Bunu yapan sürücü yandı. Anında 951 lira ödeyecek. Milyonlarca vatandaşa kötü haber. Yeniden Değerlendirme Oranı'na rekor zam geldi, sürücüleri çıldırtacak ceza artışı

Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş'ın "Enflasyonda zirve muhtemelen burası; yüzde 85.51!" başlıklı yazısı

✔ Yıllık enflasyonda sanki zirve görüldü. Kasımda, en geç aralıkta yıllık oran gerilemeye başlayacak.

✔ 2023 yılının yeniden değerleme oranı yüzde 122.93 olarak kesinleşti. Bir dizi vergi, harç ve ceza bu oran esas alınarak artırılacak.

Tüketici fiyatlarının 2022’deki yıllık zirvesi muhtemelen görüldü. Ekim ayındaki yüzde 3.54’lük artışla birlikte yıllık oran yüzde 85.51 düzeyinde oluştu. Kasım ayı artışı yüzde 3.51'in altında kalırsa yıllık oranda o hep söyleye geldiğimiz gerileme başlayacak. Yok eğer kasım ayı oranı yüzde 3.51'in üstüne çıkarsa yıllık oran artmaya devam edecek ve zirve kasımda görülmüş olacak, gerilemenin başlangıcı aralık ayına kalacak.

Sonrasında “yıllık artış oranı” yönünü aşağı çevirecek. Üstüne basarak bir kez daha söyleyelim; bu durum siyaseten tepe tepe kullanılacak. Hele hele bu ay politika faizi çok büyük olasılıkla yüzde 9’a çekildikten sonra söylenecek çok belli:

“İşte faizi düşürdük, enflasyonu da geriletmeye başladık!”

Enflasyonun faiz indirildiği için gerilemediğini, hatta tam aksine enflasyonda faiz indirildiği için artış olduğunu en iyi bilenler iktidarıyla, muhalefetiyle siyasetçiler. Vatandaşın önemli bir kısmı da olan bitenin farkında.

Ama enflasyonun artış hızındaki düşüşün fiyatların düşmesi olmadığını ne yazık ki hala ve hala algılayamayan bir kesim var ve birileri bu kesimin uyanmaması için yoğun çaba gösteriyor. Bu kesimi uyarması, doğruyu ve gerçeği göstermesi gerekenler de bir başka uykuda!

Yeter ki çarklar dönsün!

Geçen yıl eylüle kadar kendi yağımızla kavruluyor; Batı ile büyük bir enflasyon farkı yaşıyorsak da en azından kendi içimizde bir dengede gidiyorduk.

Tabloda bir yıl öncesini görüyorsunuz; sarı ile işaretlenen ekim ayını... Bir de bu yılın ekimine bakın, nereden nereye gelmişiz...

Faiz yüzde 16’dan yüzde 10.50’ye inmiş gibi ama aslında ilk adım eylülde atılmıştı. Yani faizi yüzde 19’dan yüzde 10.50’ye indirmiş durumdayız. “Meyvesini” de yiyoruz! Tatsız, hatta zehirli meyvesini!

Geçen yıl ekimde yüzde 20 olan TÜİK’in tüketici enflasyonu geldi yüzde 86’ya...

İTO'nun yüzde 21 olan enflasyonu yüzde 109'a...

Yİ-ÜFE yüzde 46’dan yüzde 158’e...

Dolar 9 liradan 19 liraya...

Tatsız ya da ağızda kekremsi bir tat bırakan değil, adeta zehirleyen meyveler bunlar!

Aydan aya sürekli zehirlendik.

Gerekçe?

Çarklar dönsün; üretim, istihdam, büyüme durmasın.

Çarklar iyi kötü döndü dönmeye de ya bunun maliyeti?

Herkes Mersin’e...
Her gün başka bir görüş duyduk. En açık yüreklilikle ifade edileni “Enflasyonun ihmal edildiği” görüşüydü.

Gerçi bu söylendikten kısa bir süre sonra aksi yönde görüşler de dile getirilmedi değil.

