3 çocuklu ailelere bakım desteği ne kadar, kaç TL? Bakım parası başvurusu nasıl, nereden yapılır, şartlar neler?

Doğurganlık hızı Türkiye'de son yıllarda ciddi oranda düştü. Bunun başlıca sebebi ise hiç şüphesiz vatandaşın ekonomik durumu. 965'te 7 olan doğurganlık hızı, 2023'te 1,5'e geriledi. Böylece Türkiye, ilk kez doğurganlık hızında OECD ülkelerinin ortalaması altına düşmüş oldu. Bu düşüşü farkına varan hükümet, yapılan toplantı sonrası nüfus artışındaki yavaşlamanın önüne geçmek için önlemler almaya başladı. AK Parti Merkez Yürütme Kurulu (MYK) toplantısında, 3 çocuklu ailelere bakım desteği verileceği, doğum parasının ise güncelleneceği ortaya çıktı. Peki, 3 çocuklu ailelere bakım desteği ne kadar, kaç TL? Bakım parası başvurusu nasıl, nereden yapılır, şartlar neler?

3 ÇOCUKLU AİLELERE BAKIM DESTEĞİ NE KADAR, KAÇ TL?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde AK Parti MYK toplantısı gerçekleşti. Yaklaşık 3 saat süren toplantıda, AK Parti Kadın Kolları Başkanı Ayşe Keşir,Türkiye’nin nüfus dinamikleri ve doğurganlık haritası ile ilgili bir sunum yaptı. Yapılan sunumda, Türkiye’nin nüfus artış oranının ilk defa OECD ülkeleri ortalamasının altına düştüğü görüldü ve buna karşı bir dizi öneri sunuldu.

Toplantıda, dünyada uygulanan farklı politika setlerine bakıldığında tek seferlik maddi çocuk teşviklerinin çocuk sahibi olma kararını çok fazla etkilemediği, en başarılı sonuçların alındığı uygulamanın kamu destekli çocuk bakım hizmetleri olduğu belirtildi.

Türkiye Gazetesi'nin haberine göre; toplantıda doğurganlık hızını artırmaya ve yavaşlayan nüfus artışının önüne geçilmesi için şu önlemler önerildi:

• 3 ve üstü çocuk sahibi olan ailelere kademeli olarak asgari ücret tutarında bakım desteği verilmeli.
• Aile ve Gençlik Fonu uygulaması, kapsamı genişletilerek çocuk teşvikleri için de kullanılabilmeli.
• ‘Anne dostu hastane’ gibi uygulamalar yaygınlaştırılmalı, devlet hastanelerinde doğum yapma cazip hâle getirilerek doğumun ekonomik ve psikolojik yükü düşürülmeli.
• Doğum parası olarak verilen 1’inci çocuğa 300 TL, 2’nci çocuğa 400 TL, 3 ve üzeri çocuğa 600 TL olan rakamlar güncellenmeli.
• Doğum izinlerinden sonra annelere çocuklarının ilkokula başlamasına kadar kısmi süreli çalışma hakkı getirilmeli.
• Tüp bebek tedavisinde devlet desteği için öngörülen yaş sınırı 40’tan 45’e çekilmeli.
  Yenidoğan çocuklar için iki yıl süreyle bez ve mama yardımı yapılmalı.
• İki ve üstü çocuğu olan ailelere araç ve konut alımı başta olmak üzere kademeli olarak vergi indirimleri ve avantajlar sunulmalı.

Söz konusu 3 çocuklu aileye bakım desteği ödemesinin belirtildiği üzere asgari ücret tutarında (17 bin 2 lira) olması bekleniyor. Öneri taslağının önce Meclis'e sunulması, Genel Kurul'da kabulü halinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor.

BAKIM PARASI BAŞVURUSU NASIL, NEREDEN YAPILIR?

3 çocuklu ailelere bakım desteği başvurusu ile ilgili detaylar henüz belli değil. Söz konusu destek ödemesi ile ilgili detayların, önerinin Meclis'te kabulüyle belli olması bekleniyor.
Bunun dışında çocuklu ailelere, çocuklarının temel ihtiyaçlarını karşılamaları için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nca SED adı altında ödemeler yapılıyor. SED ödemesinden şu kişiler faydalanabiliyor:

• Haklarında bakım tedbiri kararı verilerek sosyal hizmet kuruluşlarında bakılan ve desteklendikleri takdirde ailesi veya yakınları yanına verilebilecek çocuklar.
• Ekonomik yoksunluk nedeniyle, desteklenmedikleri takdirde korunmaya muhtaç duruma düşecek olanlardan haklarında bakım tedbiri kararı alınmaksızın sosyal ve ekonomik destek hizmetinden yararlandırılarak ailesi veya yakınları tarafından bakılabilecek çocuklar.
  Bakım tedbir kararlı iken yaş sınırlarını tamamlamaları nedeniyle, sosyal hizmet kuruluşlarından veya koruyucu aile yanından ayrılanlardan iş ve meslek edinme kursuna veya eğitimlerine devam eden veya bir iş ve meslek sahibi olamayıp desteklenmedikleri takdirde muhtaç duruma düşecek olan gençler.
• Olağanüstü bir felaket, tabii afet, hastalık veya kaza geçirerek belirli bir süre kendisinin ve geçindirmekle yükümlü bulunduğu aile fertlerinin temel ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda olanlar ile hayati tehlike arz eden ve ameliyat gerektiren durumlarla karşılaşan veya vefat eden kişilerin çocukları.
• Talepler, Sosyal ve Ekonomik Destek Hizmetleri Hakkında Yönetmelik kapsamında değerlendirilmekte ve inceleme sonucu uygun görülenler desteklenmektedir.

SED ÖDEMESİ NE KADAR OLDU?

SED hizmetinde çocuk başına yapılan ekonomik destek tutarı ortalama 3 bin 571 liradan 5 bin 330 liraya yükseldi.

Ayrıca koruyucu ailelere çocuk başına yapılan ödemelerin aylık ortalamasını da 5 bin 705 liradan 8 bin 895 liraya çıktı.

Öte yandan SED ödemelerinin değişip değişmediği henüz belli değil. Fakat yapılması beklenen zamla tutarların şöyle olması bekleniyor:

Okul öncesi için 4 bin TL, ilköğretimde okuyan çocuk için 6 bin TL, ortaöğretimde okuyan çocuk için 6 bin 899 TL, yükseköğrenimde okuyan çocuk için 7 bin 761 TL olması bekleniyor.