Hürriyet'in pazar ekinde yayınlanan haberde 'Kurtlar Vadisi'nin yaratıcılarına ilişkin ilginç bilgiler yer aldı:
Kurtlar Vadisi’nden doğan şirket Pana Film
Tolga TANIŞ
Daha iki yılını bile doldurmamış bir
şirketin, 10 milyon dolarlık bir sinema filmini çekmeyi nasıl
başardığını anlamak için başladık. Ondan önce, kurulur kurulmaz
Türkiye’nin en önemli dizisini, yanında yine başarılı bir diziyle
nasıl bünyesine kattığını öğrenmeye çalışarak.
Bu yazıda 2004’te 6 ortak tarafından kurulan Pana Film’in
hikayesini okuyacaksınız. Daha doğrusu, öykü Pana Film’le bitiyor
ama siz Pana Film’le birlikte onun asıl yaratıcısı Tayyar Raci
Şaşmaz’ı ve
çevresindeki ilişkileri okuyacaksınız. Çünkü her ne kadar şimdi
herkes önde Polat Alemdar’ı görüyor olsa da, bu vadinin esas oğlanı
o. Sayılan sevilen bir dededen başlayarak, yıllar içinde ondan ona,
ondan ona yavaş yavaş kurduğu ilişkileri, herkesin teslim ettiği
yeteneğiyle birleştirerek sonunda Türkiye’nin şimdiye kadar
yapılmış en büyük prodüksiyonuna çeviren asıl Şaşmaz o. Pana
Film’in hikayesi, aslında diğerlerinden çok onun öyküsü.
CAFERİ TAYYAR ŞAŞMAZ (1902-73)
Elazığ’ın tanınmış ailesi Mücazoğulları’ndan. Kökeni Kadiri
tarikatı kurucusu Abdülkadir Geylani’ye uzanıyor. Derici
çıraklığıyla hayata atılıyor. Kadiri ve Yesevi tarikatı
şeyhlerinden eğitim alıyor. Sonra kendi Kadiri dergahını kuruyor.
Elazığ çevresinde çok sayıda müridi oluyor. Hikayesi, "Harput
Kültüründe Din Alimleri" kitabında ayrıntılı olarak anlatılıyor.
Harput’ta Tayyar Baba Türbesi’nde yatıyor.
ABDÜLKADİR ŞAŞMAZ (58)
Marmara Üniversitesi ilahiyat mezunu. Babasının ardından dergahın
başına o geçiyor. 1989’da Ankara’ya geliyor. 1991’de dönemin Kültür
Bakanı Namık Kemal Zeybek’e danışmanlık yapıyor. Türk-İslam
sentezini savunan, radikal 
İslam’a karşı çıkan bir dünya görüşüne sahip. Abisi Mehmet
Tahir Şaşmaz ise, emekli bir öğretmen. 1977’de MHP’den, 1987’de de
DYP’den iki dönem Elazığ milletvekilliği yapmıştı.
MÜCAZOĞLU
Tanıtım, reklam şirketi. 90’ların başında Abdülkadir Şaşmaz, Cengiz
Solak, Zülfü Canpolat ve Fahir Yüksel tarafından kuruluyor. İyi
gitmeyince bir dönem de Raci Şaşmaz deniyor ama yine olmuyor.
Fahri Yüksel, 1999’da MHP’den Malatya milletvekili seçilip,
mazbatasını alamamıştı. Oral Çelik’e yakınlığı biliniyor. 1979’da
siyasi bir cinayete karıştığı iddia edilmişti. Mecidiyeköy’de Simit
Mekanı diye bir işyeri var. Kurtlar Vadisi ekibinin uğrak yeri.
Zülfü Canpolat, Avrupa Nizam-ı Alem Federasyonu Kurucu Genel
Başkanı. Muhsin Yazıcıoğlu’nun BBP’sine yakın. Kardeşi Mehmet
Canpolat ile tanıtım, reklam işleri yapıyorlar. Kurtlar Vadisi
Irak’ın Avrupa’da dağıtımını sağlayan şirketle bağlantıyı kuran
kişi.
Cengiz Solak ise, Harp Okulu’ndan ayrılma bir tüccar. Bir dönem
Ankara’da da gelinlik dükkanı vardı. TAKVA’nın kurucularından.
