Bir dizinin ekran macerasının perde arkasında neler yaşanıyor?

Bir dizinin oluşum aşamasından başlayarak ekrana çıkış yolculuğunun tüm hatlarıyla konuşulduğu canlı yayın, Yönetmen Bora Talat Oyacı’nın moderatörlüğünde gerçejkleşti.

Türkiye Sinema ve Audiovisuel Kültür Vakfı (TÜRSAK), Youtube hesabından yapılan ‘Senaryo Sohbetleri’ isimli canlı yayının dün akşam yayınlanan 17. bölümünde, televizyonculuğun kamera arkası masaya yatırıldı. Programa konuk olan Doğuş Yayın Grubu Pazarlama Direktörü Arzu Haksun Güvenilir ve Doğuş Yayın Grubu Dramalar Direktörü Şebnem Aksoy Açıkalın, programın moderatörlüğünü yapan Bora Talat Oyacı’nın sorularını yanıtladı.

TELEVİZYON AÇISINDAN BİR DİZİNİN OLUŞMA AŞAMALARI;

Her kanalın bir rengi ve dokusu var mı? Kanalın rengini ve dokunuşunu düşünerek mi bir sistem üretiyorsunuz?

Arzu Haksun Güvenilir: Televizyonları tanımak gerekiyor. Hangi kanalın nasıl bir içerik alabileceğini öngörüyorsan iyi bir izleyicisin demektir. Kanalın rengi sesi var. İçeriğine göre ve izleyici kitlesine göre seçiliyor. Her kanalın kendine has bir üslubu var. Drama departmanı, bize proje ile geldiğinde; ‘bu hikâyede size heyecanlandıran neydi?’ sorusunun cevabını arıyoruz.

Drama ekibi hikâyeye ne kadar dokunur? Yönetmeni kim seçer?

Şebnem Aksoy Açıkalın: Projesine göre değişiyor. Hepimizin hisleri ve tecrübeleri var. O süreçte de bir şeyler başlıyor. Bazen anlaşmak ya da anlaşamamakta olabiliyor. Başarılı bir işte her şey bir araya gelebilir. Kanalın duruşu, yapımcının onayı, oyunculuğun etkisi vs. Yönetmeni yapımcı seçer. Dediğim gibi yönetmenden yapımcısına, kasta kadar aslında iş yapımcının. Yapımcıya o özgürlük alanını tanımak gerekiyor.

Oyuncuların seçilme hikayelerinde kanalın dokunuşları neler oluyor?

Arzu Haksun Güvenilir: Bu işin motomot bir matematiği yok. Tecrübe çok önemli proje seçerken. Felsefe ve hissiyat çok önemli. Türkiye gündemi ve dizi gündemi önemli. Oyuncu seçiminde illa tanınmış oyuncu olması gerekmiyor. Bazı oyuncular büyük dizilerle parladı. Oyunculuklar önemli ve hedef kitlesiyle iletişimi önemli. Dijitalleştikçe bu işlerde malzememiz çoğaldı. Kitap karıştırma azaldı, dijitalleşme arttı. Bir personel tercih ettiğimiz zaman bile sosyal medyasına bakılıyor. Bir projeye, 360 baktığınız zaman ‘bu iş nasıl satılacak’, ‘nasıl pazarlanacak’, ‘izleyici nasıl heyecanlanacak’ denildiği zaman ve yapımcıdan da destek geldiği zaman başarı gelecektir. Projelere 360 derecede bakmak gerekiyor.

Bir dizi nasıl tanıtılır?

Arzu Haksun Güvenilir: Projeyi hayata geçirmeye karar verdiğimiz zaman, bir iki ay öncesinden projeye başlamak durumundayız. Hedef kitlesini tahmin etmek zorundayız. Bu işin görsel sürecini düşünüyoruz ve bunlar her proje için aynı oluyor. Farklı olan medya iletişim planı oluyor. Genel bir araştırma yapıldığı zaman slogan, motto, hangi karakteri öne çıkarırız gibi şeyleri düşünüyoruz. Afiş tasarımları ilanlar ve dijital dünya için ayrı şeyler yapıyoruz. Her karakterin fotoğrafları çekiliyor. Tek kanal olarak ilerlemiyoruz. Yapımcı, oyuncu ve oyuncunun menajerleriyle ilerliyoruz. Karakterin kendi kimliği makyajı ile olmasını tercih ediyoruz ama son zamanlarda ilanlarda sadeleşmeye gidildi. Yayın tarihine yaklaştıkça ilanlar başlıyor.

