Cumhur İttifakı Facebook'cu, Millet İttifakı Twitter ve Instagram'cı... Abdulkadir Selvi, Optimar araştırmanın sonuçlarını inceledi

Hürriyet gazetesi yazarı Abdulkadir Selvi'nin yazısı

Sosyal medya çöktü. Bu vesile ile sosyal medya diyeti yaptığımızı düşünenler de var, aman iyi ki gece yarısı oldu, eğer gündüz olsaydı bunalıma girerdik, diye şükredenler de...

Sosyal medya çökünce Facebook’un sahibi Zuckerberg 7 saat içinde 7 milyar dolar kaybetti. Zuckerberg’in kaybettiği paraya üzülecek değilim. Sadece işin ciddiyetine dikkat çekmek istedim.

Ama şurası bir gerçek ki sosyal medya her geçen hayatımızda daha çok yer alıyor. Artık sosyal medyasız bir hayat yok. Sosyal medyasız siyaset de yok.

Büyük usta Levent Kırca’nın, “Tam yerine rast geldi manzara koyduk” dediği gibi, tam da sosyal medya kesintisinin üzerine denk geldiği için Hilmi Daşdemir’in başkanı olduğu Optimar’ın sosyal medya eğilimleri konulu araştırmasını paylaşmak istedim.

SOSYAL MEDYA KULLANIMI

Ankete katılanların yüzde 46.2’si haberleri sosyal medyadan takip ettiğini söylüyor. En sık kullanılan sosyal medya hesabında ise Instagram uzun süredir ilk sırada geliyor. Twitter’ın çöplüğe dönmesi ve fotoğraf kullanımı Instagram’ın öne çıkmasını sağlamış. En sık kullandığınız sosyal medya aracı hangisi sorusuna cevap verenlerin yüzde 30.8’i Instagram diyor ama Facebook’un nefesi ensesinde. Facebook yüzde 28.5’le ikinci sıraya yerleşmiş durumda. Onu yüzde 13.5’le Twitter takip ediyor. Devlet başkanlarının dahi kararlarını Twitter’dan duyurduğu dikkate alınırsa etkinliği yüksek. YouTube’un yüzde 03.6 çıktığı araştırmada TikTok 0.2’yle burnunu göstermiş durumda.

HABERLER HANGİ SOSYAL MEDYADAN

Ankete katılanların yüzde 29.3’ü haberleri Facebook’tan alıyorum diyor. Onu yüzde 20.3’le Instagram takip ediyor. İlginç anlık haber ağı daha çok yaygın olmasına rağmen haberleri Twitter’dan alıyorum diyenlerin oranı yüzde 19.1’le üçüncü sırada geliyor. YouTube ise yüzde 2.5’le son sırada. YouTube’u daha çok müzik platformu olarak kullanıyoruz.

KADINLAR VE ERKEKLER

Kadın ve erkek meselesi sosyal medya tercihlerinde de karşımıza çıkıyor. Çünkü her iki cinsin sosyal medya tercihleri farklı. Kadınlar Instagramcı, erkekler Facebookçu. Ama hatırı sayılır bir Twitter kullanımı da var.

Kadınlar yüzde 39.2’yle Instagram’ı tercih ediyor. Erkeklerin ilk tercihi ise yüzde 35.2’yle Facebook. Kadınların ikinci tercihi ise yüzde 21.3’le Facebook olurken, erkeklerin ikinci tercihi de yüzde 23’le Instagram. Kadınlar erkeklere göre Twitter’ı daha çok kullanıyor. Kadınların yüzde 15.4’ü, erkeklerin ise yüzde 11.8’i Twitter’ı tercih ediyor.

GENÇLER VE GENÇ KALMAYA ÇALIŞANLAR

Gençler ezici bir çoğunlukla Instagramcı. 18-24 yaş yüzde 55.6’yla Instagram’ı kullanırken, 25-34 yaş aralığı da yüzde 48’le Instagram’ı tercih ediyor. 35-44 yaş kuşağının birinci tercihi de yüzde 37.2’yle Instagram oluyor. Yani ilk üç sırada Instagram’ın ezici çoğunluğu söz konusu. Facebook ancak 45-54 yaş kuşağında yüzde 40.5’le birinci sıraya yerleşebiliyor.

Benim gibi dinozorların kullandığı Twitter ise tüm yaş aralıklarında üçüncü sıradaki yerini koruyor.

PARTİLERE GÖRE SOSYAL MEDYA

Burası çok önemli. O nedenle partilere göre sosyal medya kullanımını ayrıntılı olarak paylaşmak istiyorum.