MUHAMMED NECATİ ŞAŞMAZ (35)
Elazığ doğumlu. Liseye kadar Elazığ’da okuyor. Türkiye’de
üniversite kazanamayınca Kanada’da gidiyor. Mesleği turizmcilik.
Oradan Amerika’ya geçip Green Card alıyor. Amerika’da 6 sene
yaşıyor. Askerliğini 1999 depreminden sonra çıkan bedelli askerlik
yasasından yararlanarak 1 ay Kütahya’da yapıyor. Türkiye’ye
gelişlerinden birinde dönüş bileti 11 Eylül 2001 tarihli olunca,
dönemiyor. Mecburen ertelediği dönüş planı, sonra ailesinin de
ısrarıyla temelli bir kalışa dönüşüyor. Araya bir Ukrayna dönemi
giriyor ama yine Türkiye’ye dönüyor. Ankara’da bir sigorta acentesi
açıyor. Kardeşinin sayesinde İstanbul’da Osman Sınav’la tanışıyor
ve Kurtlar Vadisi’nde oyuncu oluyor. Polat Alemdar.
HİLMİ ZÜBEYR ŞAŞMAZ (23)
2000’de ailesinin yanında Ankara’daki ODTÜ Geliştirme Vakfı’nı
bitiriyor. Fen bölümünden. Ardından Bilgi Üniversitesi’ne giriyor.
Abisi Raci Şaşmaz sayesinde "Deli Yürek Bumerang Cehennemi"
filminde, Oktay Kaynarca’nın canlandırdığı Cemal karakterinin
kardeşi Celal rolünü oynuyor. Kurtlar Vadisi Irak filminde ise
yapımcı olarak görev alıyor.
TAYYAR RACİ ŞAŞMAZ (33)
Ailenin şimdiki beyni. 1993’te okumak için Ankara’daki ailesinin
yanından ayrılıp İstanbul’a geliyor. Marmara Üniversitesi sinema
televizyon bölümüne giriyor. Karizması ile İstanbul’da yaşayan
birçok Elazığlı genci çevresinde topluyor. Dedesinden gelen
itibarla herkesin saygı gösterdiği bir kişilik oluyor.
Çevresindekilerle sık sık Ömer Lütfi Mete’nin liderliğinde
düzenlenen Mecidiyeköy’deki toplantılara katılıyor. Senaryo yazma
işine de yine ilk Mete’nin sayesinde Deli Yürek dizisi ile
başlıyor. Başlarda Mete’nin yardımcısı gibiyken, 1999’da senaryo
ekibine dahil oluyor. Ardından Osman Sınav ile birlikte Deli Yürek
Bumerang Cehennemi filmini yazıyor. Ekmek Teknesi ve Kurtlar Vadisi
dizileri ile de asıl sükseyi yapıyor. Senaryo çalışmaları bir
yandan sürerken, bir tanesi babasından devraldığı iki şirket
denemesi oluyor. İkisi de başarılı olmuyor. En sonunda abisi,
kardeşi ve 3 yakın arkadaşı ile Pana Film’i kuruyor.
TAKVA
Tam adı Tasavvuf Kültürünü Araştırma ve Geliştirme Vakfı.
13.2.1990’da kuruluyor. Merkezi Ankara’da Altıdağ ilçesinin
İskitler semti. Oto tamirhanelerinin de bulunduğu Maslak İş Merkezi
adlı bir binada. Bazı işyeri sahipleri vakfın bulunduğu yere Maslak
Mescidi de diyor. Kurucusu Abdülkadir Şaşmaz, halen vakfın başkanı
gözüküyor. Şube açma yetkileri var ama aile, vakfın başka bir
şubesinin olmadığını söylüyor. Ankara’da tasavvuf çevrelerinin
uğrak yeri. Sık sık Şaşmaz’ın yönettiği sohbetler yapılıyor.
