Raporda, 'Failler kısa sürede yakalanmasına rağmen sistematik
sorunlar nedeniyle yargılama süreci hızlı sürdürülememiştir. Dava
sonucu kamu vicdanını tatmin etmedi' denildi.
653 sayfalık raporun sonuç bölümünde özetle şu ifadelere yer
verildi:
- Kamu görevlilerinin soruşturulmasına hatalar var
- Tüm kamu görevlileri ilk derece mahkemelerde yargılanmalı
- Dink'in korunmasında istihbarat birimleri işbirliğine gitmedi
Raporda şu konulara dikkat çekildi:
FAİLLER HIZLA YAKALANDI AMA YARGILAMA ETKİN
SÜRDÜRÜLEMEDİ
AGOS Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant
Dink’in 19.01.2007 tarihinde öldürülmesi olayı ile ilgili olarak,
idari soruşturma süreçleri tamamlanmış ve konu birçok yönüyle yargı
organlarına intikal ettirilmiştir. Konunun adli yargıyı
ilgilendiren safahatında da ilk derece mahkemesi tarafından
yargılama tamamlanmıştır.
Hrant Dink’i öldürenlerin güvenlik kuvvetlerince çok kısa sürede
yakalanmış olmasına rağmen, soruşturma ve yargılama süreci;
sistemik bazı sorunlar nedeniyle aynı oranda etkin, düzenli ve
hızlı sürdürülememiştir. Bu nedenle, kamuoyu ve Hrant Dink ailesi,
cinayete ilişkin olarak gerek idare gerekse yargı organlarınca
gerçekleştirilen soruşturmalardan/kovuşturmalardan tatmin
olmamıştır. Özellikle, Hrant Dink’in öldürülmesi sürecinde
sorumluluğu olduğu iddia edilen kamu görevlilerinin yargılanamadığı
ve yakalananlar dışındaki cinayetin gerçek faillerine ulaşılamadığı
iddiaları, soruşturma/kovuşturma süreçlerinin başından itibaren
eleştirilerin temelini oluşturmuştur.
DİNK'E YÖNELİK TEHLİKENİN VARLIĞI ÖĞRENİLDİ AMA KORUNMASINA
YÖNELİK ÇALIŞMALAR YAPILMADI
Konuyla ilgili olarak kamu
görevlileri hakkında yapılan tüm inceleme, araştırma ve
soruşturmalara ilişkin bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi
sonucunda özetle;
- Hrant Dink'e yönelik bir tehlikenin varlığının Emniyet ve
Jandarma personelince öğrenilmiş olduğu, Hrant Dink’in korunmasına
yönelik istihbarat birimlerinin gerekli çalışmaları yapmadığı ve
işbirliğine gitmediği, idari makamların Hrant Dink’e yönelik oluşan
riskleri bilebilecek durumda olmalarına rağmen, her kademedeki
sorumluların zincirleme eylemleri sonucunda tehlikeyi önlemek için
gereken tedbirlerin alınmadığı, tehlikenin gerçekleştiği ve Hrant
Dink’in yaşamını yitirmiş olduğu,
KAMU HİZMETİ KUSURU OLUŞTU
- Dolayısıyla, gerek
Anayasanın 17. maddesinde gerekse iç hukukumuzun bir parçası
durumunda olan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 2. maddesinde
ifadesini bulan yaşam hakkının korunması hususundaki pozitif
yükümlüğün yerine getirilmediği ve böylece ağır bir kamu hizmet
kusurunun oluşumuna sebebiyet verildiği,
- Ölüm olayının gerçekleşmesinden sonra yaşama hakkını koruma
altına alan iç hukuk kurallarının etkin bir şekilde kullanılmasını
sağlamak ve Devlet yetkililerinin veya organlarının
sorumluluklarını ortaya koymak açısından; Devlet organlarının
olayın tespit edilebilen failleri ve olayda ihmal ve kusuru olan
kamu görevlileri açısından hem ceza hukuku hem de disiplin hukuku
alanında gereken soruşturmaların derhal başlatıldığı,
- İdare organlarınca sürdürülen soruşturmalarda yasal olarak
öngörülen süreçlere uyulmakla birlikte, yukarıda bahsedilen gerek
kamu görevlilerinin yargılanmasına ilişkin mevzuat düzenlemelerinin
niteliğinden gerekse kamu görevlilerinin soruşturulması hususunda
izlenen yöntemlerdeki hatalar/yanlışlıklar ve diğer eksiklikler
sebebiyle yürütülen soruşturmalardan etkin bir sonuç alınamadığı
kanaatine ulaşılmıştır.
