2. Dünya Savaşı sonrası en büyük takas: ABD ile Rusya, Ankara'da casus takası gerçekleştirdi

Rusya ile ABD arasında geniş kapsamlı esir takası konusunda anlaşmaya varıldı. ABD ve Rusya’nın yanı sıra Almanya, Slovenya, Belarus’u içeren anlaşma çerçevesinde Rusya’da hapiste tutulan Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich’in de aralarında bulunduğu 3 ABD vatandaşı ve Rus esirlerin bugün serbest bırakılacağı ifade edildi.

Üst düzey ABD’li bir yetkili, Gershkovich’in yanı sıra ABD'li deniz piyadesi Paul Whelan ve Rus-Amerikan radyo gazetecisi Alsu Kurmasheva'nın da Biden yönetimi tarafından kabul edilen anlaşma kapsamında serbest bırakılacağını doğruladı. Esir takasının henüz gerçekleşmediği bildirildi.

Anlaşma çerçevesinde 8’i Rus 24 kişinin serbest bırakılacağı kaydedilirken, aralarında Kremlin muhalifi İngiltere ve Rusya çifte vatandaşı Vladimir Kara-Murza, Rus muhalif Ilya Yashin ve insan hakları savunucusu Oleg Orlov’un da bulunduğu kaydedildi.

MİT KOORDİNASYONUNDA GERÇEKLEŞİYOR

Esir takasının yerel saatle 19.00’da Ankara’da MİT koordinasyonunda gerçekleşeceği bildirildi. 

SOĞUK SAVAŞ'TAN BU YANA EN BÜYÜK TAKAS

Bunun Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana gerçekleşen en büyük takas olduğu bildiriliyor.

TAKAS OPERASYONUNUN ARKA PLANI

Milli İstihbarat Teşkilatı, Ankara’da yedi ayrı ülkenin (ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus) cezaevlerinde bulunan toplam 26 şahsın karşılıklı değişimini içeren son dönemin en geniş kapsamlı takas operasyonuna imza attı.

Takas operasyonu kapsamında; ABD’den 2, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Rusya’dan birer uçak olmak üzere toplam 7 uçak ile Türkiye’ye nakledilen şahıslardan; 2’si çocuk 10 rehinenin Rusya’ya, 13 rehinenin Almanya’ya, 3 rehinenin de ABD’ye nakledilmesi sağlandı.

Bu operasyon son yıllarda ABD, Rusya ve Almanya arasında gerçekleşen en geniş kapsamlı rehine değişimi olarak tarihe geçti.

Tarihe geçen bu operasyonun diyalog kanallarının kurulmasını ise MİT sağladı. İstihbarat diplomasisini etkin şekilde kullanan MİT’in organizasyonu ile Temmuz 2024’te taraflar Türkiye’de bir araya getirildi. ABD, Almanya, Polonya, Norveç, Slovenya ile Rusya ve Belarus’ta cezaevinde bulunan Batı ülkeleri vatandaşları ile Rusya vatandaşları arasında gerçekleştirilecek takas faaliyetinin müzakereleri yapıldı. MİT, müzakerelerin başından sonuna kadar arabuluculuk faaliyetini başarı ile yürüttü.

Tüm tarafların uzun bir süredir istediği ve yerel basınlarında yankı uyandıran önemli isimler takas kapsamında değişime konu oldu.

Bu kişiler arasında; Rusya'da cezaevinde bulunan The Wall Street Journal muhabiri Evan GERSHKOVICH ile ABD Deniz Piyadesi Paul WHELAN, Belarus’ta cezaevinde bulunan Almanya vatandaşı paralı asker Rico KRİEGER, Rus muhalif İlya YASHİN ve Almanya’da cezaevinde bulunan FSB subayı Vadim KRASİKOV gibi kamuoyunda adı sıkça duyulan isimler yer aldı.

​​​​Ankara’da 7 ayrı ülke arasındaki bu takas operasyonu, müzakere sürecinin en başından, takasların gerçekleştirildiği son ana kadar MİT tarafından yönetildi.

Takas faaliyetinin bütün güvenlik önlemleri, lojistik planlamaları ve ihtiyaçları MİT tarafından karşılanırken yine taraflar arasındaki iletişim ve koordinasyon da MİT üzerinden sağlandı.​

​​​​Bu çerçevede, takasın gerçekleştiği Ankara’da da rehinelerin değiş-tokuşu MİT’in kontrolünde yapıldı. Takas yapılacak rehine sayısının çok olması nedeni ile şahısların tamamı MİT personelleri gözetiminde uçaklardan alınarak güvenli alanlara intikal ettirildi.

Taraf ülkelerin tasdik işlemlerinin tamamlanması, rehinelerin sağlık kontrolleri ve talep edilen diğer ihtiyaçların karşılanması sonrasında rehineler gidecekleri ülkelerin uçaklarına MİT’in onayı ve talimatları ile yerleştirildi. Taraf ülkelerin uçakların dönüşü de yine MİT’in onayı gerçekleştirildi.

ÖMER ÇELİK'TEN AÇIKLAMA

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik, sosyal medya hesabından takas operasyonu ile ilgili yaptığı açıklamada, "Bölge ve dünya barışının tehlikede olduğu bir dönemde Türkiye’nin rolü çok daha önemli hale gelmiştir" dedi.

Çelik, şu ifadeleri kullandı: "MİT Başkanlığımızın güçlü istihbarat diplomasisi sayesinde Ankara’da yedi ülkenin cezaevlerindeki 26 şahsın takası yapılmıştır. MİT başkanlığımızın başarılı koordinasyonunda gerçekleşen bu sonuç, Türkiye’nin bir kere daha müzakere ve barış odaklı kapasitesini ortaya koymuştur."

BIDEN'DAN TEŞEKKÜR

MİT’in yönettiği takas operasyonuyla ilgili olarak ABD Başkanı Biden ve Dışişleri Bakanı Blinken, Türkiye’ye teşekkür etti.

BAKAN FİDAN'DAN TEBRİK

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, MİT koordinasyonunda Ankara'da gerçekleştirilen tarihi esir takasına ilişkin sosyal medya hesabından açıklama yaptı.

Fidan, "Operasyonda görev alan Milli İstihbarat Teşkilatı personelimizi yürekten tebrik ediyorum" dedi.

Bakan Fidan, Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın vizyonu doğrultusunda barışçıl diplomasinin merkezi olmaya devam edeceğini kaydetti.