ÖMER LÜTFİ METE
Gazeteci, yazar, senarist. Abdülkadir Şaşmaz ile 1989’da Ankara’da
tanışıyor. TAKVA’nın kurucularından oluyor. Çağrışım’ı çıkarıyor. O
yıllar, derginin merkezinde sık sık, tasavvufa dair konuşmaların
yapıldığı çiğ köfte toplantıları düzenliyor. İzzet Altınmeşe, Ahmet
Özhan gibi ünlüler geliyor. Raci Şaşmaz’ı İstanbul’da gözeten,
Osman Sınav ile tanıştıran, senarist olarak işe başlamasını
sağlayan kişi.
PANA ELEKTRONİK
2002’de bilgisayar güvenlik sistemleri satmak için kuruluyor. Yüzde
40’ı Osman Sınav’a, gerisi 30-30 Raci Şaşmaz ve Mustafa
Kızılilsoley’e ait olacak şekilde. Sonra Sınav’ın yüzde 10 payını
satın alarak Nilüfer Sinanlı da ortak oluyor. Tutmuyor. Şirket şu
anda tasfiye halide. Kızılilsoley ve diğer ortaklar arasında
ihtilaf var.
Nilüfer Sinanlı, Diyarbakır’da köyleri ve arazileri olan bir
hanımağa. Geçtiğimiz aylarda ayaklanan Sinanlı Köyü de onun. Sınav
ve Şaşmaz ile 2001’de tanışıyor. Bumerang Cehennemi, köylerinden
Bademli’de çekiliyor.
Mustafa Kızılilsoley, 2000’de Osman Sınav ile tanışıyor. Deli
Yürek’in çok popüler olduğu bir dönemde böyle bir şirket kurmak
onun fikri. Hipnoterapist doktor olduğunu söylüyor ama
etrafındakiler yalan söylediğini iddia ediyorlar. Bir ara kurduğu
psikolojik gelişim enstitüsü adlı yeri 2004’te kapatmış. Ama
internetteki adresi (www.mksoley.com) hálá duruyor. Şu anda web
sitesi tasarımı yapıyor.
OSMAN SINAV
Reyting rekorları kıran TV dizilerinin yönetmeni ve Sinegraf
şirketinin sahibi yapımcı. 1998-2001 arasında 90 bölüm süren
Deliyürek dizisini çekiyor. Ardından aynı yıl, Deliyürek Bumerang
Cehennemi filmini tamamlıyor. Raci Şaşmaz’la yakınlığı iyice
gelişiyor. En flaş iki projesi Ekmek Teknesi ve Kurtlar Vadisi’ne
de beraber başlıyorlar. Ancak bir süre sonra çekilip ikisini de
Raci Şaşmaz’a bırakıyor.
BAHADIR ÖZDENER
Eski gazeteci. Raci Şaşmaz ile 1993’te Marmara Üniversitesi’nde
gazetecilik okurken tanışıyorlar. Radikal, Sabah, Net Haber ve
Aktüel’de çalışıyor. Bir türlü başarılı olamıyor. Şaşmaz’ın
sayesinde önce Amerika’ya gidip TRT için senaryo yazıyor sonra
Osman Sınav’la tanışıyor, Deli Yürek’in senaryo ekibine giriyor.
Ardından da Kurtlar Vadisi’ne geçiyor. Şimdi Pana Film’in
ortaklarından. Kurtlar Vadisi’nin danışmanı gazeteci-yazar Soner
Yalçın ile bağlantıyı kuran o. Yalçın ile 1999’da çalıştıkları
Sabah gazetesinden tanışıyorlar.
ÇAĞRIŞIM
TAKVA’nın yayın organı olarak, 1991-97 arası 100’ün üzerinde sayısı
yayınlanan dini dergi. Merkezi, İstanbul Mecidiyeköy’de İbrahim
Polat’a ait bir bina. Başyazılarını Abdülkadir Şaşmaz yazıyor.
Genel yayın yönetmeni Ömer Lütfi Mete. Yazı işleri müdürü Ahmet
Tezcan. Çıkan yazılar, genelde radikal İslam karşıtı. Erbakan
hükümetine muhalefet ettiği biliniyor. Ayda en az bir kere, her
sefer yaklaşık 1500 tane basılıyor ve 1000 adet satılıyor.
AHMET TEZCAN
Eski gazeteci. Halen Başbakan Tayyip Erdoğan’ın basın danışmanı.