Çalıştığınız ekipler kaç kişilik

Arzu Haksun Güvenilir: 10 kişilik bir ekibimiz var.

Şebnem Aksoy Açıkalın: Biz drama ekibi olarak 7 kişiyiz.

Neden bu mesleği seçtiniz?

Arzu Haksun Güvenilir: Pazarlamayı çok seviyorum. Başka sektörlerde de pazarlama yaptım ama 10-12 yıldır pazarlama televizyonu üzerine çalıştım. Her alanda bilgi sahibi oluyorsunuz ve gündemi takip ediyorsunuz. Sürekli yeni bir şey öğreniyorsunuz. O yeni öğrendiğiniz şeylerle başka hikayelerle örtüştürebiliyorsunuz. Biz bir paketi süsleyen kesimiz. İşin bu kısmı beni çok heyecanlandırıyor. Ama televizyonda pazarlama yapmak bambaşka bir keyif.

Şebnem Aksoy Açıkalın: Hikâye seviyorum. Senaryo yazımı dışında gazetecilik yapmıştım. Bir hikâyeye tanık oluyorsunuz ve onların enformasyonunu karşılıyorsunuz. Kompakt şekilde iletiyorsunuz. Sonra hayat beni gerçeklerden bir hayal dünyasına sürükledi diyebilirim.

Bir dizi çekiminde en önemli şey nedir?

Şebnem Aksoy Açıkalın: Sahnenin duygusunun doğru çıkması diyebiliriz. Dizi için en öneli şey hikâye.

Arzu Haksun Güvenilir: Birincisi hikâye, ikincisi de müzik. Dizilerin süreci uzadıkça müziklerde hikâyeyi etkiliyor. Sonuncusu tabii oyuncu ve oyuncu kadrosu.

Anlaşmayı yaptık. Dizinin yayınlanma süresi ne kadar sürer? Reytinglerin önemi?

Arzu Haksun Güvenilir: Yapım süresi hikâyeye göre değişir. Biz genellikle beraber karar veriyoruz ama günümüzde geçen bir dizi için hayata geçmesi için 5-6 aylık bir süreç gerekiyor. İlk bölümler genelde 1 aylık bir süreci bulur. Birinci bölümün reytingi bizim için çok önemli. Daha sonraki zamanlarda bizim pazarlamamız devam ediyor. Reytingler bizim en önemli datamız. Sosyal medya ekibimiz ile konuşup hangi sahneleri seyirci görmek istiyor diye araştırıp aksiyon alıyoruz.

Neden diziler 120 dk?

Şebnem Aksoy Açıkalın: Bunun cevabı tamamen ekonomik ve Türkiye’de rekabete dayanan 8 kanal var. Biz, bir sürü içeriği ekrana koyuyoruz ve o içeri giderlerimizi finanse edecek reklamlarla yapmaya çalışıyoruz. Bence şu an ki pasta daha kısa ve çok fazla içerik yayınlamaya müsait değil. Keşke bir gece de 2-3 dizi olsa, Talk Show olsa...  Ama bu reklamın ekonomisi büyürse ve biz de süreci döndürebilirsek evet süreler kısabilir. Bir yandan şunu da düşünüyorum ve biz bazı şeylerin uzamasını da seviyoruz. İzleyicinin çok fazla şikâyet ettiğini düşünmüyorum.

Dizilerin Yayından erken kaldırılması. Bir dizi neden yayından kaldırılır?

Şebnem Aksoy Açıkalın: Reyting diyebiliriz. İzleyici ile beklenen uyuşma sağlanamadığı için yayından kaldırılıyor. Az önce de bu reyting işini konuşurken bahsetmiştim bir umutla yola çıkıyoruz ama bazen çalışmayabiliyor bu umut.