Enflasyonla mücadele kararlılıkla sürüyordu örneğin!

Nasıl olduğu pek bilinemese de...

Çalışanlar da enflasyona ezdirilmiyordu hem!

Sayılar ortadaydı ve neredeyse herkes enflasyona yenikti oysa.

Sonra hızımızı alamadık ve enflasyonla mücadele için faiz artırımına giden ülkelerin yanlış yolda olduğunu bile söyledik.

Ne denir ki, otoyolda ters yönde giden Temel gibiyiz adeta...

YENİDEN DEĞERLEME ORANINDA REKOR; YÜZDE 122.93

İlk olarak 8 Nisan'da yazmış ve yeniden değerleme oranının yüzde 100'e doğru gittiğini belirtmiştim. Sonra durum giderek netleşmeye başladı ve hemen her ay ekimde oluşacak yeniden değerleme oranıyla ilgili tahmini yaptım. Son aylarda bu oranın yüzde 120-125 arasında beklenmesi gerektiğini belirttim.

Ve 2023’ün yeniden değerleme oranı dün yüzde 122.93 olarak kesinleşti.

Daha önce de birkaç kez belirttim ama bir kez daha vurgulamak istiyorum. Yeniden değerleme oranını herhangi bir kişi ya da merci belirlemiyor. Yeniden değerleme oranı, Yİ-ÜFE’de ekim ayında oluşan yıllık ortalama artış. Bu oran da TÜİK’in YİÜFE verilerinde yer alıyor.

Yüklü artışlar gelecek

Yeniden değerleme oranı bir dizi vergi, harç ve cezanın artması sonucunu doğuracak.

Emlak vergisi artışı, yeniden değerleme oranının genellikle yarısı düzeyinde tutuluyor. YDO’ya bağlı kalmak kaydıyla emlak vergisindeki artış oranını daha farklı belirlemek Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yetkisinde.

Erdoğan aynı şekilde motorlu taşıtlar vergisi artışını da aşağı çekebilir. Ama bu indirimin bir sınırı var. YDO, MTV için en fazla yüzde 80 azaltılabiliyor. Yani yüzde 122.93’lük YDO yüzde 80 aşağı çekilse bile yüzde 24.58 olur. MTV artışının bu kadar indirilmesi hiç mi hiç beklenmiyor. YDO bu yıl için yüzde 36 düzeyinde oluşmuş ve MTV artışı yüzde 25 olarak uygulanmıştı. Dolayısıyla 2023’ün MTV artışı çok daha yukarıda olacaktır. Son kararı Cumhurbaşkanı Erdoğan verecek.

Çalışanların beklentisi

Gelir vergisi dilimleri de normalde YDO oranında artıyor. Buna göre halen 32 bin lira olan ilk dilim, YDO tam uygulansa 71 bin liraya çıkacak. Ama şu da biliniyor ki, şimdiye kadar YDO gelir vergisi dilimleri açısından hep daha düşük uygulandı.

2023 yılı için ilk dilimin YDO tam uygulanarak 71 bin liraya çıkarılması da pek beklenmiyor.

Kırmızıda geçme, 951 lira cebinde kalsın!

Trafik cezaları konusunda Cumhurbaşkanının YDO oranını farklı uygulama yetkisi yok. Bu konuda yeni bir yetki düzenlemesi yapılmadığı takdirde mevcut cezalar yüzde 122.93 oranında artırılacak.

Buna göre halen 427 lira olan kırmızı ışık ihlalinin cezası 951 liraya çıkacak. Aynı şekilde cep telefonuyla konuşmanın cezası da 951 lira olacak.

Hatalı park etmenin ya da duraklamanın cezası 436 liraya yükselecek.

Tek yönlü yola ters yönden girmek, trafikte makas atarak ilerlemek, emniyet şeridinden gitmek... Bunların cezası tam 4.064 lira. Çok iyi düşünmek gerekiyor!

Klasiktir, hep denir ya, cezalar cep yakacak diye. Bu kez gerçekten öyle. Sürücülerin en büyük tasarruf kalemi belli ki kurallara uymak olacak.