AK PARTİLİLER

AK Partililer ezici bir çoğunlukla Facebook tercih ediyorlar. Yüzde 50.5’le Facebook diyorlar. İkinci sırada ise yüzde 36.2’yle YouTube geliyor. Belli ki AK Partililerin müzik dinleme eğilimleri yüksek. Twitter kullanımı yüzde 23.3’le üçüncü sırada gelirken, ilginç bir şekilde Instagram yüzde 18.6’yla son sırada yer alıyor.

CHP’LİLER

CHP’liler ise tüm sosyal medya platformlarına eşit bir şekilde dağılmış durumdalar. Ama CHP’liler ağırlıklı olarak Twittercı. Yüzde 31.7’yle Twitter ilk sırada gelirken onu yüzde 28.1’le Instagram takip ediyor. Yüzde 27.5’le YouTube üçüncü sırada yer alırken, Facebook yüzde 13.2’yle son sırada geliyor.

AK Partililerle CHP’liler sadece siyasette ters düşmüyorlar. Sosyal medya tercihlerinde de taban tabana zıtlar.

MHP’LİLER

MHP’liler yüzde 15.2’yle ilk sırada Facebook’u tercih ediyorlar. Facebook kullanımında Cumhur İttifakı oluşmuş durumda. Onu ikinci sırada yüzde 9.2’yle Instagram takip ediyor. Son iki sırada ise yüzde 8.7’yle YouTube ve yüzde 1.9’la Twitter geliyor.

İYİ PARTİLİLER

İYİ Parti’de daha önce sosyal medya kullanımı daha yüksekti. Hatta bir ölçümde sosyal medya partisi tespitinde bulunmuştuk. Ama bu kez biraz gerilemiş gibi. İYİ Partililerin birinci tercihi yüzde 14.1’le Twitter. Instagram ise yüzde 9.7’yle ikinci sırada gelirken, onu yüzde 8.7’yle Facebook takip ediyor. YouTube yüzde 4.3’le son sırada yer alıyor.

HDP’LİLER

Sosyal medyayı etkin bir şekilde kullanan HDP’lilerin birinci tercihi yüzde 14.6’yla Instagram. Twitter ise yüzde 13’le ikinci sırada geliyor. YouTube yüzde 10.1’le üçüncü sırada yer alırken, Facebook yüzde 4.5’le son sırada geliyor.

SOSYAL MEDYAYA DENETİM GELSİN Mİ?

İKTİDARIN sosyal medya düzenlemesi üzerinde çalıştığı bir sırada Optimar, “Sosyal medya denetlensin mi?” sorusunu yöneltmiş. Çıkan sonuçlar çalışmalara ışık tutacak cinsten. Ankete katılanların yüzde 56’sı sosyal medya denetlensin derken yüzde 46’sı hayır demiş.

NEDEN HAYIR

Hayır diyenlerin ilk itirazı özgürlükler yönünde. Yüzde 42.9’la insanlar özgür bırakılmalı diyenler geliyor. Fikirler özgür olmalı diyenlerin oranı ise yüzde 11.5’i buluyor. Gerekli görmüyorum diyenler 7.4 olurken, bağımsız olmalı yanıtını verenler yüzde 1.9’da kalıyor. Sosyal medya düzenlemesi için kolları sıvayan AK Parti’nin bu itirazları dikkate alması gerekiyor.

NEDEN EVET

Denetimi gerekli görenler yüzde 29.1’le ilk sırayı ahlaka aykırı paylaşımlara ayırmışlar. Asılsız haber paylaşımı ise 26.4’le ikinci sırada geliyor. Güvenlik açısından diyenlerin onanı yüzde 10.4 olurken, sosyal medyanın amacı dışında kullanılmasını gösterenler yüzde 9.5 ediyor. Onu sırayla çocukların sağlığı için diyenler, yaş sınırı olmalı önerisini getirenler, aile yapısını etkiliyor diyenler ve uygunsuz içerik paylaşımı takip ediyor.

PARTİLER NE DİYOR

Partilere göre farklılıklar var. AK Partililerin yüzde 70.5’i denetlenmeli derken yüzde 29.5’u karşı çıkıyor. CHP’lilerin yüzde 36.6’sı denetlenmesini isterken yüzde 63.4’ü hayır diyor. MHP’lilerin yüzde 66.5’i denetlenmesinden, yüzde 33.5’i ise denetlenmemesinden yana. İYİ Parti tam ortadan ikiye bölünmüş durumda. Yüzde 48.9’u denetlenmeli derken yüzde 51.1’i karşı çıkıyor. HDP’liler ise ezici bir çoğunlukla hayır diyor. Yüzde 29.9’u denetlenmeli derken yüzde 70.1’i denetlenmeye hayır yanıtını veriyor.

2023 SEÇİMLERİ

2023 seçimlerinde kamuoyunu etkileme gücü, yalan haberleri ve manipülasyonları ile en çok tartışacağımız konulardan biri sosyal medya olacağı için Optimar’ın anketinden çıkan verileri paylaşmak istedim.