Müziklerin diziler üzerine etkisi nedir?

Arzu Haksun Güvenilir: Mesleğimden de ötürü dizilerde kullanılan müziklere bakıyorum. Her hikâyenin kendine has bir hikayesi var. İnsanları etkilemek için belirli melodileri kullanıyorlar. Başrolün sahnesinin yaklaştığını anladığınız,  ‘işte şimdi gelecek’ dediğiniz müzikler var. Korku filmlerinde de vardır bu. Enstrümanından vokaline kadar müzik çok önemli. Karakterlerin ve hikayelerin çok önemi var.

Yurt dışı satışta bir etkiniz var mı?

Şebnem Aksoy Açıkalın: Oyuncuların dünya piyasası çok önemli. Kanala içerik geldiğinde yurtdışında yayınlanabilir mi diye düşünüyoruz. Bir oyuncunun önceki işlerinde hangi ülkede çok izlenmiş onlara bakıyoruz. Mesela bir Yunanistan’da dergide kapak olması… bunun en Büyük örneği Muhteşem Yüzyıl’dır. Bir sürü yerde çıktı. Farklı bir görsel çalışması da yapıyoruz. Bunu nasıl satacağız diyebiliyoruz? Bazen ufak dokunuşlarda motto ve isim değişebiliyor. Bunun için de ayrıca çalışıyoruz. Kanalımızın çevre, kadına şiddet, çocuk istismarı gibi konulara hassasiyetimiz var.

Puhu; Nasıl gidiyor dijital?

Arzu Haksun Güvenilir: Çok önemli, çok güzel içeriklerimiz var. 200 milyondan fazla izlenen internet dizimiz fi’yi yayınladık. Dip, Şahsiyet ve Jet Sosyete gibi dizileri yayınladık. Korona virüs pandemisi kapsamında bir araştırma yaptık. Sitenin ziyaret trafiği pandemi öncesi akşam 7’den sonraydı ve bu olaylardan sonra saat 4’e geriledi. Anladık ki insanlar 4’ten sonra sosyal medyaya ve dizi izlemeye geçti. Yaş kitlesinin de arttığını gördük. Yeni içeriklerimiz geldi. Pandemi süresinde Puhu izleyici trafiği ve kitlesini arttırdı. Puhu’nun ortaya çıkış hikayesi de buydu ve görüyoruz ki insanlar istediği her şeyi Puhu’dan izleyebiliyor.

Pandemide dizi de çekemediniz. Nasıl bir süreçti bu?

Şebnem Aksoy Açıkalın: Bu aslında bizim için bir şoktu. Bu şoku nasıl atlatırız? Eski gülümsediğimiz fotoları paylaştık hep. İçeriklerde de bu noktadan çıkışla nostaljiye kaymaya başladık. Eski filmler. Acaba kaybettik mi duyguyu? O yüzden nostaljiye kaydık. Özellikle Star tarafında bu bir sıkıntılıydı ama yerli yabancı filmlere baktığınızda ilgi çok fazla arttı. Macera ve aksiyon filmleri de çok fazla izlenen filmler arasında yer aldı. Bundan sonra nasıl içerik ister izleyici inanın biz de merak içerisindeyiz.

Yerli diziler neden aynı hikâyeden ve aynı karakterden oluşuyor?

Arzu Haksun Güvenilir: Türk toplumun sosyolojik olarak baktığınızda nerelerde hassas duyguları var dediğinizde çok güzel bir aşk hikayesi görmek istiyorlar. Evet genel noktalar var ama hep benzer hikâyeler değil. Karakterler zenginlik katıyor. Benzer hikayeler ama aynı değil.

Şebnem Aksoy Açıkalın: Temalar var tabi benim çok sevdiğim. Senaryo ustalarından birinin Er Ryan’ı Kurtarmak’la E.T. aynı konu. İkiside evinden uzak bir yere düşmüş birinin hikayesini ele almaktadır. Bundan dolayı benzer temaları anlatmakta sakınca yok diye düşünüyorum.