10 Ocak çalışan gazeteciler gününde tablo acı oldu: 2022 yılında en az 40 gazeteci tutuklandı, gazeteciler darp edildi, ters kelepçeyle gözaltına alındı

1961'de gazetecilerin gazete patronlarına karşı verdikleri mücadeleyi kazandıkları için 10 Ocak gününü “Çalışan Gazeteciler Günü” olarak kutlanıyor. Türkiye'de gazetecilik getirilen yeni yasalarla şekil değiştirmeye başlıyor. Yeni gelen yasalarlahaber verme özgürlüğü kısıtlanacak.

Dezenformasyonla Mücadele Yasası'na göre, “halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse” 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılabilecek.

2022 boyunca Türkiye’de gözaltına alınan gazeteci, basın çalışanı ve yayıncı sayısı en az 78 oldu. Yıl içinde 40 gazeteci değişen sürelerde hapis cezalarına çarptırıldı. Gazeteciler şiddet, sansür ve oto-sansür ortamında günlük yasal çalışma süresinin üzerinde yer yer 13 saati aşan mesailerle görev yapmak zorunda kalıyor. Araştırma sonuçlarına göre gazetecilerin sadece yüzde 46,8’i yasal çalışma süresi olan 8 saat ve altında çalıştığını beliriyor. Gazetecilerin yüzde 82,2’si 10 bin TL altındaki ücretlerle geçinmeye çalışıyor.

Türkiye'de 2022 yılında en az 40 gazeteci tutuklandı. En az 80 gazeteci gözaltına alındı. Gazetecileri Koruma Komitesi verilerine göre, 16 gazeteci evlerine yapılan baskınla gözaltına alındı.  CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in hazırladığı rapora göre, 2022’de 100’ün üzerinde gazetecinin haber takibi engellendi, gazeteciler fiziksel şiddete maruz kaldı. Gazeteciler 505 kez hakim karşısına çıktı.

Gazetecilerin Türkiye'de fiilen de çalışarak gazetecilik yaptığı çok daha güzel seneler geçirmek dileğini bir çok kuruluş da dile getirdi. 

'YÜZLERCE YAYIN ORGANI KAPATILDI'

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, 10 Ocak Gazeteciler Günü’nde yaptığı açıklamada yüzlerce yayın organının kapatıldığına, 11 bini aşkın gazetecinin işsiz kaldığına, bine yakın gazetecinin cezaevine girip çıktığına, 43 gazetecinin ise cezaevinde olduğuna dikkat çekti. Açıklamada “Gazetecilerin özgür kaldığı, gazeteciliğin suç olarak görülmediği günlerde gazetecilik yapma umudumuzu koruyoruz" ifadeleri kullanıldı.

'DİRENEN GAZETECİLERİ SELAMLIYORUZ'

Çağdaş Gazeteciler Derneği tarafından yapılan 10 Ocak açıklamasında şu ifadeler kullanıldı: "1961 yılında bağımsız habercilik için örgütlü gazeteciliği esas alarak çıkartılan ve gazetecilerin özlük haklarında tarihsel olumlu bir sıçrama sağlayan düzenlemeler, aradan geçen yıllar içinde kuşa çevrilmiş durumda. Her 10 Ocak tarihini, mesleğimiz gazetecilik açısından ne yazık ki yeni kayıplarla karşılar olduk. Son saldırı geçen yılın Ekim ayında yasalaşan sansür düzenlemesiyle uygulamaya konuldu.Siyasi baskıların üstüne kronikleşen ekonomik kriz, gazeteciliği propaganda aracı, gazetecileri de ucuz iş gücü haline dönüştürmüş durumda. 10 Ocak'ı bayram olmaktan çıkaranların amacı, köle bir topluluk yaratmaktır ki bugün karşı karşıya kaldığımız tehlike, tam da budur. Gazetecinin bağımsızlığı, hür ve bağımsız bir toplumun inşasının temel taşlarındandır. Bu uğurda direnen tüm gazetecileri saygıyla selamlıyoruz." açıklamasını yaptı. 

'ÜLKE DEMOKRASİYİ KAYBEDİYOR'

Türkiye Gazeteciler Sendikası tarafından yayımlanan raporda, "Türkiye’de gazeteciler yazdıkları veya söyledikleri nedeniyle cezaevinde tutuluyor. Gazeteciler özgürlüğünü yitirirken toplumumuz haber alma hakkını, ülkemiz de demokrasisini kaybediyor. 43 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde." ifadelerini kullandı.

'TUTUKLU GAZETECİ SAYISI İKİ KATINA ÇIKTI'

Gazetecileri Koruma Komitesi raporuna göre, Türkiye'de tutuklanan gazeteci sayısı 2021'de 18 iken 2022'de 40'a yükseldi. Raporda "Ve bu yılki sayıdaki sıçrama bile, başarısız bir 2016 darbe girişiminin ardından olduğundan daha az gazeteciyi hapiste bırakmış olsa da, Türkiye'nin bağımsız medyası, hükümetin kapanması, devralınması ve çok sayıda gazetecinin sürgüne ya da meslekten çıkarılmaya zorlanmasıyla yok olmaya devam ediyor." ifadeleri yer aldı. Raporda basın özgürlüğünün tehlike altında olduğuna dikkat çekildi.

"TELEVİZON KANALLARI KARARTILDI"

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nde yayınladığı 2022 Basın Özgürlüğü Raporuna göre; "2022’nin hemen hemen her ayında en az 50 gazeteci hâkim karşısına çıkarken, Gezi Davası, 25 Kasım protestoları ile 1 Mayıs gibi 10’dan fazla kitlesel protesto, yürüyüş ve basın açıklamasında 100’ün üzerinde gazetecinin haber takibi engellendi, gazeteciler fiziksel şiddete maruz kaldı. Gazeteciler 505 kez hâkim karşısına çıkarken, 30 gazeteci tutuklandı, 80 gazeteci gözaltına alındı, 18 gazeteci saldırıya uğradı. Gazetelere tazminat cezaları ve tekzip yağdı, televizyon kanalları karartıldı."

'SON DERECE KARANLIK BİR YIL'

Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, Cemiyet’in 77’nci kuruluş yıl dönümü ve 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla açıklama yaptı. Bilgin, "Geride bıraktığımız yıl basın özgürlüğü açısından maalesef son derece karanlık bir yıldı. Gazetecilere 40’tan fazla saldırı olayı raporladık, onlarca meslektaşımız ölümle tehdit edildi. 331 gazetecinin zaman ayırıp katkı sunduğu Mesleki Memnuniyet Araştırması sonuçlarına göre, gazetecilerin yüzde 61’i haberleri nedeniyle tehdit edildi." dedi.

'TÜRKİYE'DEKİ GAZETECİLERİ UNUTMADIK'

Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) Genel Sekreteri Ricardo Gutierrez, “Bugün Türkiye'deki gazeteciler için oldukça sembolik bir gün. Dilerim ki Türkiye'deki gazetecilerin çalışma koşulları iyileşir. Türkiye'deki gazetecileri unutmadığımızı bilmeleri onlar için çok önemli. Türkiye'de medyaya yönelik baskıların suç ortağı olamayız...Hepiniz için koşulların iyileşmesini diliyorum. Avrupa gazeteciler camiası Türkiye'deki meslektaşlarını unutmuyor” mesajını verdi.