Anayasa Mahkemesi'nden 2 yıl veya daha az hapis cezası alanlara kötü haber. Anayasa'ya aykırı buldu "hükmün açıklanmasının geri bırakılması" düzenlemesini iptal etti
Anayasa Mahkemesi, 2 yıl veya daha az süreli verilen hapis cezasında, sanığın 5 yıl denetime tabi tutularak süre sonunda suçu işlememiş gibi sayılması şeklinde uygulanan hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) ilişkin yasal düzenlemeyi iptal etti. İptal kararı 1 yıl sonra yürürlüğe girecek.
Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yer alan karara göre, Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi, "kasten yaralama" ve "görevi yaptırmamak için direnme" suçlarından açılan bir ceza davasında, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 231. maddesinde düzenlenen "hükmün açıklanmasının geri bırakılması"nın Anayasa'ya aykırı olduğunu ileri sürerek iptali için Yüksek Mahkemeye başvurdu.
T24'ün haberine göre, başvuruda, HAGB kararı verilmesiyle mağdurlar açısından yeterli giderim sağlamadığı, faillerin cezadan muaf tutulmasına yol açtığı ve devletin kişilerin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme şeklindeki yükümlülüğünü yerine getiremediği belirtilerek, bunun Anayasa'nın 17. maddesine aykırı olduğu ileri sürüldü.
İptal istemini görüşen Anayasa Mahkemesi, HAGB'nin iptaline hükmetti. İptal kararının 1 yıl sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
AYM, iptal kararının gerekçesinde şunları kaydetti:
“Anayasa Mahkemesi’nin çeşitli bireysel başvuru kararlarında, HAGB kurumunun cezasızlıkla bağlantılı olarak yaşam hakkı ile işkence ve kötü muamele yasağıyla ilgili sorunlara neden olduğunu, bunların yanı sıra başta ifade özgürlüğü ile toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı olmak üzere birçok temel hak ve özgürlüğe müdahale teşkil ettiğini, kamu otoritelerinin keyfi uygulamalarına karşı koruyucu önlem içermediğini ve hak ihlallerine neden olduğunu tespit ettiği anılan kurumun Anayasa’ya aykırı yönlerine birçok defa dikkat çektiği görülmektedir.
“SANIK, HAGB KARARI VERİLMESİNİ KABUL ETMEKLE BİRLİKTE İSTİNAF KANUN YOLUNA BAŞVURMA HAKKINDAN FERAGAT ETMEKTEDİR”
HAGB kararı verilen yargılamalar bakımından, 52711 sayılı Kanun’un 231. maddesinin 12 numaralı fıkrası uyarınca itiraz yolu kabul edilmiştir. Diğer bir ifadeyle istinaf kanun yoluna tabii olması öngörülen bir yargılama, sanığın HAGB kararı verilmesini kabul etmesiyle itiraz yoluna tabii hale gelmektedir. Sanık, HAGB kararı verilmesini kabul etmekle birlikte istinaf kanun yoluna başvurma hakkından feragat etmektedir.
“MAHKUMİYET HÜKMÜ BULUNMAYAN SANIĞI, MAHKUMİYET TEHDİDİNİN VARLIĞI KARŞISINDA SAVUNMASIZ DURUMA SOKMAKTA”
Mevcut durumda sanığın HAGB’yi kabule ilişkin irade beyanının ne zaman sorulacağı konusunda yasal bir düzenlemenin bulunmaması nedeniyle sanığa hakkında HAGB kararı verilmesini isteyip istemediğinin yargılamanın sona ermesinden önce sorulması mümkündür. Bu durum ise henüz hakkında kurulmuş bir mahkumiyet hükmü bulunmayan sanığı, mahkumiyet tehdidinin varlığı karşısında savunmasız duruma sokmakta ve henüz doğmamış olan istinaf kanun yoluna başvuru hakkından peşinen feragat etmeye zorlamaktadır."