Abdülkadir Şaşmaz ile Ankara yıllarından tanışıyorlar. Fotoğrafları
basına yansıyan, 1991’de Ankara’da yapılan zikir töreninde Necati
Şaşmaz ile birlikte o da gözüküyor. TAKVA’nın kurucuları arasında.
Çağrışım dergisinin de asıl fikir babası. Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan, Kurtlar Vadisi Irak filmini, gösteriminden 2 hafta önce
Pana Film’in stüdyosunda özel olarak izlemişti.
HASAN KAÇAN
Mizah yazarı. Osman Lütfi Mete’nin, Mecidiyeköy’deki toplantılarına
arada bir katılıyor. Raci Şaşmaz’la da orada tanışıyor. İlerleyen
dostlukları, iş ilişkisine dönüşüyor. Nasreddin Hoca yaşasa nasıl
olurdu, deyince Şaşmaz ile Ekmek Teknesi’ni yazmaya başlıyor.
Sınav’ın şirketi Sinegraf’tan kopuş sürecinde de Şaşmazlar’la
birlikte kalıyor. Pana Film’in ortağı oluyor.
EKMEK TEKNESİ
2002’nin Kasım ayında atv’de yayınlanmaya başlıyor. 2004’te Show
TV’ye geçtikten sonra 2005’in haziran ayına kadar da 106 bölüm
boyunca devam ediyor. Konusu, Kuzguncak’ta geçen bir mahalle
hayatı. 72. bölümden sonra Osman Sınav’ın Sinegraf’ından Pana
Film’e geçiyor.
KURTLAR VADİSİ
İlk bölümü 2003’ün Ocak ayında Show TV’de yayınlanıyor. Kısa sürede
de bir fenomen haline geliyor. Konusu, çökertmek için mafyanın
içine sızan bir devlet ajanının başından geçenler. Sinegraf’tan
Pana Film’e geçişi 56. bölüm. Son 11 bölüm için Kanal D’ye geçen
dizi, toplam 97 bölüm sürüyor.
PANA FİLM
Osman Sınav, ayda yaklaşık 2 trilyon ciro yapan iki
diziyi neden bıraktı diye o kadar çok konuşuldu ki... Sonuçta
2004’te Raci Şaşmaz’ın kurduğu Pana Film, iki büyük diziyi
devralarak yola çıktı. Şirketin diğer ortakları da kardeşleri
Necati Şaşmaz ile Zübeyr Şaşmaz ve arkadaşları Bahadır Özdener,
Hasan Kaçan, Faruk Çetinkaya. Hiçbir şey açıklamak istemedikleri
gibi aralarındaki hisse paylaşımını da söylemiyorlar. Tek bilinen
yönetim kurulu başkanı Raci Şaşmaz. Şaşmaz’ın Elazığlı hemşerisi ve
İstanbul’da okuduğu günlerden tanıdığı Avukat Çetinkaya ise,
şirketin hukuk işlerine baktığından sembolik bir hisseye sahip.
Elde edilen gelir nasıl paylaşılıyor bilinmiyor. Film çekmek için
10 milyon dolarlık finansman nasıl sağlanıyor o da meçhul. Ancak
birkaç rakam, şirketin sahip olduğu ekonomik boyut hakkında fikir
veriyor.
Kurtlar Vadisi, Show TV’den bölüm başına 350 milyar alıyorken,
Kanal D’ye geçerken 400 milyarın üzerinde bir rakama anlaşıldı. O
dönem, dizinin maliyetinin ise 90-130 milyar olduğu tahmin
ediliyordu. Dizinin sadece tek bölümünde 8 kuşakta,198 reklam, 30
sanal reklam ile yaklaşık 67.5 milyon dolarlık bir tanıtım
yapıldı.
Arada, oyucular için yapılan reklam anlaşmaları var. Siemens Mobile
için çekilen ve Necati Şaşmaz’ın dizi oyuncularıyla rol aldığı
reklam filminin anlaşması Pana Film üzerinden yapılmış, bu
anlaşmanın da yaklaşık 400 bin dolar olduğu söylenmişti.
Pana Film, şu anda İstanbul Kızıltoprak’ta 2 katlı müstakil ve
mütevazı bir binada çalışmaya devam ediyor.