek çalışmalara katılan İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, İstanbul'da depreme hazırlıklıkla ilgili önemli açıklamalar yaptı.

İmamoğlu binaların güçlendirilmesi için yeni bir çalışma yapacaklarını belirtti ve "25 yıl kentsel dönüşüm açısından boşa harcandı. Bu hızla devam edilirse de 100 yılda ancak tamamlanabilir. O yüzden İstanbul'da olası bir depremde yıkılacağı kesin olan binalarda insanlarımızı kaybetmemek için acilen karbon elyaf yöntemiyle koruma sistemine geçiyoruz." dedi.

Geçtiğimiz günlerde Antakya Sümerler Mahallesi Belediye Kooperatif Evleri'nde karbon elyaf yöntemiyle güçlendirildiği için üç kez arka arkaya yaşanan şiddetli depreme rağmen ayakta binayı incelemişti. Etrafındaki benzer binalar yıkılırken ayakta kalan yapının 'sırrı', 13 yıl önce 'karbon lifli polimerle' yapılan güçlendirme çalışmasıydı.

İmamoğlu, bu konudaki çalışmalara hız vererek, İstanbul'da kentsel dönüşümü yapılamadığı için herhangi bir depremde enkaza dönüşme riski taşıyan binalarda bir an önce bu güçlendirmenin yapılması için düğmeye bastı.

Halen birçok binada uygulanmakta olan yöntemin yaygınlaşması için de yeni model geliştireceklerini belirten İmamoğlu "Kaybedilen 25 yıl için içimiz yanıyor. Daha fazla beklemek ölüme davetiye çıkarmak demektir. O yüzden bir an önce karbon elyaf yöntemini İstanbulluların hizmetine sunacağız. Bunun için karbon elyafla güçlendirilecek binaların maliyeti için vatandaşa destek vereceğiz. Güçlendirme bedelini belediye olarak biz ödeyeceğiz, İstanbullular da bunu 3 yıla yayılan taksitlerle geri ödeyecekler. Böylelikle dayanıksız binaların en azından ayakta kalmasını ve ölüm riskinin azalmasını sağlayacağız." diye konuştu.

Peki karbon elyaf yöntemi nedir?

Karbon elyaf, metallere oranla, gerilmeye karşı çok daha sağlam, mukavemeti yüksek ve hafif bir malzeme.

Yüzde 95'ten fazlası karbon atomlarından oluşan, insan saçından daha ince filamentler halinde hazırlanıyor.

Uygulanacak malzeme, 3000, 6000, 12000, 24000 gibi sayıda değişen filamentten oluşan iplikler şeklinde üretiliyor.

Ardından bu iplikler dokunarak 1 mm'den daha ince kumaş haline getiriliyor. Karbon fiberin yapısı, çelikten 5 kat daha hafif olmasına rağmen, gerilmeye karşı çelikten daha dayanıklı olarak biliniyor.

İplik yumuşaklığında olan lifler kolayca istenilen şekle getirilerek kolon, kiriş gibi uygulama yapılan yüzeylere epoksi reçine ile yapıştırılıyor. Bu yöntemin uygulandığı depreme dayanıksız binaların ayakta kaldığı ve ölümle sonuçlanan vakaların önlendiği belirtiliyor.

Güçlendirme nasıl yapılır?

Karbon fiber güçlendirme, malzemelerin dayanıklılığını artırmak için karbon fiber bantlarının veya elyaflarının kullanılmasıdır. Bu yöntem, çeşitli malzemelerin dayanıklılığını arttırmak için yaygın olarak kullanılmaktadır. Örneğin, beton yapılarının dayanıklılığını artırmak için karbon fiber bantları betona eklenir. Ayrıca, metal yapıların dayanıklılığını arttırmak için de karbon fiber elyafları kullanılabilir.

