Bukalemunlar neden, nasıl renk değiştirir? Bukalemunların renk değiştirmesi adaptasyon mu modifikasyon mu?
Dünyanın en renkli hayvanı olarak nitelendirebileceğimiz bukalemunlar, tıpkı bir gökkuşağı gibidir. Sürüngenler sınıfının Chamaeleonidae familyasından kertenkeleler, deri renklerini değiştirmeleri ile nam salmışlardır. Peki, Bukalemunlar neden, nasıl renk değiştirir? Bukalemunların renk değiştirmesi adaptasyon mu modifikasyon mu? Hiç merak ettiniz mi? İşte bukalemunların ilginç renk değiştirme özellikleri ile ilgili her şey...
Renk değiştirme özellikleri ile diğer kertenkelelerden ayrılan bukalemunların, Afrika, Madagaskar, Hindistan, Sri Lanka, Akdeniz kıyıları ve İspanya'nın güneyinde, 80'den fazla türü yaşar. Renk değiştirme özelliklerinin yanında göz hareketliliği, uzun ve yapışkan dili, kıvrık kuyruğu, yavaş hareketi ile de dikkat çeken bukalemun, ağaçlık ve çalılık bölgelerde bulunur. Peki, Bukalemunlar neden, nasıl renk değiştirir? Bukalemunların renk değiştirmesi adaptasyon mu modifikasyon mu? İşte bukalemunların en ilginç özellikleri...
BUKALEMUNLAR NEDEN, NASIL RENK DEĞİŞTİRİR?
Bukalemunlar, çevrelerine uyum sağlayarak avcılardan saklanmak ya da avlarına yaklaşmak, diğer bukalemunlarla iletişim kurmak, eş bulmak veya rakipleriyle mücadele etmek, vücut ısılarını düzenlemek, stres, korku veya heyecan gibi duygusal durumlarını ifade etmek için renk değiştirirler. Örneğin daha koyu renkler, güneş ışığını daha fazla emer ve bukalemunun ısınmasına yardımcı olur.
Bukalemunların renk değiştirme yetenekleri, derilerinde bulunan özel hücreler sayesinde gerçekleşir. Derilerinde melanin içeren kromatofor isminde hücreler bulunur. Bu hücreler genişleyip daralarak farklı renkler oluşturur.
Deri altında bulunan iridosit hücreleri, guanin kristalleri barındırır. Bu kristaller, ışığı yansıtarak farklı renklerin oluşmasına katkı sağlar.
Melanin, karotenoid ve pteridin gibi pigmentleri içeren hücreler, farklı renklerin oluşumunu sağlar. Melanin koyu renkleri, karotenoidler sarı ve turuncu tonlarını, pteridinler ise kırmızı ve yeşil tonlarını oluşturur.
BUKALEMUNLARIN RENK DEĞİŞTİRMESİ ADAPTASYON MU MODİFİKASYON MU?
Bukalemunların renk değiştirmesi, biyolojik bir adaptasyondur. Adaptasyon, bir organizmanın çevresine uyum sağlamak için geliştirdiği kalıtsal özelliklere verilen addır. Modifikasyon ise organizmanın çevresel etkilerle geçici olarak değişen özelliklerini ifade eder ve genetik olarak gelecek nesillere aktarılmaz.
BUKALEMUNLAR HANGİ RENGE GİREMEZ?
Geniş bir renk yelpazesinde değişim gösterebilen bukalemunların renk değiştirme yetenekleri sınırsız değildir. Bazı renkler doğal olarak bukalemunların renk değiştirme kapasitesinin dışında yer alır.
Bukalemunlar genellikle çok parlak ya da floresan renkler üretemezler. Floresan yeşil, parlak pembe veya neon renkler gibi doğal olmayan renkler bukalemunların doğal pigment hücreleri tarafından oluşturulamaz.
Metalik gümüş, altın veya bakır gibi yansıma ve parlaklık içeren renkler de bukalemunların doğal renk değiştirme mekanizmalarıyla üretilemez.