İHMALİ OLAN KAMU GÖREVLİLERİ SORUŞTURULMALI
Bu
sebeple, Hrant Dink’in öldürülmesi ile ilgili olarak oluşan esas
fiil kapsamında; AİHM kararında ifadesini bulan ve yaşama hakkının
korunmasına dair Devletin pozitif yükümlülüğünü yerine getirmediği
sonucunu doğuran kamu görevlilerinin ihmal ve kusurlu
davranışlarının, adli yargı organlarınca soruşturulmasının uygun
olacağı düşünülmektedir. Ancak, söz konusu fiillerin yaşama
hakkının korunmasına dair pozitif yükümlülük kapsamında olmadığının
ve/veya esas dava ile ilgisinin bulunmadığının veya doğrudan
soruşturulması gereken başkaca bir suç oluşturmadığının anlaşılması
ve/veya yeni bilgi ve delillerin ortaya
çıkması halinde, memur suçları yönünden 4483 sayılı Kanun
çerçevesinde yeniden işlem yapılabileceği değerlendirilmiştir.
Son olarak, Hrant Dink’in öldürülmesi olayının mahiyeti/şekli
hakkında da bazı hususların ifade edilmesi gerekli görülmüştür. İlk
bakışta, olayın ilk derece mahkemesinde sonuçlandırıldığı şekilde
bir eylem olduğu söylenebilmektedir. Nitekim, alınan ilk
istihbaratın anı ile cinayetin işlendiği vakit arasında geçen uzun
zaman dilimi, faillerin cinayetin işlenmesine kadar geçen sürede
çok sayıda kişinin olaya vakıf olacağı şekilde acemice davranış
sergilemeleri
ve faillerce silah temininde çekilen güçlükler buna işaret
etmektedir.
KAMU VİCDANI TATMİN OLMADI
Bu itibarla, Hrant
Dink’in öldürülmesi ile ilgili olarak oluşan esas fiil
kapsamında,
- Kamu görevlilerinin ihmal ve hatalarının da adli yargı
organlarınca öncelikle Türk Ceza Kanunun 37, 38, 39 ve 83.
Maddeleri uyarınca soruşturulması,
- Kamu görevlilerinin cinayetten önce ve sonra ortaya çıkan görevi
kötüye kullanma ve ihmal gibi görülen bazı fiillerinin esas
niteliğinin, mutlaka ana suç kapsamında adli soruşturma ve bilhassa
yargılama safhasında belirginleştirilmesi,
- Aynı şekilde, başlatılan idari soruşturma süreçlerine rağmen
herhangi bir sınırlama olmaksızın görevi kötüye kullanma ve ihmal
gibi görülen fiillere ilişkin delillerin Savcılıkça toplanması
gerekirdi. Böyle yapılmaması nedeniyle, bir bakıma adli yargı
yerinde görülmüş olan ana davada ilgili mahkemenin delillere ve
gerçeğe ulaşma kapasitesi sınırlandırılmıştır.
Nitekim, Hrant Dink davasında bahsedilen türdeki hatanın yapılması
nedeniyle işaret edilen tehlikelerin tamamı gerçekleşmiştir. Bir
yandan kamu vicdanını tatmin etmeyen bir dava sonucu ortaya çıkmış,
diğer yandan da kamunun tüm kurumlarıyla birlikte güvenirliliği
sorgulanır hale gelmiş ve kamu, çeşitli şekillerde nitelendirilmeye
muhatap olmuştur.
Hürriyet
SON DAKİKA! DDK'NIN DİNK RAPORU TAMAMLANDI
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün görevlendirdiği Devlet Denetleme Kurulu, Hrant Dink Davası ile ilgili raporunu tamamlandı...
Sıradaki Haber İçin Sürükleyin