Karbon fiber güçlendirme, malzemenin dayanımını arttırmak için yapısal bir yaklaşımdır. Bu yöntem, malzemeyi daha dayanıklı hale getirerek, onun daha uzun bir ömür süresine sahip olmasını ve daha yüksek bir yük taşıma kapasitesine sahip olmasını sağlar. Ayrıca, karbon fiber güçlendirme malzemeleri hafif ve dayanıklı olduğu için, onları kullanarak yapılan yapıların ağırlığını azaltmak da mümkündür.

Karbon fiber güçlendirme malzemeleri, çeşitli koşullarda dayanıklılık gösterir ve korozyona karşı da oldukça dirençlidir. Bu nedenle, bu malzemeler, hava koşullarına maruz kalan yapılar için de ideal bir seçenektir. Karbon fiber güçlendirme, malzemelerin dayanıklılığını artırmak için kullanılan bir yöntemdir ve bu yöntem sayesinde, yapılar daha güçlü ve dayanıklı hale gelir.

Karbon fiber güçlendirme yöntemleri, malzemelerin dayanıklılığını artırmak için karbon fiber bantlarının veya elyaflarının kullanılmasıdır. Bu yöntem, çeşitli malzemeler için farklı uygulama yöntemleri bulunmaktadır. Örneğin, beton yapılar için karbon fiber bantların betona sıkıştırılması veya metal yapılar için karbon fiber elyafların kaynak yöntemi ile yapıya entegre edilmesi gibi.

Genel olarak, karbon fiber güçlendirme yöntemleri şu şekildedir:

1- Karbon fiber bantların betona sıkıştırılması: Bu yöntem, beton yapıların dayanıklılığını arttırmak için kullanılır. Karbon fiber bantlar, betona sıkıştırılarak yapıya entegre edilir ve böylece beton yapının dayanıklılığı artar.

2- Karbon fiber elyaflarının kaynak yöntemi ile yapıya entegre edilmesi: Bu yöntem, metal yapıların dayanıklılığını arttırmak için kullanılır. Karbon fiber elyaflar, kaynak yöntemi ile yapıya entegre edilir ve böylece metal yapının dayanıklılığı artar.

3- Karbon fiber bantların yapıya yapıştırılması: Bu yöntem, beton veya metal yapıların dayanıklılığını arttırmak için kullanılır. Karbon fiber bantlar, yapıya yapıştırılarak entegre edilir ve böylece yapının dayanıklılığı artar.

4- Karbon fiber elyaflarının yapıya döşenmesi: Bu yöntem, beton veya metal yapıların dayanıklılığını arttırmak için kullanılır. Karbon fiber elyaflar, yapıya döşenerek entegre edilir ve böylece yapının dayanıklılığı artar.

Bu yöntemlerden hangisinin kullanılacağı, yapının yapısı ve ihtiyacına göre değişebilir.

Karbon Fiber Güçlendirme Avantajları ve Faydaları

Tasarımı kolay ve etkindir.  Amerikan ve Avrupa yapısal tasarım normlarında hesap yöntemleri mevcuttur.

Farklı fiziksel değerler için farklı kompozit malzeme kullanma imkanı vardır.

Paslanmaz ve manyetik alan oluşturmaz.

Yapılarda mevcut kullanımı engellemeden veya durdurmadan uygulama olanağı vardır.

Uygulama ve kullanım kolaylığı vardır.

Maliyeti yüksek makine ve ekipman gerektirmez.

İstenilen bir çok yapı elemanı ve malzemesini  güçlendirebilir.

Bakım gerektirmez.

Kalite kontrol ve güvence sistemleri mevcuttur.

Kullanımına göre eksenel yük taşıma kapasitesini, eğilme ve kesme dayanımlarını, durabiliteyi ve sünekliliği arttırır.

Kullamına göre dinamik yükten gelen malzeme yorulma direncini artırabilir.

Ard germe uygulaması yapılır ise mevcut sehimleri tamamen ortadan kaldırabilir veya artmasını önler.

Ölü yükleri arttırmaz, elemanların geometrisini değiştirmez.

Esnek olup her türlü forma adapte edilebilir.