CHP Yoksulluk Dayanışma Ofisi'nin raporu; Türkiye'de 51 milyon 600 bin kişi açlık sınırının altında yaşıyor, çocukların yüzde 42,2'si her gün süt tüketemiyor

CHP Yoksulluk Dayanışma Ofisi,  Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Türkiye İş Kurumu'nun (İŞKUR) verilerinden yararlanarak hazırladığı  ‘Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinde İlerleme Yok’ başlığıyla raporunu yayımladı.

BM Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri̇ Ağı (Sustainable Development Solutions Network-SDSN) 2023 Sürdürülebilir Kalkınma Raporu’na değinildi, Türkiye’nin hedefleri doğrultusunda ilerleme kategorisinde 166 ülke arasında 72’inci sırada olduğu belirtildi.

"51 milyon 600 bin kişinin açlık sınırının altında"

Haziran 2023’te TÜRK-İŞ’in dört kişilik ailenin aylık gıda harcaması tutarını (açlık sınırı) 10.373 TL, yoksulluk sınırını 33.789 TL olarak açıkladığı hatırlatılan raporda, "Nüfusun yüzde 37,6'sının yani 32 milyon 150 bin kişinin ise yoksulluk sınırının altında yaşadığı görülmektedir. Kısaca, nüfusun yüzde 98'i yani 83 milyon 750 bin kişi açlık ve yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. Türkiye'de nüfusun yüzde 60,4 dolayında kesiminin yani 51 milyon 600 bin kişinin açlık sınırının altında yaşadığı tespit edildi." denildi.

Raporda “Yoksulluk insan hakları ihlalidir, sosyal devlet gereği olarak her bireyin "İnsan Haklarına" uygun şekilde yaşaması ve bu ihlallerin önlenmesine yönelik bir çalışma yapılmalıdır. Yoksulluk “Küresel Çok Boyutlu Endeksine” (ÇBYE) göre değerlendirilmelidir. Sosyal yardımlar hak temelli politikalar çerçevesinde düzenlenmelidir” önerilerine yer verildi.

"1 milyon 251 bin 285 çocuk bodur"

CHP Yoksulluk Dayanışma Ofisi'nin raporunda, Türkiye’de 2 milyon 90 bin 359 kişinin yetersiz beslendiği ve 1 milyon 251 bin 285 çocuğun buna bağlı olarak bodur kaldığı belirtildi.

"Çocukların yüzde 42,2'si süt ve süt ürünleri tüketemiyor"

Türkiye Çocuk Araştırması 2022 raporuna göre, çocukların yüzde 42,2'si her gün  peynir ve süt ürünlerini tüketemiyor. Ekmek veya makarna gibi tahıl içeren yiyecekleri her gün tükettiği belirtilen çocukların oranı%62,4, meyveyi her gün tüketmediği belirtilen çocukların oranı %49,5, sebzeyi her gün tüketmediği belirtilen çocukların oranı %67, et, tavuk veya balığı her gün tüketmediği belirtilen çocukların oranı %87,3.  

 ‘Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinde İlerleme Yok’ başlıklı raporun devamında özetle şunlar kaydedildi:

“14 milyon 624 bin yaşlı yardımlarla yaşıyor"

BM 2023 Sürdürülebilir Kalkınma Raporu'na göre, eşitsizliklerin azaltılması alanında Yaşlı yoksulluk oranı (66 yaş ve üzeri nüfusun %'si) %13,7 (2019)

Ülkemizde sosyal koruma kapsamında emekli/yaşlı, dul/yetim ve engelli/malul maaşı alan kişi sayısı 2020 yılında 14 milyon 288 bin iken, %2,4 artarak 2021 yılında 14 milyon 624 bin kişiye yükseldi. (TUİK, Sosyal Koruma İstatistikleri, 2021)

İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü’nün Mayıs 2021 tarihli Türkiye’de İşgücünde Yaşlılar ve

Güvencesizlik adlı raporuna göre; Yaşlı nüfusun istihdama katılım oranı ise yüzde 12’dir.

2022 yılında, çalışmak zorunda olan 65 yaş üstü 99 işçi yaşamını yitirdi.2023 yılının ilk beş ayında 65 yaş ve üstü 36 işçi yaşamını yitirdi. ( İSİG, 2023)

2022 yıllık İşkur verilerine göre 65 yaş üstü toplam 2.130 kişi işe yerleştirildi. Kayıtlı işsizlerde ise 65 yaş üstü 7188 kişi beklemekte.

Öneriler 

Sosyal koruma kapsamında emekli/yaşlı, dul/yetim ve engelli/malul maaşlarının iyileştirilmelidir.

Sosyal güvencesi olmayan yaşlıların sağlık hizmetleri için hukuki düzenlemeler yapılmalıdır.

Belediyelerde yaşlılara yönelik bakım merkezleri, evde bakım-evde sağlık hizmetleri ve yaşlı yaşam merkezleri açılmalıdır. 

“619 bin çocuk işçi”

BM 2023 Sürdürülebilir Kalkınma Raporu'na göre, barış, adalet ve güçlü kurumlar performansına göre, Çocuk işçi oranı (5-14 yaş arası nüfusun %'si) %3,8 TÜİK'in 2022 yılı verilerine göre sadece 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne katılma oranı yüzde 18,7 oldu.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2022 faaliyet raporuna göre, 2021 yılında 520 bin çocuk çalışıyorken, bu sayı 2022 yılında 619 bine çıktı. 1 yılda sadece 15-17 yaş arasında çalışan çocuk sayısı 101 bin arttı.

Haziran ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle: 14 yaş ve altı 5 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 4 çocuk/genç işçi hayatını kaybetti. ( İSİG, 2023 Haziran)

2023 yılının ilk 4 ayında ise 5 çocuk hayatını kaybetti. ( İSİG, 2023 Nisan) 

Öneriler

Mevsimlik tarım işçiliği yapılan bölgelerde “Geçici Eğitim Merkezleri” kurulmalıdır.

Çocuk işçiliğinin yaygın olduğu bölgelerde çocukların okula yönlendirileceği sosyal hizmet modelleri uygulanmalı ve acilen "Çocuk İşçiliğine Son Eylem Planı" hazırlanmalıdır"