Cumhurbaşkanı Erdoğan, cumhurbaşkanlığına 3. kez aday olabilir mi? Barış Yarkadaş, muhalefet partilerine o maddeleri hatırlattı. Anayasa'nın 101 ve 116. maddesi ne diyor?

Barış Yarkadaş'ın Korkusuz gazetesindeki yazısı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cumhurbaşkanlığına 3. kez aday olabilir mi?

Bu sorunun yeniden gündeme gelmesinin en önemli sebebi, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun TV 100’de Kerem Kırçuval’a verdiği yanıt… Kılıçdaroğlu, bir soru üzerine, “Erdoğan’ın 3. kez adaylığı’’ konusunda şunları söyledi:

“Tayyip Erdoğan’ın 3. dönem adaylığı için özel bir tartışma yapmayacağız. Tartışmalar artık geride kalmalı. Aday olmak istiyorsa buyursun gelsin. Başkaları tartışırsa ona bir şey diyemeyiz, en azından biz yapmayacağız. Sonbaharda seçim olabilir; soğukkanlılıkla sandığı bekleyeceğiz.”

BAHÇELİ’NİN MESAJI

Kılıçdaroğlu aynı programda, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin seçim barajının yüzde 7’ye indirilme isteğinin bir türlü gerçekleştirilmediğini de hatırlatarak, çeşitli siyasi analizler yaptı.

Bunlar ayrı bir tartışma konusu tabii…

Yeniden gündeme dönersek

Kılıçdaroğlu’nun TV’de yaptığı ‘’3. kez adaylık’’ yorumuna ilk tepki Bahçeli’den geldi. MHP lideri, ‘’Adayımız Recep Tayyip Erdoğan’dır. Yeniden seçilmesinde hukuki bir engel yoktur. Cumhurbaşkanı’nın en az üç dönem seçilebilmesi için yasal düzenlemenin yapılmasına var gücümüzle çalışırız” dedi.

ANAYASA’YA BAKAN YOK

Bahçeli’nin sözleri doğal olarak kafaları karıştırdı. Bazı hukukçular, “Bahçeli de Erdoğan’ın anayasaya göre 3. kez aday olamayacağını kabul ediyor’’ yorumunu yaptı.

Peki muhalefetin “Aman Erdoğan’ı mağdur gösterirler. Biz en iyisi bu işe ses çıkarmayalım’’ diyerek hatırlatmaktan bile çekindiği mevcut anayasa ne diyor?

Gelin, anayasayı açalım ve seçilme şartlarına birlikte bakalım…

Anayasanın 101. maddesi açık ve net!

Anayasa’nın 101. maddesi aday olabilmenin şartlarını sıralarken, “Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir” diyor.

Bu madde, anayasa kitapçığının yanı sıra, Cumhurbaşkanlığı’nın resmi sitesinde de tüm açıklığıyla yer alıyor. Demek ki; Recep Tayyip Erdoğan daha önce 2 kez seçildiğine göre, 2023 yılında yapılacak olan seçimlerde yeniden aday olamaz.

BAŞKA BİR MADDE İSE…

Tabii ki; bir istisna hariç… O istisna da anayasanın 116. maddesinde yer alıyor. 116. maddeye göre, ‘Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.’

Kısacası; TBMM toplanır erken seçim kararı alırsa, Erdoğan’ın 3. kez aday olmasının önünde bir engel kalmıyor. Bazı hukukçular, Erdoğan’ın TBMM’yi beklemeden erken seçim kararı alması halinde de yeniden aday olabileceğine dikkat çekiyor.

Dolayısıyla, eğer özel bir kural yoksa, her zaman genel kural uygulanır. Çünkü, anayasalar ‘hukuki güvenlik ilkesi’ni temel alır.

ANAYASAYI KONUŞMAK BİLE İMKANSIZ

Ancak ne yazık ki; Türkiye öyle bir baskı atmosferi içine girdi ki; artık anayasayı hatırlatmak ve anayasadan söz etmek bile imkansız hale geldi. Bu baskıdan en çok etkilenen ise ne yazık ki; muhalefet partileri… Muhalefetin temsilcileri çıkıp ‘’Anayasa 101 ve 116 çok açık’’ dese, hemen ‘darbeci’ ve ‘statükocu’ ilan edilirler.

Ancak AKP ve MHP bu baskıyı yapacak diye, anayasayı hatırlatmaktan ve anayasanın uygulanmasını istemekten de vazgeçmemek gerekir.

MUHALEFET NE YAPACAK?

Yukarıda sıraladığım maddelere göre, Erdoğan’ın zamanında yapılacak bir seçimde aday olabilmesi için, anayasanın ilgili maddesinin değiştirilmesi gerekiyor. Tüm partiler bir araya gelip bu maddeyi değiştirirse söyleyecek bir söz kalmaz… Ancak muhalefet “Aman Erdoğan mağdur gösterilmesin’’ diyerek anayasanın açık hükmüne rağmen, bunu da sineye çekerse, yapacak bir şey kalmıyor.